Во́плескі (БРС, Гарэц.). Да пляскаць ’біць (у далоні)’. Параўн. рус. рукоплескания.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дало́нь ж. ладо́нь;
◊ як на ~ні — как на ладо́ни;
пля́скаць (біць) у ~ні — хло́пать (бить) в ладо́ши; рукоплеска́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́дкі, -каў только мн., дет. ла́душки;
л.-ла́дачкі — ла́душки-ла́душки;
◊ біць (пля́скаць) у л. — бить (хло́пать) в ладо́ши
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шлёпать несов., разг.
1. (ударять) шлёпаць, пля́скаць, ля́паць;
шлёпать по спине́ шлёпаць (пля́скаць, ля́паць) па пляча́х;
2. (ходить, шлёпая) шлёпаць;
шлёпать ту́флями шлёпаць ту́флямі;
шлёпать по гря́зи шлёпаць па гразі́;
3. см. шлёпаться;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пляск (род. пля́ску) м., разг.
1. хло́панье ср., шлёпанье ср.;
2. плеск;
3. хло́панье ср.;
1-3 см. пля́скаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Плясь! ’гук ад удару чым-небудзь плоскім’, адпавядае значэнню дзеясловаў пля́снуць, пля́скаць, пляска́цца (ТСБМ; глус., Янк. Мат.): плясь! — па голым целе (полац., Нар. лекс.), пляс! (шальч., Сл. ПЗБ). Ад пляс(к)‑нуць, гл. пля́скаць, змякчэнне канцавога зычнага мае экспрэсіўны характар, або пад уплывам мяккасці папярэдняга зычнага, параўн. лясь! < ляснуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плясня́к ’праснак’ (карэліц., Шатал.). Да пляскаць (гл.). Суфікс -ак, як у праснак, распадабненне ‑ак > ‑як пад уплывам ‑ля‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пялёскацца ’плюхацца, купацца, мыцца’ (ТСБМ; полац., Янк. 2; трак., Сл. ПЗБ), пяле́скацца ’тс’ (Нас.; ашм., Сл. ПЗБ), пяляска́цца ’тс’ (Бір. Дзярж.), пелеска́цца ’паласкацца’ (ПСл), пеляска́ць ’паласкаць, муціць, боўтаць’, пеле́скаць ’разліваць, плюхаць, пляскаць’ (Нас.), пялеска́ць ’паласкаць, пялёхаць’ (Бяльк.), сюды ж пе́леск ’плёск, плёскат’ (Нас.), пялёсканне ’тс’ (ТСБМ), параўн. славен. pelískati ’пляскаць, плюхаць’. На базе гукапераймання, параўн. плёск, пляск, плюск (гл.) і дзеясловы плёскаць, пляскаць, плю́скаць і пад., якім адпавядаюць літ. plekšė́ti ’ляпаць, плюхаць’, plaskúoti ’пляскаць’ і пад. (Міклашыч, 236; Бязлай, 3, 23). Паводле Векслера (Hist., 89), у слове пялёсканне выступае другаснае псеўдапоўнагалоссе на фоне рус. плескание, падобнае да серабро, сярэ́бро, серебрыны (ст.-бел., 1405 г.), дзе ь у *sьrbro асімілюецца да e ў наступным складзе. Інакш (вынік кантамінацыі полоскаться і плескаться) для смал. пелеска́ться Шахматаў (Очерк древн., 153) і Фасмер (3, 229). Сюды ж пяле́скацца ’пералівацца бліскучымі палосамі’ (Нас.), піліскува́цца ’зіхацець яркімі колерамі’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пэ́каць ’дрэнна чытаць’ (Мат. Маг., Шат.), ’курыць люльку’ (Шат.), ’біць не вельмі моцна, пляскаць’ (Бяльк.), ткнуць ’выцяць злёгку, пляснуць’ (Бяльк.). Гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запля́скаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць пляскаць. // Пляснуць некалькі разоў запар; прапляскаць. Нехта паспрабаваў запляскаць у далоні, нехта голасна засмяяўся. Пянкрат. Ліда запляскала ў далоні і кінулася ў двор, каб затрымаць садоўніка. Прокша.
запляска́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак., што.
Зрабіць пляскатым. Запляскаць цвік. // Прыпляскаць. Запляскаць лапатай зямлю на капцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)