ВІТКО́ЎСКІ Іван Антонавіч

(2.5.1888, в. Чэрчыцы Шумілінскага р-на Віцебскай вобл. — 27.12.1937),

бел. гісторык. Праф. (1932). Скончыў каталіцкую духоўную семінарыю (1912) і 2 курсы духоўнай акадэміі (1914) у Петраградзе. З 1916 вікарый Мазырскага касцёла, у 1918 пазбаўлены духоўнага сану. З 1919 у Чырв. Арміі. У 1920—33 чл. ВКП(б). У 1921 у Аршанскім пав., заг. школы, аддзела агітацыі і прапаганды Сенненскага пав. к-та РКП(б), потым лектар Віцебскіх губкома і губ. сав. парт. школы, прарэктар і выкладчык Віцебскага вет. ін-та. З 1925 у Мінску, выкладчык Камуніст. ун-та імя Леніна, нам. заг. польскага аддзела Інбелкульта АН Беларусі. Нам. дырэктара, з 1932 дырэктар Ін-та польскай пралетарскай культуры. Адначасова заг. кафедры Мінскага пед. ін-та. У 1933 арыштаваны, адбыў 3 гады зняволення ў г. Марыінск (Сібір). У 1937 арыштаваны паўторна, расстраляны. Рэабілітаваны ў 1959. Аўтар прац па гісторыі нац.-вызв. і рэв.-дэмакр. руху на Беларусі, яго сувязей з рэв. рухам у Польшчы і Расіі, паўстання 1863—63 у Польшчы, на Беларусі і ў Літве.

У.М.Міхнюк.

т. 4, с. 203

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЛАЗАРУ́К Міхаіл Арсенавіч

(н. 5.7. 1926, в. Ушаловічы Слуцкага р-на Мінскай вобл.),

бел. літ.-знавец, педагог. Акад. АПН СССР (1982, чл.-кар. 1979), акад. Нац. АН Беларусі (1995), чл. Рас. акадэміі адукацыі (1995), д-р філал. н. (1970), праф. (1971). Скончыў Мінскі пед. ін-т (1951). З 1954 выкладаў у ім (з 1971 прарэктар). З 1978 у НДІ педагогікі (да 1990 дырэктар). Друкуецца з 1949. Пісаў байкі. Даследуе бел. паэму («Станаўленне беларускай паэмы», 1968; «Беларуская паэма ў другой палавіне XIX — пачатку XX ст.», 1970), пытанні гісторыі, тэорыі і методыкі выкладання л-ры («Тэорыя літаратуры ў школе», 1967; «Уводзіны ў літаратуразнаўства», 1970, 2-е выд. 1982, з А.Я.Ленсу; «Тэорыя літаратуры», 1971; «Слоўнік літаратуразнаўчых тэрмінаў», 1983, 2-е выд. 1996, з Ленсу). Адзін з аўтараў падручнікаў для сярэдняй школы і ВНУ.

Тв.:

Пімен Панчанка. Мн., 1959;

Часу непадуладнае. Мн., 1981;

Изучение русской литературы во взаимосвязи с белорусской. Мн., 1988 (разам з В.У.Івашыным, А.Я.Ленсу);

Навучанне і выхаванне творчасцю: Пед. роздумы і пошукі. Мн., 1994.

І.У.Саламевіч.

М.А.Лазарук.

т. 9, с. 99

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вучэ́бны Lehr , Únterrichts-, Schul , Stúdi¦en-, Bíldungs-, schúlisch;

вучэ́бны год Léhrjahr n -(e)s, -e; Schúljahr n (у школе); Stúdi¦enjahr n -(e)s, -e (у ВНУ);

вучэ́бны час Únterrichtszeit f -, -en; Schúlzeit f (у школе);

вучэ́бныя заня́ткі Únterrichtsstunden pl;

вучэ́бны курс Kurs m -es, -e, Kúrsus m -, Kúrse, Léhrgang m -(e)s, -gänge;

вучэ́бны план Léhrplan m -(e)s, -pläne;

вучэ́бны працэ́с Léhrbetrieb m -(e)s, -e;

вучэ́бны прадме́т Léhrfach n -(e)s, -fácher;

вучэ́бнае памяшка́нне Únterrichtsraum m -(e)s, -räume;

вучэ́бныя дапамо́жнікі Léhrmittel pl;

вучэ́бная ча́стка Abtéilung für Stúdi¦enangelegenheiten;

прарэ́ктар па вучэ́бнай ча́стцы Proréktor für Stúdi¦enangelegenheiten;

вучэ́бная стральба́ вайск. Übungsschießen n -s, -; Schúlschießen n -s, -;

вучэ́бная пляцо́ўка Exerzíerplatz m -es, -plätze;

вучэ́бнае су́дна Schúlschiff n -es, -e;

вучэ́бная трыво́га Próbealarm m -es, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)