разгарла́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Разм. Тое, што і разгарлапаніцца. — От лепш садзіся ды еш, а то сам разгарланіўся, як той Дзейкун, — зноў перапыніла .. [мужа] Ганна Пятроўна. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
румя́нак, ‑нку, м.
Разм. Тое, што і румянец. Калі Аленка зірнула на памяты канверцік .., то сэрца яе забілася, як пташка ў клетцы, а шчокі румянкам загарэліся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускарпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Ускапаць, узрыхліць. [Бадытчык:] — Дагавор.., але ж ён, гэты дагавор, сам не арэ. Пакуль малацьба, то я на жыта трошкі ўскарпаю. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́рхлы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Цвёрды, падсохлы (пра глебу і пад.). Любіла [дзяўчына] выйсці ў поле і ісці дарогаю, якую перамятае, а то і зусім па шэрхлым цаліку. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
како́й мест. які́;
како́й бы то ни́ был які́ б там ні быў;
како́й ни будь які́ б ні быў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прорыча́ть сов.
1. прараўці́, зараўці́, прарыка́ць, зарыка́ць; (о собаке) прагы́ркаць, загы́ркаць;
2. (какое-то время) прараўці́; прарыка́ць; (о собаке) прагы́ркаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
подсы́пка ж.
1. (действие) падсыпа́нне, -ння ср., падсы́пка, -кі ж.;
2. (то, что подсыпано под что-л.) падсы́пка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Та́бу ’быццам бы, як бы’: ад зямлі та́бу адсы́рвае (мазыр., ГЧ). Кандэнсацыя выразу так бы ’як бы’ ці *то бы (гл. то, бы) з дыялектным пераходам ы → у ў фіналі.
Табу́ ’забарона’, ’забарона на пэўнае слова, дзеянне, прадмет’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рус. табу́ ’тс’ з англ. taboo, tabu ’табу, забарона’, што, у сваю чаргу, запазычана з палінэзійскіх моў, дзе tapu ’свяшчэнны, недатыкальны’ літаральна азначае ’асаблівым чынам адзначаны’ і складаецца з дзвюх частак ta ’адзначыць’ і pu ’надта, надзвычай’ (ЕСУМ, 5, 500).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нава́льнік ’гульня ў хованкі’ (ваўкав., Сцяшк. Сл.). Няясна. Калі гэта не памылка ў запісах (*хаоальнік?), то хутчэй за ўсё звязана з дзеясловам наваліцца ’напасці, накінуцца’, адчак сувязь цяжка вытлумачыць характарам гульні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дык
1. союз то;
калі́ так, д. я зго́дзен — е́сли так, то я согла́сен;
2. союз (в начале главного предложения при придаточном условном) так;
рабо́ту зрабі́ў, д. мо́жна і адпачыва́ць — рабо́ту сде́лал, так мо́жно и отдыха́ть;
працава́ць д. працава́ць — рабо́тать так рабо́тать;
3. частица усил. -то;
я д. і глядзе́ць у той бок не хачу́ — я и смотре́ть-то в ту сто́рону не хочу́;
абяца́ць д. абяца́лі, а не выко́нваем — обеща́ть-то обеща́ли, а не выполня́ем;
вось д. бяда́! — вот беда́-то!
4. частица усил., разг. (при указании на противопоставление, возражение) так; (с частицей ж (жа) — ещё) ведь;
яна́ д. зусі́м не змяні́лася — она́ так совсем не измени́лась;
д. вось дзе ты цяпе́р жыве́ш! — так вот где ты тепе́рь живёшь;
лі́вень д. лі́вень! — ли́вень так ли́вень!;
ну д. што ж? — ну так что же?;
д. я ж не спрача́юся! — ведь я не спо́рю!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)