ве́йкі, веек; адз. вейка, ‑а, н.
Валаскі на краю павек. Густыя вейкі прыкрылі карыя з непатушаным у глыбіні мяккім святлом вочы. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зе́нкі, ‑нак; адз. зенка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Вочы. [Зося:] — Ого, дзе ты аслепнеш. Такія зенкі, што і ўночы бачаць. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невіду́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і невідушчы. Шабуня стомлена, з намаганнем расплюшчыў вочы, але позірк яго быў чужы і невідучы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павільгатне́ць, ‑ее; зак.
Стаць, зрабіцца вільготным. Павільгатнелі вочы ў старое. Мурашка. Паветра павільгатнела. Угаманіліся птушкі, толькі на палянках камары таўклі мак. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Выесці што‑н. у многіх месцах, выесці ўсё, многае. Павыядаць начынку з пірагоў. Дым павыядаў вочы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчыры́кацца, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць доўга, бесперастанку чырыкаць. Кінуўся ў вочы [Юзіку] бясхвосты верабей — асмялеў лайдак, расчырыкаўся на слупе з невядомай радасці. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́зкасць, ‑і, ж.
Уласцівасць рэзкага. [Аўгіня] зараз жа стрымала сваю рэзкасць і лагодна зазірнула .. [Кандрату] у вочы, зазірнула так, як умела зазіраць яна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слабаво́льнасць, ‑і, ж.
Слабая воля; бесхарактарнасць. І глядзеў [Ярмалінскі] на краўца так, што той, ад слабавольнасці, Не ведаў, дзе надзець свае вочы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электрыфіка́тар, ‑а, м.
Той, хто праводзіць электрыфікацыю. З кватэры санітара вочы пана Тарбецкага зірнулі на вокны другога кватаранта, санітаравага суседа, электрыфікатара. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бяльмо́. Рус. бельмо́, укр. більмо́, польск. bielmo, чэш. bělmo і г. д. Прасл. *bělьmo, утварэнне суфіксам ‑ьmo ад *běl‑ ’белы’. Слаўскі, 1, 33. Сюды як метафара бе́льма ’вочы’ (Сцяц., Сцяшк. МГ), таксама бе́льмы (Нас., Сцяшк. МГ, Бяльк., Шат.), бельмачы́ (Сцяц.), більмакі́ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)