раслінныя і жывёльныя кармы з павышанай колькасцю вітамінаў або правітамінаў. Асабліва багатая вітамінамі маладая зялёная трава. Асн. кармавыя крыніцы вітамінаў: вітаміну A — малодзіва, малако, маслёнка, сыроватка, тварог; вітаміну D — сена сонечнай сушкі, сянаж, сілас, закладзеныя ў сонечнае надвор’е, малодзіва, малако, мука рыбная; вітаміну E — зялёныя і травяністыя кармы, прарослае зерне, вотруб’е пшанічнае; вітаміну K — лісце зялёных раслін, травяністыя кармы, бацвінне караняплодаў, водарасці; вітамінаў групы B — зялёныя расліны, добрае сена, зерневыя кармы, вотруб’е, кармавыя дрожджы, травяная мука бабовых, мука рыбная, макуха і шроты, малочныя кармы, зерне бабовых і злакаў, кармы жывёльнага паходжання; вітаміну C — маладыя зялёныя расліны, коранеклубняплоды. Багатая крыніца вітамінных кармоў — абагачаныя вітамінамі камбікармы, бялкова-вітамінна-мінеральныя дабаўкі і прэміксы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
со́лнечныйпрям., перен. со́нечны;
со́лнечная систе́маастр. Со́нечная сістэ́ма;
со́лнечный день со́нечны дзень;
со́лнечное настрое́ние со́нечны настро́й;
со́лнечная ко́мната со́нечны пако́й;
со́лнечная сторона́ со́нечны бок;
со́лнечные часы́ со́нечны гадзі́ннік;
со́лнечный уда́рмед. со́нечны ўдар;
со́лнечное сплете́ниеанат.со́нечнае спляце́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АЭРАКАСМІ́ЧНЫЯ МЕ́ТАДЫ,
дыстанцыйныя метады, метады вывучэння наземных аб’ектаў і касм. целаў на значнай адлегласці (з ніжняй атмасферы ці космасу). Уключаюць здымку зямной паверхні і касм. аб’ектаў, фотаграмметрычную (гл.Фотаграмметрыя) апрацоўку здымкаў, агульнае і спец.дэшыфраванне аэрафотаздымкаў. Залежна ад тыпу носьбіта апаратуры адрозніваюць аэракасмічныя метады самалётныя, верталётныя, аэрастатныя, ракетныя, спадарожнікавыя, паводле тыпу прыёмніка выпрамянення — візуальныя, фатаграфічныя, радыеметрычныя і радыёлакацыйныя. У геолага-геафіз. даследаваннях выкарыстоўваюцца аэрафотаздымка, аэрафізічная разведка (здымка), касмічная здымка. Аэракасмічныя метады бываюць актыўныя (вывучаецца адбітае аб’ектамі выпрамяненне пасля іх штучнага апрамянення) і пасіўныя (выкарыстоўваецца ўласнае выпрамяненне целаў або адбітае сонечнае). Па спектральных характарыстыках розных дыяпазонаў эл.-магн. спектра распазнаюцца аб’екты, вызначаецца іх памер, шчыльнасць, хім. састаў, фіз. ўласцівасці і стан. Найб. поўныя і дакладныя звесткі дае адначасовае выкарыстанне некалькіх дыяпазонаў спектра.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
спляце́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннеістанпаводледзеясл. сплятаць — сплесці і сплятацца — сплесціся.
2. Тое, што сплецена; цэлае, часткі якога сплецены, пераплецены адно з адным. Сонечныя, быццам дымныя [прамяні] прабівалі спляценні галля на дрэвах.Савіцкі.[Пялёсткі] падалі з дрэва на сівую галаву Тапурыя, ляжалі на тонкім спляценні сецяў.Самуйлёнак.Перад будынкам пад спляценнем правадоў чарнелі .. трансфарматары.Карпюк.//перан. Злучэнне, спалучэнне чаго‑н. Даніла быў ахвочы Волю словам даць сваім І даць нават тлумачэнне З свайго погляду-знацця Неразгаданым спляценням, З’явам цёмнага жыцця.Колас.У рамках асноўных сюжэтных ліній .. выяўляецца спляценне асабістага лёсу галодных герояў з гістарычным працэсам.Дзюбайла.
