Вялікая фізічная або душэўная мука; мучэнне. Часам.. дзверы вагона адчыняліся, і людзі маглі ступіць на зямлю, выпіць пэўную порцыю вады, атрымаць кавалачак дрэннага хлеба, глытнуць свежага паветра. А потым зноў бясконцыя пакуты...Маўр.Рэўнасць.. [Сцяпана] нарадзілася разам з каханнем, і гэтыя пачуцці-блізняты па чарзе то натхнялі яго, то прычынялі пакуту.Дуброўскі.//узнач.вык. Аб чым‑н. вельмі цяжкім, пакутлівым. — Ну ж і балота! вось атрута, То не работа мне — пакута: Ступіў два крокі і спыняйся.Колас.// Аб выяўленні пакутлівых адчуванняў. Наталля Пятроўна сядзела, сціскаючы скроні далонямі, і на твары яе была пакута.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хра́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Зламацца, пераламацца з хрустам, трэскам. [Базыль:] — Можа, у вас шворан ёсць, а то мой храснуў на грэблі, відаць, не даеду...Броўка.// Утварыць хруст, трэск. Штосьці храснула, нібы зламалася пад нагой сухая галінка, і вартавыя курчыліся ўжо на зямлі.Бураўкін./убезас.ужыв.Пятрок што мае сілы ўпёрся плячом у борт, ад натугі аж храснула ў паясніцы.Хадановіч.
2.Разм.груб. Моцна стукнуць, выцяць. Не памятаючы, што раблю, узняў дручок і храснуў ім не то па кані, не то па жаўнер у.Сяргейчык.[Галя:] — А тады як храсне гэтая бутэлька.. [немцу] па галаве, ён і кулямёт выпусціў.Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Слі́жба ‘колькасць’: ніколі не бачыла такой сліжбы людзей (Мат. Гом.). Калі гэта не памылка пры запісе, гл. сці́жба, то верагодней за ўсё кантамінацыя апошняга і лічба ‘лік, колькасць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Tórheit
f -, -en глу́пства, неразва́жлівасць
◊ Álter schützt vor ~ nicht — ≅ конь на чатыро́х нага́х і то спатыка́ецца; сівізна́ ў бараду́, а чорт у рабры́ну
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
personally
[ˈpɜ:rsənəli]
adv.
1) асабі́ста
2) што да каго́
Personally I differ from you — Што да мяне́, то я не пагаджа́юся з ва́мі
3) як асо́бу, як чалаве́ка
We like him personally, but — Мы лю́бім яго́ як чалаве́ка, а́ле
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ *Наказна́ць, накэзнаты ’закілзаць (каня)’ (брэсц., Нар. лекс.). Калі гэта не пераробка з кілзаць, то хутчэй за ўсё можа быць аднесена да *kazrib, параўн. польск.kazń ’пакаранне’, гл. казна́, асяніць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кавяня́, ‑і́, ж.
Абл. Палка для апоры пры хадзьбе; кій. — Гавары, дзеўка, ды не загаварвайся, а то я за тваю ману і кавянёй магу даць!Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абыча́й, ‑ю, м.
Тое, што і звычай. Пераважна ў прыказках і прымаўках: Што край — то абычай. Кожны край мае свой абычай. Не пазычай: пазычай — злы абычай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дражлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які дражніць, выклікае злосць. Калі сустракаліся цяпер [Ігнат і Лена] зрэдку, то ўжо не чулася ранейшага задзёрыстага, дражлівага: — Як пажывае шаноўны слесар таварыш Лагуцька?Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)