архі...,
1. Прыстаўка са значэннем вышэйшай і найвышэйшай ступені прыкметы, якая названа ў другой частцы слова, напрыклад: архіасцярожны, архінебяспечны, архіхутка, архіправільна, архіапартуністычны, архімодны.
2. Першая частка складаных слоў, якая абазначае старшынствы праваслаўных і каталіцкіх царкоўных званняў: архіепіскап, архімандрыт, архірэй.
[Грэч. archi.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Макрэні, мокрэ́ні ’дзень перад Іллёй’ (ТС), макрэнь ’працяглае дажджлівае надвор’е (Растарг.). Утворана ад назвы рэлігійнага свята св. Макрыны (1 жніўня). Паводле народнай прыкметы: калі ў гэты дзень ішоў дождж, дык рэшта лета будзе мокрай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АПАЛО́НІКІ,
лічынкі бясхвостых земнаводных. Развіваюцца з яйца. Жывуць у вадзе. У адрозненне ад дарослых асобін маюць прыкметы, уласцівыя рыбам (2—3 пары шчэлепаў, двухкамернае сэрца, доўгі хвост для перамяшчэння, органы прымацавання і бакавую лінію). Корм пераважна раслінны. Пасля 3—4 месяцаў развіцця гэтыя прыкметы знікаюць пры метамарфозе: сэрца робіцца трохкамерным, дыханне лёгачным, хвост знікае, вырастаюць заднія ногі і на сушу выходзіць маладое земнаводнае (напр., жабяня). Пажыва для рыб, птушак.
т. 1, с. 416
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
savour2 [ˈseɪvə] v.
1. смакава́ць, атры́мліваць задавальне́нне (ад паху, смаку і да т.п.)
2. (of) мець смак;
The soup savours of onion. Суп пахне цыбуляй;
savour of smth. fml мець ры́сы/прыкме́ты чаго́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
мярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Страчваць прыкметы жывога, станавіцца мёртвым. Мярцвее твар хворага. // Траціць рухомасць, адчувальнасць; нямець. Мярцвець ад холаду. Мярцвець ад жаху. □ Падкошваліся ногі,.. было горача, як ля агню, і мярцвелі рукі. Пташнікаў.
2. перан. Рабіцца пустынным, змярцвелым. Мярцвее наваколле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абстра́кцыя
(лац. abstractio)
1) адцягненне ў думках ад неістотных уласцівасцей, якасцей, сувязей прадметаў ці з’яў з мэтай выдзеліць іх найбольш істотныя прыкметы;
2) адцягненае паняцце, тэарэтычнае абагульненне.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ГІПЕРВІТАМІНО́ЗЫ
[ад гіпер... + вітаміны + ...оз(ы)],
атручэнні ад лішку ў арганізме вітамінаў A (рэцінолу) і D (кальцыферолу). Лішак вітаміну A бывае ад празмернага ўжывання яго ці прадуктаў з гэтым вітамінам. Прыкметы гіпервітамінозаў A: агульная слабасць, аблысенне; лушчыцца скура, на ёй з’яўляюцца струпы. Лішак вітаміну D бывае найчасцей ад няправільнага ўжывання вітаміну D для прафілактыкі рахіту. Прыкметы: рэзкае пахудзенне, дыспепсія, парушэнне дзейнасці нерв. сістэмы, адкладанне солей кальцыю ў нырках, калясустаўных сумках, мышцы сэрца і інш. Лячэнне: спыненне прыёму вітамінаў.
т. 5, с. 256
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гермафрады́т
(гр. Hermaphroditos = імя сына Гермеса і Афрадыты, зрошчанага па волі старажытнагрэчаскіх багоў з німфай Салмакідай)
арганізм, часцей жывёльны, які мае прыкметы абодвух полаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
семіётыка
(гр. semeiotikos = звязаны са знакам)
1) навука аб розных сістэмах знакаў, якія выкарыстоўваюцца для перадачы інфармацыі;
2) раздзел медыцыны, што вывучае прыкметы хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пры́мхі, ‑аў; адз. прымха, ‑і, ДМ ‑мсе, ж.
Забабоны, забабонныя прыкметы. І хоць Алесь ніколі не верыў ні ў якія забабоны і прымхі, сарваў рамонак і пачаў варажыць. Броўка. Ні адна вёска не была такая цёмная, закасцянелая ў забабонах і прымхах, як Стычыны... Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)