Ломень ’пастка’ (ветк., Мат. Гом.). Да лом 1 (гл.) са зменай семантыкі ’расколіна’ > ’яма’ > ’пастка’, што не зусім пераконвае. З’яўляецца магчымым вывесці гэту лексему з прасл. xlomǫti > xlonǫti (Мартынаў, Слав. акком., 131–132), якое генетычна суадносіцца з літ. lãminti ’жэрці’ і ст.-грэч. λάμια ’пашча’, ’прорва’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Права́лле, провалье ’правал’: от улез провалье, лье і лье дождж, ’прорва, пропасць’ (ТС). Рус. паўд. мн. л. правалья ’пролагі, пячоры’, укр. провалля ’пропасць, роў’. Ад праваліць < валіць з суф. ‑ьje, або ад правші з суф. зборнасці. Адносна суфіксацыі гл. Сцяцко, Афікс. наз., 201. Гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

czeluść

ж. прорва, бездань, бяздонне, прадонне;

czeluść piekielna — пякельная бездань; пякельнае прадонне;

czeluść pieca — чалеснікі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Во́кнішча ’акно ў балоце’ (БРС, КТС); ’невялікае, але вельмі глыбокае прыроднае возера’; ’вір на рацэ, возеры’ (Нас., Яшк., Касп.). Лексема пашырана на ўсёй усходнеславянскай тэрыторыі; параўн. рус. дыял. акнишче ’аконца ў дрыгве’, окни́ще ’дрыгва, грузкае месца’, бойк. вікнішче ’прорва, бездань’ (Талстой, Геогр., 207 і наст.). Да акно (гл.) у аналагічным значэнні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

chasm

[ˈkæzəm]

n.

1) про́рва f.; расшчэ́піна, адту́ліна f.; прало́м -у m.

2) разыхо́джаньне ў пагля́дах, прага́л -у m.

3) перары́ў -ву m., прага́л -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

бе́здна ж.

1. бе́здань, -ні ж., бяздо́нне, -ння ср., прадо́нне, -ння ср., про́рва, -вы ж.;

2. (множество) разг. про́цьма, -мы ж., бе́зліч, -чы ж.;

◊

бе́здна прему́дрости шутл. бе́здань праму́драсці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

gulf [gʌlf] n.

1. (марскі) залі́ў;

the Gulf of Mexico Мексіка́нскі залі́ў

2. the Gulf Персі́дскі залі́ў;

the Gulf States краі́ны на ўзбярэ́жжы Персі́дскага залі́ва

3. про́рва, бе́здань (таксама перан.);

the gulf between rich and poor бе́здань памі́ж бага́тымі і бе́днымі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

права́лле

1. Прорва, праваліна паміж гор (Чэр. Бяльк.).

2. Правал, выпадзенне грунту; западзенне мяккага грунту ў ямцы (Нас., Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

odmęt, ~u

м.

1. бяздонне, бездань; вір; прорва;

~y morskie — марская бездань;

2. перан. хаос, мітусня, сумятня, замяшанне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

про́пасть ж.

1. (обрыв, бездна) про́рва, -вы ж., бе́здань, -ні ж., бяздо́нне, -ння ср., прадо́нне, -ння ср.;

доро́га над про́пастью даро́га над про́рвай (бе́зданню, бяздо́ннем, прадо́ннем);

2. перен. (глубокое расхождение) про́рва, -вы ж.;

3. (множество) разг. про́цьма, -мы ж.; бе́зліч, -чы ж.;

у меня́ про́пасть дел у мяне́ про́цьма (бе́зліч) спраў;

◊

про́пасти на тебя́ нет бран. пагі́белі на цябе́ няма́;

тьфу, про́пасть! цьфу, згінь ты!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)