Які мае дачыненне да плацяжу або атрымання аброку 1; чыншавы. Аброчныя сяляне. Аброчныя плацяжы.
абро́чны2, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да аброку 2. Паглядзеў [Сёмка] і супакоіўся — было ўсё пад рукамі: прытуплены зрэзаны плуг, аброчная торба з кормам каню, прыпон і жакетка.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпо́н, ‑у, м.
Абл. Вяроўка, папруга і пад. для прывязвання жывёлы. Паглядзеў і супакоіўся — было ўсё пад рукамі: прытуплены зрэзаны плуг, аброчная торба з кормам каню, прыпон і жакетка.Гартны.Як каля доўбні вол, Я мушу на прыпоне Хадзіць усё наўкол, Кружыцца аж да скону.Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяхце́р, пехцяра, м.
1.Абл. Кашэль, торба. [Селянін] прывесіў да аглоблі пяхцер з мурагом, выцягнуў з-пад сядзення гуньку і тады толькі пакрыў ёю каня.Лобан.
2.Разм. Пра нязграбнага, непаваротлівага чалавека. — Гэй, ты, пяхцер, разлёгся тут бабай разанскай, нельга і да арбы падысці, — раздаецца раптам голас Ваські Шкетава.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Манта́чыць ’выпрошваць’ (Касп.), укр.валын.манта́чите ’тс’. Пад уплывам манта́чыць < мантач (гл.) з польск.matyczeć, якое з mantyka ’торба’ > ’прасіць, жабраваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тра́йстка ’невялікі мяшок, сумка’ (Касп.). У выніку перастаноўкі ‑р‑ з тайстра ’кайстра, торба, клунак’ (гл.). Параўн. таксама кайстра2 ’тс’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
су́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.
1. Выраб са скуры, тканіны і пад., прызначаны для нашэння чаго-н.; торба.
Прадуктовая с.
С. для гародніны.
2. У некаторых жывёл: поласць, складка скуры на жываце мацеры, дзе даношваецца і развіваецца дзіцяня.
С. кенгуру.
3. У анатоміі: орган, які мае выгляд полага мяшэчка са злучальнай тканкі (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Béutel
m -s, -
1) кашалёк
2) су́мка, то́рба
◊ das geht an den ~ — гэ́та б’е па кішэ́ні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
каліта́, ‑ы, ДМ ‑ліце, ж.
1.Уст. Сумка для грошай; вялікі кашалёк. Над сіратою бог з калітою, ды з каліты ёй нічога не трапляе.З нар.
2.Уст. Грошы, багацце.
3.Абл. Паходная торба, сумка. Дастае тоўстую кнігу Дзед з вялікай каліты.Грахоўскі.[Марына] бярэ кусок асушка, Хлябок апошні з каліты.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Карэ́бчык ’скрынка’ (Ант.), ’невялікі кораб’ (Мал.). Да кораб. Форма фанетычна блізкая да рэфлексаў у польскай мове (Параўн. польск.torebka ’маленькая торба’, дзе е перадае другасны *&).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сху́ня, сху́нька ’палатняная торба для зерня, з якой сеялі ўручную’ (Сл. Брэс.; лун., Шатал.). Прэфіксальны дэрыват ад гу́ня, гу́нька (гл.) (*згуня, *згунька) з аглушэннем пачатку слова.