цэнтра́льны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца цэнтрам (у 1 знач.).
2. Які знаходзіцца, размешчаны ў сярэдзіне, у цэнтры.
Цэнтральная вуліца.
3. Галоўны, кіруючы.
Цэнтральная ўлада.
4. Асноўны, найбольш істотны.
Цэнтральная тэма.
5. Які прыводзіць у дзеянне, абслугоўвае ўсю сістэму.
Цэнтральнае ацяпленне.
○ Стрэльба цэнтральнага бою — стрэльба, якая зараджаецца з задняй (казённай) часткі ствала.
Цэнтральная нервовая сістэма — асноўная частка нервовай сістэмы ў пазваночных і чалавека, якая складаецца з галаўнога і спіннога мозга.
Цэнтральны вугал — вугал, утвораны двума радыусамі якой-н. акружнасці.
|| наз. цэнтра́льнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акро́паль, -я, мн. -і, -аў, м. (гіст.).
Цэнтральная ўмацаваная частка старагрэчаскіх гарадоў, звычайна на ўзгорку.
Афінскі а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ЦИК (Центра́льная избира́тельная коми́ссия) ЦВК (Цэнтра́льная вы́барчая камі́сія).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Midlands [ˈmɪdləndz] n. the Midlands цэнтра́льная ча́стка А́нгліі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
цэнтра́льны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цэнтра́льны |
цэнтра́льная |
цэнтра́льнае |
цэнтра́льныя |
| Р. |
цэнтра́льнага |
цэнтра́льнай цэнтра́льнае |
цэнтра́льнага |
цэнтра́льных |
| Д. |
цэнтра́льнаму |
цэнтра́льнай |
цэнтра́льнаму |
цэнтра́льным |
| В. |
цэнтра́льны (неадуш.) цэнтра́льнага (адуш.) |
цэнтра́льную |
цэнтра́льнае |
цэнтра́льныя (неадуш.) цэнтра́льных (адуш.) |
| Т. |
цэнтра́льным |
цэнтра́льнай цэнтра́льнаю |
цэнтра́льным |
цэнтра́льнымі |
| М. |
цэнтра́льным |
цэнтра́льнай |
цэнтра́льным |
цэнтра́льных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цэнтра́льны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цэнтра́льны |
цэнтра́льная |
цэнтра́льнае |
цэнтра́льныя |
| Р. |
цэнтра́льнага |
цэнтра́льнай цэнтра́льнае |
цэнтра́льнага |
цэнтра́льных |
| Д. |
цэнтра́льнаму |
цэнтра́льнай |
цэнтра́льнаму |
цэнтра́льным |
| В. |
цэнтра́льны (неадуш.) цэнтра́льнага (адуш.) |
цэнтра́льную |
цэнтра́льнае |
цэнтра́льныя (неадуш.) цэнтра́льных (адуш.) |
| Т. |
цэнтра́льным |
цэнтра́льнай цэнтра́льнаю |
цэнтра́льным |
цэнтра́льнымі |
| М. |
цэнтра́льным |
цэнтра́льнай |
цэнтра́льным |
цэнтра́льных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цэнтра́ль, ‑і, ж.
Галоўная, цэнтральная магістраль. Электрычная цэнтраль. Ацяпляльная цэнтраль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзядзі́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.
1. Цэнтральная частка старажытнага горада, умацаваная валамі, а пазней мураванымі сценамі і драўлянымі вежамі (гіст.).
2. Прасторны двор, агароджаны пляц (звычайна перад маёнткам, царквой; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыспе́тчар, -а, мн. -ы, -аў, м.
Работнік, які рэгулюе рух транспарту, ход работы прадпрыемства і пад. з аднаго цэнтральнага пункта.
Д. аўтамабільнай базы.
|| прым. дыспе́тчарскі, -ая, -ае.
Д. пункт.
Цэнтральная дыспетчарская (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крэмль, крамля, м.
Цэнтральная ўмацаваная частка старажытных рускіх гарадоў, звычайна абнесеная сценамі з вежамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)