•••
Сонечнае спляценне — спляценне сімпатычных нерваў, размешчанае ў брушной поласці на паверхні брушной аорты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
святло́, -а́, н.
1. Прамяністая энергія, якая робіць навакольны свет бачным; электрамагнітныя хвалі ў інтэрвале частот, што ўспрымаюцца зрокам.
Сонечнае с.
Пры святле месяца.
С. свечкі.
2. Тая або іншая крыніца асвятлення.
Запаліць с.
Уключыць электрычнае с.
Стаць бліжэй да святла.
Устаць да святла (да ўсходу сонца, да світання).
3. Светлае месца, блік на карціне, у адрозненне ад ценю.
Кантрасты святла і ценю.
4.перан., чаго. Тое, што робіць зразумелым навакольны свет, што дае пачатак чаму-н. радаснаму, робіць шчаслівым жыццё.
С. яго ідэй відаць ва ўсіх кутках зямлі.
С. дабра.
5.перан. Ззянне, бляск вачэй, радасна-ўзбуджаны выраз твару пад уплывам якога-н. пачуцця.
На твары відаць было с. пяшчоты.
◊
Праліць святлона што (кніжн.) — растлумачыць што-н.
У святлечаго — зыходзячы з пэўнага пункту гледжання на каго-, што-н.
У святлеякім (выстаўляць, падаваць і пад.) — у якім-н. выглядзе.
У чорным святле (бачыць, падаваць што-н.) — змрочным, непрыглядным.
|| прым.светлавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
С. сігнал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
utmost
[ˈʌtmoʊst]1.
adj.
1) найбо́льшы, кра́йні, ве́льмі
Sunshine is of utmost importance to health — Со́нечнае сьвятло́ ве́льмі ва́жнае для здаро́ўя
He walked to the utmost edge of the cliff — Ён падыйшо́ў да са́мага кра́ю стро́мы
2.
n.
усё магчы́мае
I shall do my utmost — Зраблю́ ўсё магчы́мае
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
праніза́ць, ‑ніжу, ‑ніжаш, ‑ніжа; зак.
1.каго-што. Пракалоць, праткнуць наскрозь чым‑н. вострым. Немец не паспеў крыкнуць, як вострае джала нямецкага штыка наскрозь пранізала яго.Кавалёў.Іголка так і пранізала наскрозь палец.Васілевіч.
2.перан.; каго-што. Праткнуць, прайсці праз што‑н. Сонечнае святло пранізала тоўшчу вады аж да самага дна.Хомчанка.Сонца толькі што ўзышло і пранізала праменямі голыя кроны дрэў.Дуброўскі.Агонь выцягнуўся доўгім языком, лізнуў ім высокую купу ельніку, пранізаў яе навылёт.Васілевіч.
3.перан.; каго-што. Пранікнуўшы ўнутр каго‑, чаго‑н., выклікаць якія‑н. фізічныя адчуванні (пра холад, вецер, боль і пад.). Сцюжа пранізала .. [Рахмільку] да самых касцей.Бядуля.[Хлопец] падняўся і паспрабаваў узняць руку, але востры боль пранізаў усё яго цела.Шчарбатаў.// Рэзка, моцна падзейнічаць. Усю .. [Любу] пранізала нейкая здранцвеласць, ногі не слухаліся яе.Краўчанка.Ганна раптам засмяялася. Смех гэты пранізаў сэрца.Мележ.
4.што. Нізаць некаторы час (гл. нізаць у 1 знач.). Пранізаць каралі ўвесь дзень.
