balance

[ˈbæləns]

1.

n.

1) вага́ f. (прыла́да)

quick or Roman balance — бязьме́н -а m., спружы́нная вага́

2) раўнава́га f., ураўнава́жваньне n.

balance of forces — раўнава́га сі́лаў

to lose one’s balance — стра́ціць раўнава́гу

а) упа́сьці

б) раззлава́цца

3) духо́ўная раўнава́га, супако́й -ю m.

to keep one’s balance —

а) захава́ць раўнава́гу

б) захава́ць супако́й, быць спако́йным

4) супрацьва́га f.

5) баля́нс -у m., ро́зьніца паміж крэ́дытам і дэ́бэтам

6) informal рэ́шта; аста́ча f.; кане́ц -ца́ m.

for the balance of the week — да канца́ ты́дня, на праця́гу рэ́шты ты́дня

2.

v.t.

1) захо́ўваць раўнава́гу

2) ураўнава́жваць, рабі́ць ро́ўным, адно́лькавым

3) падво́дзіць баля́нс

•

- balance due

- balance of payments

- balance on hand

- in the balance

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

усто́йлівы

1. stándfest; wíderstandsfähig; wétterfest (пра расліны); stabíl, dáuerhaft;

усто́йлівае надво́р’е beständiges Wétter;

усто́йлівая раўнава́га stabíles Gléichgewicht;

2. (пра погляды і г. д.) fest, stándhaft;

усто́йлівае словазлучэ́нне грам. éine féste Wórtverbindung

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ВАДАРО́ДНЫ ПАКА́ЗЧЫК

(pH),

велічыня, якая характарызуе канцэнтрацыю (актыўнасць) іонаў вадароду ў растворах. Лікава роўны адмоўнаму дзесятковаму лагарыфму канцэнтрацыі [H​+] (актыўнасці) вадародных іонаў H​+, якая выражана ў молях на літр (моль/л): pH=-lg[H​+]. Водныя растворы маюць pH ад 1 да 14: у нейтральных pH=7, у кіслых pH < 7, у шчолачных pH > 7. Пастаянства вадароднага паказчыку падтрымліваецца буфернымі растворамі. Вызначаюць pH з дапамогай кіслотна-асноўных індыкатараў, больш дакладна — патэнцыяметрычна (гл. Патэнцыяметрыя). Гл. таксама Кіслотна-шчолачная раўнавага.

т. 3, с. 434

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

poise​1 [pɔɪz] n.

1. ураўнава́жанасць; вы́трымка, самавало́данне;

Travelling around Europe by herself seems to have given Louisa more poise and confidence. Самастойнае падарожжа па Еўропе, здаецца, надало Луізе больш ураўнаважанасці і ўпэўненасці.

2. мане́ра трыма́цца, по́стаць

3. раўнава́га, усто́йлівасць;

lose one’s poise стра́ціць раўнава́гу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

усто́йчивый в разн. знач. усто́йлівы; (об убеждениях, взглядах — ещё) ста́лы, трыва́лы;

усто́йчивая опо́ра усто́йлівая апо́ра;

усто́йчивая валю́та усто́йлівая валю́та;

усто́йчивые взгля́ды усто́йлівыя (ста́лыя, трыва́лыя) по́гляды;

усто́йчивое равнове́сие физ. усто́йлівая раўнава́га.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

balance​1 [ˈbæləns] n.

1. раўнава́га, балансава́нне;

stable balance усто́йлівая раўнава́га;

off balance няўсто́йлівы, хі́сткі;

keep one’s balance захо́ўваць раўнава́гу;

lose one’s balance губля́ць раўнава́гу; выхо́дзіць з сябе́; злава́цца

2. finance бала́нс; са́льда; рэ́шткі;

adverse balance пасі́ўны бала́нс;

favourable balance акты́ўны бала́нс;

balance of payments плаце́жны бала́нс

3. вага́, ва́гі

♦

be in the balance быць нявы́рашаным;

tremble/swing in the balance ліпе́ць на валаску́; сумнява́цца;

on balance у вы́ніку;

On balance, the company has had a successful year. У выніку ў фірмы быў паспяховы год;

catch/throw smb. off balance збіць каго́-н. з панталы́ку, вы́весці з раўнава́гі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АДКРЫ́ТЫЯ СІСТЭ́МЫ,

тэрмадынамічныя сістэмы, якія абменьваюцца рэчывам (энергіяй і імпульсам) з навакольным асяроддзем. Да адкрытых сістэм адносяцца хім. і біял. сістэмы (у т. л. і жывыя арганізмы), у якіх бесперапынна працякаюць хім. рэакцыі за кошт паступлення вонкавых рэчываў, а прадукты рэакцый выдаляюцца. У адрозненне ад замкнутых (ізаляваных) сістэм у адкрытых сістэмах немагчыма раўнавага тэрмадынамічная, аднак яны могуць знаходзіцца ў стацыянарных станах, якія характарызуюцца пастаянствам скарасцей хім. рэакцый, пераносу рэчыва і энергіі, а таксама мінім. прыростам энтрапіі.

т. 1, с. 111

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

няўсто́йлівы labíl; únsicher, ínstabil; nicht stándhaft; schwánkend; únbeständig, wándelbar (непастаянны);

няўсто́йлівая раўнава́га фіз. labíles Gléichgewicht;

быць у няўсто́йлівым стано́вішчы перан. in éiner únsicheren Láge sein (пра чалавека); auf der Kíppe stehen* (пра справу) (разм.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

БЛАТУ́Н Сымон Ціханавіч

(10.5.1937,в. Кавака Брагінскага р-на Гомельскай вобл. — 3.4.1970),

бел. паэт. Скончыў БДУ (1959). Працаваў журналістам. Друкаваўся з 1956. Аўтар зб-каў вершаў «Раўнавага» (1968), «Радаслоўнае дрэва» (1970), паэмы «Барвянае ляда» (1970), прысвечанай памяці ахвяр Хатыні. Рамантычная ўзнёсласць, шчырасць, задушэўнасць, аптыміст. роздум пра месца чалавека ў жыцці — асн. рысы паэзіі Блатуна. Гумарэскі, сатыр. мініяцюры склалі зб. «Калючая шаткаванка» (1971).

Тв.:

Чысціня: Лірыка;

Гумар;

Пераклады. Мн., 1979.

Літ.:

Гілевіч Н. У гэта веру. Мн., 1978. С. 146—148;

Макарэвіч В. Трывалае карэнне // Полымя. 1980. № 10.

т. 3, с. 188

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АРША́НСКАЯ БІ́ТВА 1564,

адбылася пад Оршай у канцы студз. ці пач. лют. паміж авангардам войска Маск. дзяржавы на чале з ваяводам П.Сярэбраным і атрадам войска ВКЛ на чале з Ф.Кмітам-Чарнабыльскім і Ю.Осцікавічам у ходзе Інфлянцкай вайны 1558—82. Групоўка рус. войска (паводле М.Стрыйкоўскага, 50 тыс. чал.) паспешна адступіла: яе камандаванне палічыла, што ў бой уступілі асн. сілы ВКЛ, якія нанеслі паражэнне другой групоўцы рус. войск у Ульскай бітве 1564. У выніку гэтай бітвы і бітвы на Уле на 1-м этапе вайны была адноўлена ваен. раўнавага паміж ВКЛ і Маскоўскай дзяржавай.

т. 1, с. 538

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)