Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
запа́льны
1.спец. запа́льный, зажига́тельный;
з. шнур — запа́льный шнур;
~ная бо́мба — зажига́тельная бо́мба;
2.тех., горн. затра́вочный;
з. по́рах — затра́вочный по́рох
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Парашок ’расцёртае на дробныя частачкі цвёрдае рэчыва; лекавае рэчыва пэўнай дазіроўкі ў раздробленым выглядзе’ (ТСБМ). Рус., укр.порошо́к, польск.proszek, чэш.prášek, серб.-харв.пра́шак, славен.prašek, балг.пра́шак ’тс’. Прасл.porchьkъ, дэмінутыў, утвораны з суф. ‑ьkъ ад porchъ (гл. порах) (Адносна словаўтварэння гл. SP, 1, 93).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гра́фік1, ‑а, м.
1. Схема, на якой наглядна супастаўлены асобныя моманты якога‑н. працэсу. Графік росту прамысловай прадукцыі. Графік змянення колькасці ападкаў па порах года.
2. План работы з дакладнымі паказчыкамі нормы і тэрмінаў выканання. Працаваць з апярэджаннем графіка. Графік дзяжурства.
[Ад грэч. graphikos — начэрчаны.]
гра́фік2, ‑а, м.
Мастак, які працуе ў галіне графікі (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЯЗДЫ́МНЫЯ ПО́РАХІ,
нітрацэлюлозныя порахі, кідальныя выбуховыя рэчывы, асн. кампанент якіх нітраты цэлюлозы, пластыфікаваныя арган. растваральнікамі. Падзяляюцца на піраксілінавыя порахі, балістыты і кардыты ў залежнасці ад віду нітрату цэлюлозы і лятучасці растваральніку. Значна перавышаюць дымны порах па ўстойлівасці гарэння і працаздольнасці. Выкарыстоўваюцца ў агнястрэльнай зброі і як ракетнае паліва. Назва па ўтварэнні нязначнай колькасці дыму пры гарэнні.
2.Спец. Які мае адтуліны, поры, што робіць рэчыва пранікальным для вадкасці і газу. Сітаваты грунт.
3. Наогул пра што‑н., што нагадвае паверхню сіта; у дзірках і порах. Сітаваты лёд. □ Праз акенца відзён пашарэлы сітаваты снег.Грахоўскі.[Яроцкі:] — Гэта вераснёвы жоўты антон, парэзаны ды ў сітаватую тканіну загорнуты. Панюхай.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зе́лле ’травы’. Рус.зе́льеуст. ’травы’, суч. ’настой на травах’, прастамоўн. ’гарэлка, тытунь’, уст. ’порах’, укр.зілля ’травы’, ’настой, тытунь, гарэлка’, ’непрыемныя людзі’. Польск.ziele ’травы’, ’лекавыя травы’, серб.-луж.zelo, zele, палаб.zilĕ ’трава’, чэш.zelí капуста’, уст. ’трава’, славац.дыял.zelie ’капуста’, славен.zę́lje ’капуста’, ’трава (у наменклатурных складаных назвах), серб.-харв.зе̑ље ’зелле’ назвы некаторых ядомых раслін (капуста, шчаўе і інш.), балг.зѐле ’капуста’, макед.зелје ’шпінат’ (а таксама іншая зеляніна). Ст.-слав.зелиѥ ’расліна’. Ст.-рус.зелие, зелье ’трава, расліна’, ’лекавыя травы’, ’атрута’, ’порах’, ’прыправы’. Прасл.*zel‑ьje з тым жа коранем *zel‑ < і.-е.*gʼhl, што ў зялёны (гл.) і зборным суфіксам ‑ьje. Параўн. літ.žolė, лат.zâle ’трава, зелле’. Шанскі, 2, З, 85; Фасмер, 2, 92–93; Праабражэнскі, 1, 248–249; Траўтман, 365; БЕР, І, 631.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бясцэ́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае вельмі вялікую вартасць, вельмі дарагі, вельмі каштоўны. Бясцэнны скарб. □ Баракаў убачыў валы, порах, гарматы, узброеных людзей, а ў камяніцы бясцэнныя габелены, .. карціны.Караткевіч.Што ні кажы, а жыццё, ужо само па сабе, ёсць радасць, вялікае шчасце, бясцэнны дар.Колас.//перан. Дарагі, мілы; цудоўны. Бясцэнны друг. □ У характары Драгуна бясцэнная якасць, — што б ні здарылася, не губляе гумару.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)