□ Башта Царская, Багуслаўская, Пятніцкая ў Смаленскай сцяне (Грыг. 1850).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
clink
I[klɪŋk]1.
n.
лёгкі звон, дзы́нканьне n.
2.
v.
1) зьвіне́ць; звані́ць
2) дзы́нкаць
II[klɪŋk]
n., Sl.
турма́f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АСТРО́Г,
1) комплекс дрэваземляных умацаванняў нас. пунктаў сталага (жылы астрог) ці часовага (стаялы астрог) характару ва ўсх. славян у 13—18 ст. Звычайна будаваўся на мяжы княства ці дзяржавы.
2) Ахоўная агароджа з вертыкальна (прамы астрог) ці коса (касы астрог) укапаных бярвёнаў, што засцерагала месца стаянкі войска.
3) Рухомая штурмавая вежа (астрожак), якой карысталіся ў час аблогі гарадоў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Тарас1, ст.-бел.тарасъ ’рухомае абложнае прыстасаванне; заслону’ (1568 г., КГС), ’заслона; турма’ (Ст.-бел. лексікон). Укр.та́ра́с ’хмызняк; галлё для гаці’, рус.та́рас ’апора’, ст.-рус.тарасъ ’рухомае прыстасаванне пры аблозе’, польск.taras ’штучны насып; тэраса; вежа, турма’. Выводзяцца праз польскую мову з с.-в.-ням.tarraz ’земляны насып’, франц.terrasse ’тс’ з нар.-лац.*terrācea ад лац.terra ’зямля’ (Брукнер, 565; Булыка, Лекс. запазыч., 190; Трубачоў, Дополн., 4, 23; ЕСУМ, 5, 521; Махэк₂, 636). Параўн. тэраса, гл.
Тара́с2 ’пра жанчыну або дзяўчыну, што сваім выглядам або паводзінамі падобна да мужчыны’ (мазыр., Грыгор’еў, вусн. паведамл.). Да мужчынскага імя Тарас (< грэч.Τεράσιος), магчыма, пад уплывам Кур’ян (Бірыла, Бел. антр. 2), суадноснага з кур’ян ’курыца з прыкметамі пеўня’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Kíttchen
n -s, - разм.турма́, астро́г
j-n ins ~ spérren [bríngen*] — пасадзі́ць каго́-н. у турму́ [у катала́жку]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
jail
[dʒeɪl]1.
n.
астро́г -у m., турма́f.
to break out of jail — уцячы́ з астро́гу
2.
v.t.
садзі́ць у астро́г, трыма́ць у астро́зе
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ба́кшта ’гаўптвахта, турма; вежа’ (Нас.). Ст.-бел.бакшта з XVI ст. (Нас. гіст.; Булыка, Запазыч.), ст.-укр.бакшта ’тс’. Запазычанне з літ.bakšta, bókštas ’вежа’ (< польск.baszta; у літ. мове вельмі частае спалучэнне ‑kšt‑). Гл. Эндзелін, ИОРЯС, 17, 111; Фрэнкель, 30, 52; Непакупны, Мовознавство, 1970 (6), 32–33, Baltistica, 1972, 7 (1), 105. Параўн. ба́шня, ба́шта. Бакшта ’вялікі куфаль для піва’ (Шаўцоў, Спрадвечнае, 45), мусіць, метафарызацыя слова бакшта ’вежа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
prison
[ˈprɪzən]1.
n.
1) астро́г -у m., турма́, вязьні́ца f.
2) пало́н -у m.
prison camp — ля́гер для вае́ннапало́нных або́ паліты́чных вя́зьняў
2.
v.t.
пасадзі́ць у вастро́г
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
за́мак, ‑мка, м.
1. Умацаванае жыллё феадала. На сцяне вісела літаграфія ў рамцы — сярэдневяковы, з вежамі і гатычным дахам, замак на беразе возера.Карпаў.Тут, на землях радзівілаўскіх, пакутуюць людзі, а за жалезнымі варотамі, за высокім валам, у змрочным замку Радзівіла адвечнае гора народа.Бялевіч.
2. Палац, вялікі памешчыцкі дом.
3.Уст. Назва некаторых турмаў, астрогаў. Амаль два месяцы прасядзелі яны ў Мінскія замку — так тады называлася гарадская турма.«Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Катала́жка ’каталажка’ (БРС, Сл. паўн.-зах.). Магчыма, запазычанне з рус. мовы. Параўн. рус.катала́жка ’каталажка, турма’, ’памяшканне для арыштантаў’. У рус. мове гэта вытворнае ад дыял.каталаж ’камора, памяшканне на судне для захоўвання снасцей і прыпасаў’. Апошняе ўзнікла ў выніку метатэзы з такелаж ’снасці на судне, прыстасаванне для пад’ёму і перамяшчэння грузаў’ (аб гэтым пісаў яшчэ Даль: «…каталажка… от каталаж искаж. морс. такелаж»). Слова такелаж (сустракалася таксама ў форме такалаж) узята з гал.takelage ’тс’.