◎ На́рапкам ’імкліва, нечакана?’: ён паяўляўся нарапкам (Скрыгай). Відаць, з ’ на‑рант‑нам, першапачаткова *на‑рапт‑ кі, параўн. напрасткі і пад., гл. рант ’парыў’, раптам ’нечакана’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

naraz

ураз; раптам; разам;

nie wszyscy naraz — не ўсе разам

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бу́хты-бара́хты / с бу́хты-бара́хты прост. ні з сяго́ ні з таго́, ні се́ла ні па́ла, (вдруг) ра́птам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

алты́н м., ист. алты́н;

◊ не было́ ні гро́ша, ды ра́птам а. — не́ было ни гроша́ и вдруг алты́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Арэ́птам ’раптоўна, нахабна, нястрымна’ (Янк. Мат.). Магчыма, у выніку кантамінацыі раптам з рус. рети́вый ці літ. répti ’хапаць’ або ў выніку нерэгулярных фанетычных змен. Пачатковае а‑ пратэтычнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

накі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. на каго (што). Кінуўшыся, напасці на каго-н.

Ваўкі накінуліся на авечак.

2. на каго (што). Пачаць раптам папракаць, лаяць каго-н.

Н. на чалавека з лаянкай.

3. на што. Пачаць з азартам, прагнасцю што-н. рабіць.

Н. на ежу.

|| незак. накіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і накі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зарагата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; зак.

Пачаць рагатаць. // Азвацца рогатам; прарагатаць. Ён уголас зарагатаў, пасля раптам стрымаўся. Гартны. — Ха — ха — ха! — Зарагатала раптам Надзя, потым кінулася на ложак. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

overnight​1 [ˈəʊvənaɪt] adj.

1. начны́;

an overnight journey начно́е падаро́жжа

2. які́ адбываецца ра́птам/нечака́на; вокамгне́нны;

The book was an overnight success. Кніга мела нечаканы поспех.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

overnight​2 [ˌəʊvəˈnaɪt] adv.

1. на ноч; за ноч; уначы́;

stay overnight начава́ць

2. infml ра́птам, ура́з; нечака́на, неспадзява́на;

He beca me famous overnight. Ён прачнуўся славутым.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ра́зам, ра́зо́м ’сумесна, адначасова’ (ТСБМ, Мал., Касп., Яруш., Шпіл.; воран., брасл., ігн., смарг., лід., пруж., беласт., Сл. ПЗБ; Бяльк.), ’то’ (Юрч. СНЛ), рус. дыял. ра́зом ’адным разам’, ’раптам, імгненна’. Вытворнае ад раз (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)