Пераплу́таць ’пераблытаць, памыліцца’ (Др.-Падб.), рус. прыбалт. переплу́тать ’бязладна сплесці, пераблытаць; змяшаць адно з адным’, укр. переплу́тати, переплутувати(ся) ’пераблытваць; змешваць’. Вытворнае ад плу́таць (гл.), магчыма, пад уплывам польск. przeplątać ’тс’. Стараж.-рус., ц.-слав. Переплут ’міфалагічны персанаж, бог-ахоўнік мараходаў’ суадносіцца з *pluti ’плысці’ (Фасмер, 3, 239) і, відаць, не звязаны з разгледжанымі дзеясловамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэзанёр
(фр. raisonneur)
1) персанаж п’есы, які прама выражае ідэі, маральна-этычныя погляды аўтара;
2) чалавек, які любіць весці доўгія размовы павучальнага характару.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
П’еро́
(фр. pierrot, ад Pierre = імя героя іт. народнай камедыі 16 ст.)
персанаж французскага народнага тэатра 17—18 ст.; блазан, паяц.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ра́ся (ря́ся) ’неахайны чалавек’ (Шымк. Собр.), ’апранутая ў рыззё жанчына’ (Рам. 8), ра́ся ’неахайная жанчына’ (маладз., Жд. 2); сюды ж, магчыма, і ра́ся, ро́ся ’персанаж у гульні, падобнай да гульні ў квача’ (ТС). Хутчэй за ўсё, звязана з ра́сы ’махры, рыззё’ (лельч., Нар. лекс.), pácce (ря́ссе) ’лахманы’, гл. ра́са 1, аднак для апошніх слоў не выключана сувязь з раса́ 2, 3 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
goody1 [ˈgʊdi] n. infml
1. звыч. pl. goodies ласу́нкі, прысма́кі;
They brought lots of goodies for the picnic. Яны прынеслі на пікнік шмат прысмакаў.
2. што-н. прые́мнае або́ жада́нае
3. пазіты́ўны персана́ж (у кніжцы або фільме)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Сірэ́на ‘гукавы сігнал; прыстасаванне для падачы гукавых сігналаў’ (ТСБМ), сырэ́на ‘тс’ (Некр. і Байк.). Запазычана з франц. sirène ‘тс’, што выводзіцца з лац. Sīrēn(a) ‘казачная істота’ < грэч. Σειρήν ‘міфічны персанаж, што сваімі спевамі заманьваў мараходаў’, не выключана сувязь з лац. sȳrinx ‘дудка, чараціна’. Беларускае слова трапіла праз рускую і польскую мовы, гл. адпаведна рус. сирена, польск. syrena (Фасмер, 3, 626; ЕСУМ, 5, 241).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акта́нт2
(фр. actant, ад лац. ago = дзейнічаю)
1) лінгв. абумоўлены дзеясловам член сказа (напр. асоба або прадмет);
2) тэатр. персанаж, герой драматычнага твора.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
арлекі́н
(іт. Arlecchino)
1) традыцыйны персанаж італьянскай камедыі масак, дасціпны слуга-блазан у касцюме з рознакаляровых шматкоў і ў чорнай паўмасцы;
2) перан. блазан.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
character [ˈkærəktə] n.
1. хара́ктар; нату́ра;
a man of character чалаве́к з мо́цным хара́ктарам
2. уласці́васць, асаблі́васць
3. рэпута́цыя
4. персана́ж
5. асо́ба
6. лі́тара; іеро́гліф
7. comput. знак
♦
be in character with smth. адпавяда́ць чаму́-н.;
out of character неадпаве́дна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адмо́ўны, -ая, -ае.
1. Які змяшчае ў сабе адмаўленне.
А. адказ.
А. займеннік.
2. Дрэнны, варты асуджэння.
А. персанаж у п’есе.
3. У матэматыцы: які ўяўляе сабой велічыню, узятую са знакам мінус, меншую за нуль.
А. лік.
4. Суадносны з такім відам электрычнасці, матэрыяльныя часціцы якога з’яўляюцца электронамі (спец.).
А. электрычны зарад.
5. Які паказвае на адсутнасць чаго-н., процілеглы чаканаму.
А. вынік.
6. Неадабральны, асуджальны.
А. водгук.
Адмоўная рэцэнзія.
7. у знач. наз. адмо́ўнае, -ага. Тое, што характарызуецца адмоўнымі якасцямі; процілеглае дадатнаму.
Бачыць ва ўсім толькі адмоўнае.
|| наз. адмо́ўнасць, -і, ж. (да 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)