назало́гія
(ад гр. nosos = хвароба + -логія)
раздзел медыцыны, які ўключае вучэнне аб хваробах, іх класіфікацыю, дыягностыку, агульныя прынцыпы лячэння і прафілактыку захворванняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
неапазітыві́зм
(ад неа- + пазітывізм)
суб’ектыўна-ідэалістычная плынь у філасофіі як спроба прыстасаваць прынцыпы пазітывізму да ўмоў развіцця сучаснай навукі, пераважна прыродазнаўства і грамадазнаўства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пунктуа́цыя
(п.-лац. punctuatio, ад лац. punctum = кропка)
сістэма правіл расстаноўкі знакаў прыпынку, а таксама лінгвістычная дысцыпліна, якая вывучае прынцыпы расстаноўкі знакаў прыпынку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пача́так¹, -тку, м.
1. Першы момант ці першыя моманты якога-н. дзеяння, з’явы.
П. жніва.
У пачатку восені.
П. навучальнага года.
Пакласці або даць п. чаму-н. (пачаць).
2. Зыходны пункт, кропка.
У пачатку вёскі.
Весці свой пачатак ад чаго-н. (паходзіць ад чаго-н.). Браць п. (пачынацца).
3. Першакрыніца, аснова, асноўная прычына.
Арганізуючы п.
Стрымліваючы п.
4. мн. -ткі, -ткаў. Асноўныя палажэнні, прынцыпы.
Пачаткі дзяржаўнасці.
5. мн. Спосабы, метады ажыццяўлення чаго-н.
На калектыўных пачатках.
На грамадскіх пачатках (бязвыплатна — пра якую-н. работу, дзейнасць каго-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
squeamish [ˈskwi:mɪʃ] adj.
1. : feel squeamish нудзі́цца
2. даліка́тны, разбо́рлівы; крыўдлі́вы; нерво́вы
3. скрупулёзны; прынцыпо́вы, карэ́ктны (пра прынцыпы, мараль і да т.п.);
He’s very squeamish about honour. Ён вельмі прынцыповы ў пытаннях гонару.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
fair-play
[fer plej] сумленная гульня;
zasady fair-play — прынцыпы сумленнай гульні;
walka fair-play — сумленная барацьба
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
інструменто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.
1. Выклад музычнага твора для выканання аркестрам або інструментальным ансамблем; аркестроўка. Інструментоўка фартэпіяннай п’есы.
2. Аддзел тэорыі музыкі, які вывучае ўласцівасці асобных музычных інструментаў і прынцыпы іх спалучэння ў аркестры. Чытаць курс інструментоўкі.
3. перан. Спецыяльны падбор гукаў у вершы, які стварае пэўнае мастацкае ўражанне; гукапіс. Своеасаблівая інструментоўка прыведзеных радкоў даносіць да слыху грознае гудзенне бору. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГЕАТЭХНІ́Я
(ад геа... + грэч. techne мастацтва, майстэрства, уменне),
прыродазнаўча-тэхнічная дысцыпліна, якая распрацоўвае прынцыпы і метады рацыянальнага ўмяшання ў прыродныя працэсы для наладжвання аптымальнага ўзаемадзеяння паміж грамадствам і прыродай.
т. 5, с. 124
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АТЛАНТЫ́ЧНАЯ ХА́РТЫЯ,
міжнародная прававая дэкларацыя. Падпісана брыт. прэм’ер-міністрам У.Чэрчылем і прэзідэнтам ЗША Ф.Рузвельтам на борце ваен. карабля ў Паўн. Атлантыцы. Абвясціла прынцыпы пасляваен. ўладкавання свету: адмова ад тэр. захопаў і выкарыстання ваен. сілы, права кожнага народа выбіраць форму кіравання, развіццё ўсебаковага супрацоўніцтва паміж краінамі, падтрыманне агульнай бяспекі і інш. Садзейнічала ўтварэнню антыгітлераўскай кааліцыі. 24.9.1941 да Атлантычнай хартыі далучылася 10 краін, у тым ліку СССР. Прынцыпы Атлантычнай хартыі паступова ўведзены ў дэкларацыю 26 дзяржаў, падпісаную 1.1.1942 у Вашынгтоне.
т. 2, с. 71
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
popularize, BrE -ise [ˈpɒpjələraɪz] v.
1. папулярызава́ць, распаўсю́джваць;
His new prin ciples were popularized in a number of articles. Яго новыя прынцыпы былі распаўсюджаны ў шэрагу артыкулаў.
2. выклада́ць папуля́рна, у агульнадасту́пнай фо́рме;
popularize science папулярызава́ць наву́ку
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)