She jerked her arm free. Яна рыўком вызваліла сваю руку.
2. ру́хацца рэ́зкімі штуршка́мі;
jerk to a halt/stop рэ́зка затармазі́ць/спыні́цца
jerk out[ˌdʒɜ:kˈaʊt]phr. v. гавары́ць адры́віста
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вашава́ць ’глыбока рыць’ (Шат.); ’калыхаць’ (Сцяц.), вашаваць|вайшаваць ’цяжка працаваць; падымаць, варочаць; калыхаць; рыць зямлю (аб свіннях)’. Параўн. польск.waszować ’выцягваць з вады бярвенні пры сплаве лесу’ і літ.vašúoti ’рваць, торгаць кручком; біць’ (гл. Весці АН БССР, 1969, № 4, 130).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тырге́нь ‘шморг’ (чавус., Нар. сл.), ‘торк’, ‘таўхель’: тырге́нь за палу (Мат. Маг. 2). Аддзеяслоўнае ўтварэнне, да торгаць1, таргануць (гл.) з дыялектным пераходам а > ы ў пераднаціскным складзе. Сюды ж тыргі́каць ‘кульгаць, ісці пакульгваючы’ (глыб., Рэг. сл. Віц.), гл. таргікаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́тарга ’рэзкае скарачэнне мышц’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ’канвульсія, сударга, эпілепсія’ (Ласт.), су́торга ’тс’ (ТС), суторга ’цік?’: на абодвух ачох суторга скачэ (Полымя, 2001, 3, 253), су́таргі ’торганне, спазмы’ (Некр. і Байк., Ласт.), су́тарж ’сударга’ (Ласт.). Вытворныя з су- ад торгаць (гл.), параўн. сударга.
8.што. Вырываючы з коренем, убіраць машынай з поля (лён, каноплі).
|| зак.вы́церабіць, -блю, -біш, -біць; -блены (да 1 і 8 знач.).
|| наз.церабле́нне, -я, н.
|| прым.церабі́льны, -ая, -ае (да 8 знач.).
Церабільная машына.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пацухмо́ліць ’памусоліць’ (слонім., Сцяшк. Сл.). Да па‑ (< прасл.po‑ са значэннем ’пашырэнне дзеяння па усёй плошчы’) і цух‑мол‑іць, у якім першая частка узыходзіць да ням.zucken ’торгаць, біцца, дрыжэць, матляцца’, а другая складаецца з экспрэсіўнага нарашчэння асновы ‑м‑ і ‑ол‑, параўн. крамзолі — крэмсаць, мусоліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тармасі́ць, ‑машу, ‑мосіш, ‑мосіць; незак., каго.
1. Тузаць, торгаць каго‑н. [Начальнік разведкі] .. пачаў тармасіць аднаго з разведчыкаў за плячо. — Лёша, Лёша, падымайся. Ёсць заданне.Асіпенка.Тармасілі .. [Хомку] разы два, што блін гарачы ёсць, з ячнае мукі.Гарэцкі.[Марыся] кінулася ў спальню і пачала тармасіць сонных Віцю і Міхася.Чарнышэвіч.— Бабка! — тармосіць хлопчык за рукаў бабулю. — Глядзі: птушкі!Даніленка./убезас.ужыв.У кабіне тармасіла і кідала ўперад.Пташнікаў.
2.перан. Прыставаць да каго‑н. з якімі‑н. справамі, патрабаваннямі, роспытамі; надаядаць каму‑н. Тармосяць Параньку, распытваюць, як гэта ёй удалося [прывезці сетку на агароджу]. А яна спакойна адказвае.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Туры́гаць (туры́гаты) ‘кляваць, торкаць (пра рыбу)’ (кам., Жыв. НС). Да то́ргаць1 (гл.), аснова змененая для перадачы шматкратнага дзеяння. Параўн. торыгаць, тарыгаць ‘турзаць’ (гл.), чэш.мар.terygať ‘перасяляць’, славац.terigať sa ‘цягнуцца, з цяжкасцю ісці’ — апошнія Махэк₂ (510) разглядае як вынік метатэзы з redygať, што няпэўна; Кралік (610) дапускае кантамінацыю. Варыянтнасць вакалізму характэрная для рэфлексаў прасл.*tъrg, *tьrg, параўн. Варбат, Исследования., 64.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
jerk
[dʒɜ:rk]1.
n.
1) рапто́ўны штуршо́к або́ зрух зь ме́сца
2) су́таргавае пато́ргваньне му́скула
3) Sl. абмежава́ны, недалёкі чалаве́к, дурань -ня m.
2.
v.t.
1) рэ́зка выхо́пваць
2) рэ́зкім ру́хам пака́зваць на што, то́ргаць
3) адры́віста гавары́ць
3.
v.i.
ру́хацца рэ́зкімі штуршка́мі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
То́рскаць (то́рскыць) ’штурхаць’ (Юрч. Вытв.), сюды ж то́рснуць ’штурхнуць’ (Юрч.), то́рснуцца ’штурхануцца’ (Юрч. СНЛ), торсь — пра грубае штурханне (мсцісл., Нар. лекс.). Параўн. укр.то́рсати ’торгаць, рухаць, штурхаць, трэсці’, торсону́ти ’моцна штурхаць’, чэш.trsati ’дрыгаючыся, танцаваць’, ’дабываць рэзкія, кароткія гукі з музычных інструментаў’. Ад гукапераймальнага тор3 з нарашчэннем ‑с‑, параўн. пялёх/пялёсь пра пялёсканне (мсцісл., Нар. лекс.), торк/торсь — пра штурханне (там жа) і пад.