rapid

[ˈræpɪd]

1.

adj.

1) шпа́ркі, ху́ткі, бы́стры

a rapid growth — ху́ткі рост

2) стро́мы, круты́

2.

n., rapids, pl.

паро́гі ракі́, стро́ма ракі́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

торопли́вый

1. (склонный, привыкший торопиться) паспе́шлівы, обл. хапатлі́вы;

торопли́вый челове́к паспе́шлівы чалаве́к;

2. (быстрый, поспешный) паспе́шны, паспе́шлівы; шпа́ркі;

торопли́вые движе́ния паспе́шныя (паспе́шлівыя, шпа́ркія) ру́хі;

торопли́вые шаги́ паспе́шныя (паспе́шлівыя, шпа́ркія) кро́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Маторны ’шпаркі, жвавы, спрытны, поўны радасці жыцця’ (Федар. 6; гом., Рам. 8; Мал., Ян.; браг., Шатал.), ’вялікі, доўгі, высокі, бялізны, цяжкі’ (Нас.), чэш. motorný ’жвавы, спраўны, спрытны’, nemotorný ’няўклюдны, непаваротлівы’, ’няспрытны, няспраўны’, славац. nemotorný ’тс’. Ст.-чэш. nemotorný ’непрыемны (пра гук)’, а суч. чэш. мае яшчэ значэнне ’бясформенны, цяжкі на выгляд (воз, бочка, нізкая вежа)’, якое можна аб’яднаць са значэннем ’непаваротлівы, няспрытны’. Найбліжэйшымі адпаведнікамі з’яўляюцца: літ. matarúoti ’махаць бічом, круціць хвастом’, г. зн. ’рабіць частыя рухі’ (Махэк₂, 375), а таксама, магчыма, літ. mèsti ’кідаць’, matãras ’верацяно’, mastýti ’абшываць’, лат. matara ’гібкі дубец’ (Фасмер, 2, 664).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

nippy [ˈnɪpi] adj. infml

1. ве́льмі хало́дны;

a nippy morning хало́дная ра́ніца;

The weather is nippy today. Сёння марозіць.

2. BrE шпа́ркі, руха́вы;

You’ll have to be nippy if you want to be on time. Табе трэба варушыцца, калі не хочаш прыпазніцца.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

fast​3 [fɑ:st] adj.

1. ху́ткі, шпа́ркі;

a fast train ху́ткі цягні́к;

2. : be fast спяша́цца (пра гадзіннік);

My watch is ten minutes fast. Мой гадзіннік спяшаецца на 10 хвілін.

3. трыва́лы, мо́цны;

fast colours/dyes трыва́лыя фа́рбы;

hard and fast rules цвёрдыя пра́вілы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

swift​2 [swɪft] adj.

1. ху́ткі, жва́вы, шпа́ркі;

a swift glance ху́ткі по́зірк

2. паспе́шлівы, імклі́вы, імгне́нны;

swift to anger запа́льчывы;

swift to take offence ве́льмі крыўдлі́вы;

be swift to imagine smth. быць фантазёрам

♦

as swift as an arrow ху́ткі як страла́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

прыраўнава́ць ​1, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., каго-што да каго-чаго.

Зрабіць роўным каму‑, чаму‑н.; прыпадобніць да каго‑, чаго‑н. Другі, шпаркі, як барабан, голас даводзіў, што плуга да плуга не прыраўнуеш. Чорны. Вядома, што нельга было прыраўнаваць .. [майстэрню] да старой бляхарні. Мурашка.

прыраўнава́ць ​2, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., каго і без дап.

Адчуць рэўнасць да каго‑н. Я табе цяпер проста скажу: тады на свяце я нават крыху прыраўнаваў да цябе. Броўка. — А я люблю людзей, якія могуць вось так захапляцца, — адказала Валянціна Андрэеўна, не зводзячы вачэй з Яраша. — О, я прыраўную, Валя. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ready

[ˈredi]

adj.

