асна́ч, ‑а, м.
Уст. Працаўнік на сплаве лесу; плытагон. Дзьме вецер у твар аснача маладога... Удалеч імкнецца Дзвіна. Зарыцкі. Каля кроснаў — ткачы, На плытах — асначы, На палях за плугамі — аратыя. Дзяргай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баргузі́н, ‑у, м.
Паўночна-ўсходні вецер на Байкале. Плыве параход. За кармой, як і ўчора, Сівы баргузін «пашавельвае» вал. Хведаровіч. Стаю, заглядзеўшыся ўдалеч, адзін, І студзіць гарачы мой твар баргузін. Гаўрусёў.
[Ад назвы ракі Баргузін, якая ўпадае ў возера Байкал.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бато́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.
Уст. Учыняць кару, катаваць батагом ці чым‑н. іншым. Ірад меў шляхецкі ўбор і хітры Твар лісіцы І ў руках бізун, Якім батожыў мужыкоў заўсёды. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
весяло́сць, ‑і, ж.
Уласцівасць вясёлага. Зусім нязначны выпадак змяніў настрой Алёшы і вярнуў яму прыроджаную весялосць. Васілевіч. // Радасць, радасны настрой. Гладкі і ружовы твар Крывахіжа так і дыхаў весялосцю, здароўем. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзіма́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які надзімаецца паветрам або газам. Надзіманая лодка.
2. перан. Разм. Поўны пыхі, важнасці; ганарысты. Твар інспектара пыхаў такой грэблівасцю, такой надзіманай непавагай, што Кох аж разгубіўся. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабяле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які зрабіўся белым, бялейшым. Грымотная дажджавая хмара паплыла далей, расквечваючы на яркім сонцы свае велічэзных, пабялелыя, нібы памытыя дажджом .. горы. Колас. Пабялелы, устрывожаны твар Анежкі быў загадкавы. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Дзьмуць злёгку або час ад часу. Цёплы ветрык падзімаў у шчыліну між бярвення. Лынькоў. Ноч. Доўгая, асенняя. У твар час ад часу падзімае прыемнай прахалодай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысуту́лены, ‑ая, ‑ае.
Трохі сутулы, сутулаваты. Цяпер .. [Піліпчык] быў прысутулены, маўклівы, са спушчанымі ўніз вачамі. Чорны. Варвары чамусьці без усякай сувязі прыходзіць на памяць прысутуленая шырокая Алесева спіна і яго твар. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тва́рык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да твар (у 1 знач.). Нейкі смутак прабяжыць іншы раз па .. замурзаным тварыку [Агаткі]. Колас. Валюшка абудзілася першай. Ружовы ранішні прамень пяшчотна казытаў яе бялявы тварык. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́дзенне ’зрок’; ’твар’; ’вочы’; ’від’; ’прывід, здань’ (Нас., Касп.). Рус. видение ’зрок, здольнасць бачыць’; ’пачуццё’; ’вочы’, ст.-рус. видѣние ’бачанне’; ’зрок’; ’вока’; ’відовішча’; ’від, выгляд’; ’прывід’, польск. widzenie ’здольнасць бачыць’; ’спатканне з кім-небудзь’; ’тое, што бачым, бачанае’; ’прывід, здань’, в.-луж. widźenje ’бачанне’ і г. д. Прасл. viděn‑ьje. Вытворнае ад дзеепрыметніка залежнага стану viděn‑ъ і суф. ‑je.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)