юсты́цыя

(лац. iustitia = справядлівасць)

1) правасуддзе, судаводства;

2) сістэма судовых устаноў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэктара́т, ‑а, М ‑раце, м.

Адміністрацыйна-навучальнае кіраўніцтва універсітэта і некаторых іншых навучальных устаноў, якое ўзначальваецца рэктарам. Пасяджэнне рэктарата. // Памяшканне, дзе знаходзіцца гэтае кіраўніцтва. Зайсці ў рэктарат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

швейца́р

(ням. Schweizer)

вартаўнік ля ўваходных дзвярэй у пад’ездах устаноў, гасцініц, рэстаранаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

маларазбо́рлівы, ‑ая, ‑ае.

Які цяжка разабраць, прачытаць. Пералік устаноў, у якіх .. [Гузакоўскі] займаў у розныя часы свайго жыцця розныя пасады, ледзь змяшчаўся на трох аркушах, спісаных дробнымі маларазборлівымі каракулямі. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каардынава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Узгадніць (узгадняць), устанавіць (устанаўліваць) мэтазгодныя суадносіны паміж якімі-н. дзеяннямі, з’явамі.

К. дзейнасць устаноў.

|| зак. таксама скаардынава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны.

|| наз. каардынава́нне, -я, н. і каардына́цыя, -і, ж.

|| прым. каардынацы́йны, -ая, -ае.

К. цэнтр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

універсітэ́т, -а, М -тэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Вышэйшая навучальная і навуковая ўстанова з рознымі прыродазнаўча-матэматычнымі і гуманітарнымі аддзяленнямі (факультэтамі).

Беларускі дзяржаўны ў.

2. Назва навучальных устаноў па павышэнні навукова-палітычных ведаў, адукацыі ў якой-н. галіне.

Вячэрні ў.

У. культуры.

|| прым. універсітэ́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прафе́сар ’вышэйшае вучонае званне выкладчыка і супрацоўніка вучэбных устаноў’, ’вялікі знаўца чаго-небудзь’ (ТСБМ). Ст.-бел. професоръ ’настаўнік, прафесар’ (XVI–XVII стст.) праз польск. profesor (Булыка, Запазыч., 268); пасля, магчыма (але неабавязкова), праз рус. профе́ссор з ням. Professor, крыніца ў лац. professor ’публічны настаўнік’ ад profiteor ’адкрыта аб’яўляць (аб прадмеце сваіх заняткаў, аб сваёй спецыяльнасці)’ (гл. Фасмер, 3, 384; Банькоўскі, 2, 780).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ад’ю́нкт, ‑а, М ‑кце, м.

1. У СССР — аспірант вышэйшых навучальных ваенных устаноў.

2. У Заходняй Еўропе і ў дарэвалюцыйнай Расіі — малодшая навуковая пасада, памочнік прафесара, акадэміка, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.

[Ад лац. adjunctus — прылічаны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

швейца́р, ‑а, м.

Вартаўнік ля знадворных дзвярэй у пад’ездах устаноў, рэстаранаў, гасцініц і жылых памяшкаяняў. [Краўчанку] прыпыніў швейцар: — Уваход забаронены, таварыш. Мікуліч. Я з абурэннем патрабую прапусціць матку, але швейцар і слухаць не хоча. Мядзёлка.

[Ням. Schweizer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рээвакуа́цыя

(ад рэ- + эвакуацыя)

вяртанне насельніцтва, прадпрыемстваў, устаноў, маёмасці ў мясцовасць, адкуль была зроблена эвакуацыя.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)