взаперти́ нареч.

1. (в запертом помещении) пад замко́м; (быць) запёртым;

2. перен. (в уединении) у адзіно́це, у само́це;

жить взаперти́ жыць у адзіно́це (у само́це).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

влачи́ть несов.

1. книжн., уст. валачы́, цягну́ць;

2. перен. (с сущ. жизнь, век, дни) гібе́ць, марне́ць;

◊

влачи́ть жа́лкое существова́ние ледзь жыць; ледзь трыма́цца; гібе́ць, марне́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

широ́ко́ нареч. прям., перен. шыро́ка;

широ́ко́ откры́тые глаза́ шыро́ка адкры́тыя (расплю́шчаныя) во́чы;

широ́ко́ испо́льзовать достиже́ния нау́ки шыро́ка вы́карыстаць дасягне́нні наву́кі;

широ́ко́ жить перен. раско́шна жыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

along [əˈlɒŋ] adv., prep. уздо́ўж, наўсця́ж;

walk along the road ісці́ па даро́зе;

sail along the coast плы́сці ўздо́ўж бе́рага

♦

get along with smb. ла́дзіць, жыць у зго́дзе з кім-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

паблі́зу

1. нареч. побли́зости, вблизи́;

рэ́чка працяка́ла п. — ре́чка протека́ла побли́зости (вблизи́);

2. предлог с род. вблизи́, побли́зости от;

жыць п. го́рада — жить вблизи́ (побли́зости) от го́рода

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

раско́ша ж.

1. ро́скошь;

жыць у ~шы — жить в ро́скоши;

2. раздо́лье ср., приво́лье ср., просто́р м.;

3. ро́скошь, изли́шество ср.;

◊ шале́ць з ~шы — беси́ться с жи́ру

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

вулка́н м Vulkán [vʊl-] m -s, -e; féuerspeiender Berg;

пату́хшы вулка́н erlóschener Vulkán;

дзе́йны вулка́н aktíver Vulkán;

◊ жыць як на вулка́не (wie) auf dem Púlverfass sítzen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

му́чыць разм quälen vt, péinigen vt, drangsalíeren vt; plágen vt; mártern vt, fóltern vt (катаваць);

◊ бяда́ хоць му́чыць, ды жыць ву́чыць Únglück zehrt, Únglück lehrt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Náchbar

m -s i -n, -n сусе́д

bei ~s — разм. у сусе́дзяў

~n sein — жыць па сусе́дству

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Сядзе́ць ’займаць сядзячае становішча’, ’знаходзіцца, праводзіць час’, ’быць у зняволенні’, ’размяшчацца дзе-небудзь’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Касп., Сцяшк., Ласт., Стан., Бяльк., Сл. ПЗБ), ’кватараваць’ (узд., Жд. 1), седе́ті ’сяліцца, жыць’ (пін., З нар. сл.), ст.-бел. сѣдѣти, седѣти, седети ’тс’ (Альтбаўэр), сѣдѣти, седети ’пасяляцца, жыць, пражываць’, ’валодаць выдзеленым надзелам зямлі’ (Статут 1529 г., гл. Мацкевіч, Грынавецкене, ЖНС, 206 і наст.). Укр. сиді́ти, рус. сиде́ть, польск. siedzieć, в.-луж. sedźeć, н.-луж. sejźeś, чэш. sedět, славац. sedieť, серб.-харв. дыял. сјѐдити, славен. sẹdéti, балг. седя́, макед. седи. Прасл. *sěděti, *sědi̯ǫ адпавядае літ. sėdė́t, лат. sêdêr, гоц. sitan, ст.-ісл. sitja ’сядзець; жыць’; балта-славянскія формы з доўгім галосным у корані адпавядаюць гоц. прош. часу sētun < і.-е. *sēd‑, параўн. яшчэ ст.-інд. sídati ’ён сядзіць’, лац. sīdō ’саджуся’, якія ўзыходзяць да рэдуплікаванага *sizd‑ (Вальдэ-Гофман, 2, 509). Чэшскія і лужыцкія формы (без даўгаты) адпавядаюць лац. sedēre ’сядзець’ (Шустар-Шэўц, 1280). Фартунатаў (KZ, 36, 50) рускае і ўкраінскае *сидѣти < *sěděti тлумачыць як вынік асіміляцыі ў 2‑й і 3‑й ас. адз. л.: *sědiši, *sěditъ; у беларускіх формах Карскі (1, 226) бачыць захаванне старога стану. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 618; Бязлай, 3, 222; Махэк₂, 539; Борысь, 545–546; ЕСУМ, 5, 226–227; Шаўр, Studia Etym. Brun., 3, 367 (скарачэнне праславянскай даўгаты лічыць другаснай з’явай з мэтай пазбыцца аманіміі з адпрыметнікавым дзеясловам ад *sěd‑ ’сівы’). Гл. сесці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)