1) гато́вы

Dinner is ready — Абе́д гато́вы

2) ахво́чы, зго́дны

3) шпа́ркі, бы́стры, спры́тны

to have a ready wit — быць дасьці́пным

•

- get ready

- make ready

- ready money

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

quick​1 [kwɪk] adj.

1. ху́ткі, шпа́ркі;

a quick journey кароткатэрміно́вая пае́здка;

be quick спяша́цца;

at a quick pace у ху́ткім тэ́мпе, ху́тка;

a quick fix скараспе́лае рашэ́нне;

a quick pulse ча́сты пульс

2. ке́млівы; знахо́длівы; дасці́пны;

a quick child ке́млівае дзіця́

♦

have a quick temper мець запа́льчывы хара́ктар, круты́ но́раў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ры́хлы ’порысты, рассыпісты, мяккі’ (Нас., ТСБМ), ры́хлы, ру́хлы ’рассыпісты’ (брасл., віл., Сл. ПЗБ), ’шпаркі, хуткі’ (Нас.), ’спрытны, увішны, хуткі ва ўсім чалавек’ (Пан.), ’хуткі ў рабоце’ (ушац., ЛА), ст.-бел. рыхлый, рихлый ’хуткі’, ’шпаркі’ (XVI ст.), рус. рыхлый, польск. rychły ’хуткі, паспешны’, славац. rýchly ’хуткі’, ’жвавы’, чэш. rychlý ’тс’, в.-луж. і н.-луж. rychły ’хуткі’. Лексема адсутнічае ў паўднёва-славянскіх мовах. Прасл. *rychlъ. Звязана з рух, ру́шыць, параўн. лат. rusenis ’вельмі рыхлы снег’, rūsa ’смецце’, літ. ruošù (лат. roušs) ’клапатлівы’, ’мітуслівы’, ’дзейны’, ruõšti ’рыхтаваць’, ’збіраць’, с.-н.-ням. rusch, ст.-ісл. rúst ’разваліны’, нідэрл. rul ’рыхлы і сухі пясок’ (Голуб-Копечны, 2, 320; Фасмер, 5, 532; Брукнер, 471; Чарных, 2, 131). Прасл. *rychlъ (да *rychnǫti, *rysăti, роднасных да *ruchnǫti, *rušiti) (Варбат, Морфонол., 88–89). Польск. rychle, rykle, rytle ’сып, кароста, гнайнікі’ з’яўляецца нямецкім запазычаннем, параўн., с.-в.-ням. rücheln, ням. Röteln ’краснуха’, Rütteln ’трэсці, устрэсваць’ (Брукнер, 471). Сюды ж ры́хленько ’скоранька’ (Нас.). Два значэнні гэтага прыметніка (’хуткі’ і ’рассыпісты, няшчыльны, мяккі’) тлумачацца з асноўных значэнняў зыходных дзеясловаў з коранем *ruch‑: *rъch‑ ’рыць, капаць’ > ’пасоўваць’, ’ссоўваць з месца’, ’разбураць’. Кожнае са значэнняў прыметніка прадстаўлена ў варыянтах з рознай агаласоўкай. Таму варта казаць пра адзінае ўтварэнне з суф. ‑l‑ і двума значэннямі, часткова размеркаванымі па дыялектах: у заходнеславянскіх прадстаўлена толькі ’хуткі’, у паўднёва-славянскіх — толькі ’няшчыльны, мяккі’ (Варбат, Морфонол., 88). Махэк адрознівае заходне- і ўсходнеславянскія лексемы. Ён сцвярджае, што ўсходнеславянскія трэба звязваць з рух, рушыць. Заходнеславянскія лічыць роднаснымі да літ. rušėti ’быць поўным’, ’варушыцца’, ’быць жвавым, актыўным, дзейным’. З доляй імавернасці лічыць, што існаваў дзеяслоў *rych‑ati і лексема рыхлы з’яўляецца скарочанай формай ад *rychaly (якое ўтварылася як dbaly ад dbati) (Махэк₂, 527).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)