•••
Пранізаць вачамі — пільна, уважліва паглядзець на каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
center
[ˈsentər]1.
n.
1) цэ́нтар -ру m., сярэ́дзіна f.
center of the solar system — цэнтар со́нечнае сыстэ́мы
the center of a room — сярэ́дзіна пако́ю
center of attraction —
а) цэ́нтар прыцягне́ньня
б) цэ́нтар ува́гі
2) цэ́нтар -ру, асяро́дак -ку m. (ме́сца, устано́ва)
a center of trade — гандлёвы цэнтр
3) гру́па ці асо́бы з уме́ранымі пагля́дамі
left of center — ле́вы (пра пагля́ды)
4) Sport цэнтар -ра m., асно́ўны гуле́ц
2.
v.t.
1) зьмяшча́ць (-ца) ў сярэ́дзіне
2) цэнтрава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
святло́н. Lícht n -(e)s; Schein m -(e)s (ззянне, бляск); Hélle f -, Hélligkeit f - (развідненне, світанне, золак);
пры дзённым святле́ bei Tágeslicht;
шту́чнае святло́ (у памяшканні) künstliches Licht;
со́нечнае святло́ Sónnenschein m;
пры святле́ ме́сяца bei Móndschein, bei Móndlicht;
у святле́чаго-н. im Líchte (Gабо von D);
прадста́віцьшто-н.у непраўдзі́вым святле́etw. in ein fálsches Licht setzen [rücken];
праяві́цца зусі́м у і́ншым святле́ sich ganz ánders áusnehmen*, in éinem ánderen Licht erschéinen*;
◊
пралі́ць святло́ нашто-н. Licht in etw. (A) bríngen*;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
круты́, ‑ая, ‑ое.
1. Амаль адвесны, абрывісты; проціл. пакаты. — Ого, гара, як печ, крутая! І вось чаму дарожка тая, Вы шрубка, ўецца па-над бокам: Узлезь, папробуй, простым крокам!Колас.Добрыя коні прызвычаена лёгка ўзбіраюцца на крутыя ўзгоркі.Брыль.// Выгнуты, выпуклы. Круты лоб. □ Люся паказала на чучала здаравеннага быка з магутным крутым хібам.Даніленка.[Чалавек] ішоў вольна, .. падстаўляючы ветру загарэлыя крутыя грудзі.Самуйлёнак.
2.(звычайнаўспалучэннісасловамі «паварот», «залом» і пад.). Не паступовы, раптоўны, рэзкі. На крутым павароце зад матацыкла занесла.Б. Стральцоў.Дзвіна тут рабіла даволі круты паварот улева.Хадкевіч.//перан. Рашучы, значны. Круты ўздым сельскай гаспадаркі. □ Ігнату хацелася толькі і гаварыць аб тым, што ў жыцці яго адбыўся круты, небывалы паварот.Кавалёў.
3. Суровы, упарты (пра характар чалавека, а таксама пра чалавека з такім характарам). Аднак пілі ў меру, аглядаючыся на дзверы: пабойваліся крутога хвашчовага нораву.Лупсякоў.— Ліквідаваць абсталяванне я вам не дам. А не — дык будзьце здаровы! Я чалавек круты.Скрыган.// Жорсткі, рашучы. Крутыя меры.//перан. Моцны, вялікі. Стаяў туман, мароз круты.А. Александровіч.// Цяжкі, напружаны, пераломны (пра час). Прыйшла крутая часіна і для .. [Свішчэўскага].Грамовіч.Толькі ў крутую хвіліну, калі чалавеку, як сонечнае цяпло, патрэбен сяброўскі поціск рукі, .. людзі так хутка збліжаюцца.Мележ.
4. Густа замешаны, звараны да гушчыні. Крутое яйцо. Крутое цеста. □ Максім чэрпаў і чэрпаў крутую ячную кашу.Асіпенка.
5. Туга скручаны, звіты. Крутыя ніткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)