шахінша́х

(перс. šāh-in-šāh = літар. кароль каралёў)

тытул манархаў у Іране з часоў Сасанідаў (дынастыя іранскіх шахаў 224—651 гг.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

trace3 [treɪs] v.

1. сачы́ць, высо́чваць

2. вызнача́ць пахо́джанне;

He traces his descent back to an old Norman family. Яго радавод вядзецца ад нарманскіх часоў.

3. калькава́ць; здыма́ць ко́пію

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

старазаве́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які прытрымліваецца старых поглядаў, правіл; які жыве па старых звычаях. [Максім:] — Чалавечына добры, розуму — бездань, але трошкі і старазаветны. Брыль.

2. Які захоўваецца з даўніх часоў, які адпавядае старым густам, правілам і пад. Старазаветныя звычаі. Старазаветны спосаб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карэхідо́р

(ісп. corregidor, ад corregir = выпраўляць)

каралеўскі чыноўнік у Іспаніі часоў феадалізму, які выконваў функцыі адміністратара і суддзі ў гарадах і правінцыях.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

камаса́цыя, ‑і, ж.

Гіст. Аб’яднаяне некалькіх дробных зямельных надзелаў сялян у адно цэлае з мэтай ліквідацыі цераспалосіцы. На гэтай роўнядзі сям-там тырчалі, як дулі на талерцы, хутары, каторыя яшчэ з часоў сталыпіншчыны, а каторыя — вынік камасацыі. Сабаленка. Пачалася камасацыя, перадзел зямлі. Дуброўскі.

[Ням. Kommassation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спрадве́ку, прысл.

З незапамятных часоў, здаўна; заўсёды. [Жанчына:] — Пётру? Ай, дык яго ж тут ведаюць, мы ж тут спрадвеку жывём, нашай жа тут радні паўсяла. Быкаў. Зямля сыноў! Зямля бацькоў! Што даражэй для чалавека!.. З усіх вышынь, З усіх бакоў Яна мілейшая спрадвеку. Тармола.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

застарэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Даўні па часу ўзнікнення; стары, састарэлы. Застарэлыя мазалі. □ [Дым] .. стаў марудна асядаць на зараснікі, на застарэлы бруснічнік. Кулакоўскі.

2. Які цягнецца з даўніх часоў; непапраўны, невылечны. Застарэлая хвароба.

3. Які не адпавядае сучасным патрабаванням, нормам; устарэлы. Застарэлае абсталяванне. Застарэлыя звесткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здавён і зда́вен, прысл.

Тое, што і здаўна. Здавён зялёнаю, лясною Завецца наша старана. Грахоўскі. Трэба нам песень не гэткіх, што некалі здавён няволя спявала нам царская. Купала.

•••

Здавён-даўна́ — з далёкіх часоў, спрадвеку. [Віцю і Івану] здавалася, што яны сябруюць здавён-даўна, гэта значыць усё жыццё. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

connection, connexion [kəˈnekʃn] n.

1. су́вязь, по́вязь (часоў);

in connection with smth. у су́вязі з чым-н.;

in this connection у су́вязі з гэ́тым

2. узго́дненасць

3. pl. connections су́вязі, знаёмства

4. comput. злучэ́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ralt

a старажы́тны

seit ~en Ziten — з да́ўніх [старажы́тных] часо́ў

in ~en Ziten — у старажы́тныя часы́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)