падводны хрыбет у Паўн. Ледавітым акіяне, працягСярэдзінна-Атлантычнага хрыбта ў Арктычным бас. Падзяляе катлавіны Нансена і Амундсена. Даўж. больш за 1000 км; найменшая глыб. над хрыбтом 400 м. Названы ў гонар Я.Я.Гакеля.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Скані́ ‘спакой’ (Нас., Бяльк.). Хутчэй з рус.искони́, чым працягстараж.-рус.искони, ст.-слав.искони. Апошнія з из‑кон‑, гл. канец (Праабражэнскі, 2, 274; Фасмер, 2, 140).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АБХА́ЗСКІ ХРЫБЕ́Т,
на паўд. схіле Вялікага Каўказа, усх.працяг Бзыбскага хр. ў Абхазіі. Даўж. каля 60 км. Выш. да 3156 м. Грэбень з рэзкімі горналедавіковымі формамі. Складзены з юрскіх парфірытаў і сланцаў. Горныя лясы, высакагорныя лугі. Ледавікі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Лабэціна ’вялікі лоб’ (Шат., КТС, А. Калюга), ’лоб’ (Жд. 2). Да лоб1 (гл.). Галосную ‑э‑ ў суфіксе можна разглядаць як працягліт. суф. ‑eta(s). Параўн. лаба́ціна ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ЗАХО́ДНЕ-ГРЭНЛА́НДСКАЕ ЦЯЧЭ́ННЕ,
цёплае паверхневае цячэнне ў марах Лабрадор, Бафіна і прал. Дэйвіса; працягІрмінгера цячэння. Праходзіць з Пд на Пн уздоўж паўд.-зах. і зах. берагоў Грэнландыі. 0,9 км/гадз. Т-ра вады 0—2 °C. Салёнасць 33,5‰.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Стабаро́к, стабаро́чак ‘сцяблінка’ (даўг., Сл. ПЗБ). З літ.stíebas, stãbaras ‘сцябло’ (Сл. ПЗБ, там жа), што найбольш верагодна па лінгвагеаграфічных прычынах. Аднак нельга выключыць і працягпрасл.*stoborъ/*stъbъrъ, гл. стабурчыць. Параўн. стаўбур, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лю́ра ’ліра, беларускі народны струнны музычны інструмент з клавішамі і корбай’ (Мал.). Да лі́ра (гл.). Пераход і > ю адбыўся, відаць, на бел. тэрыторыі, а не працягст.-грэч.λύρα ’ліра, лютня’. Аб такім пераходзе гл. Карскі (1, 225).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
umbilical cord
1) пупаві́на f. (і ў жывёліны)
2) электры́чны ка́бель, які́ адлуча́ецца пры вы́пуску раке́ты ў ко́смас
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Пупо́нчык ’агурочак’ (б.-каш., калінк., хойн., Мат. Гом.), пу‑ поньчык ’завязь у агурках’ (брагін., Нар. словатв.). Ад пуп ’патаўшчэнне’, магчыма, працяг дыялектнага прасл.*рор‑ьnьу параўн. макед.пупунок ’каробачка (бавоўны); пупышка, бутон’, рус.пу‑ пончик ’пампон у дзіцячай шапачцы; пышка’ (другаснае?), параўн. пампон, пончык (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГАБІ́ЙСКІ АЛТА́Й,
горы на Пд Манголіі, паўд.-ўсх.працягМангольскага Алтая. Даўж. каля 500 км. Вял. колькасць ізаляваных хрыбтоў і масіваў выш. 1500—2500 м (найвыш. 3957 м, г. Іхбагда-Ула). Складзены з гранітаў, пясчанікаў, вапнякоў. Катастрафічныя землетрасенні ў 1957 і 1958. Горны стэп, паўпустыні і пустыні. Рэзерват Елын-ам (хр. Гурван-Сайхан).