спле́сці, спляту́, спляце́ш, спляце́; спляцём, сплецяце́, спляту́ць; сплёў, спляла́, -ляло́; спляці́; спле́цены; зак., што.
1. гл. плесці.
2. Злучыць, умацаваць канцы чаго-н. пляценнем.
С. вянок.
С. кошык.
3. перан. Цесна злучыўшы, счапіць.
С. рукі.
|| незак. сплята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 3 знач.).
|| наз. спляце́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.) і сплята́нне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суправаджа́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць для суправаджэння чаго‑н., які накіроўваецца, пасылаецца адначасова з кім‑, чым‑н. Суправаджальны бланк да пасылкі.
2. Які суправаджае пітон., цесна звязаны з чым‑н. Суправаджальныя абставіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цаўё, ‑я, н.
1. Пярэдняя частка ложа стралковай зброі, на якую ўкладваецца ствол.
2. Доўгая тонкая частка чаго‑н., звычайна дзяржання. У рыдлёўцы доўгае цаўё, і Юрку ў яме з ёй цесна... Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плышчагі́ (плышчагы) ’агароджа з цесна складзеных жэрдак’ (Клім.). Відаць, першапачаткова гэта была агароджа з бярвенняў, т. зв. ’прасла”, у якім плоскія бярвенні укладаліся ў шулы. У такім выпадку — да плашчак (гл.) < плоскі. Пачатковае плы⇉пад уплывам лексемы плыт = плот ’плот, агароджа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
знемагчы́ся, знемагуся, зняможашся, зняможацца; зак.
Тое, што і знемагчы. Хомка знямогся і ледзь пераступаў нагамі. Гарэцкі. Лена кінулася на ложак. Ад крыўды цесна было ў грудзях, не хапала паветра. А потым знемаглася, заснула... Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зжы́цца сов., в разн. знач. сжи́ться;
це́сна з. з но́вымі тава́рышамі — те́сно сжи́ться с но́выми това́рищами;
з. з ця́жкай стра́тай — сжи́ться с тяжёлой утра́той
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сжиться в разн. знач. зжы́цца;
те́сно сжиться с но́выми това́рищами це́сна зжы́цца з но́вымі тава́рышамі;
сжиться с тяжёлой утра́той зжы́цца з ця́жкай стра́тай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нелега́льны, ‑ая, ‑ае.
Не дазволены законам; падпольны. Нелегальны гурток. Нелегальны часопіс. □ Нам стала цесна ў рамках нашай першапачатковай нелегальнай сувязі, яна ўжо тармазіла рух наперад. Казлоў. Неўзабаве і сама Цётка вымушана была перайсці на нелегальнае становішча. Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паво́льны, ‑ая, ‑ае.
Няспешны; марудны. Павольныя рухі. Павольная хада. □ Людзі стаялі цесна; усе сталыя, спрацаваныя твары; павольныя словы, цвёрдыя позіркі. Чорны. Была.. [Маша] невысокая, павольная і, відаць, дужая. Мележ. // Спакойны; размераны. Марыля глядзіць на павольныя марскія хвалі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каэвалю́цыя
(ад ка- + эвалюцыя)
сумесная эвалюцыя розных, але біялагічна цесна звязаных відаў (напр. паразіты і іх гаспадары, драпежнікі і здабыча, апыляльнікі і апыляемыя расліны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)