каба́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кабалы (у 1, 2 знач.). Кабальная залежнасць. Кабальная павіннасць.
2. Які знаходзіцца ў кабале (у 2, 3 знач.); заняволены. Кабальныя халопы.
3. перан. Звязаны з цяжкімі ўмовамі, нявыгадны для аднаго з бакоў. Кабальны дагавор. Кабальныя ўмовы арэнды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэзерці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.
Ухіліцца (ухіляцца) ад воінскага абавязку, зрабіць (рабіць) дэзерцірства. Разведка, высланая ў лес, не вярнулася. Ці яна заблудзіла ў лесе, ці папала ў партызанскую засаду, ці проста дэзерціравала — асталося невядомым. Колас. Дэзерціраваць — гэта азначае ухіліцца ад воінскай павіннасць. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЗНАУ́РЫ,
грузінскія дваране. Вядомыя з 5 ст. Былі патомныя і служылыя, падзяляліся на царскіх, княжацкіх і царкоўных. Валодалі зямлёй, неслі абавязковую вайсковую павіннасць. З далучэннем Грузіі да Рас. імперыі (пач. 19 ст.) атрымалі правы рас. дваран.
т. 1, с. 170
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
во́інскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ваеннай справы. Воінскі статут. Воінскі эшалон. Воінская часць. // Звязаны з ваеннай службай. Воінская павіннасць. □ Усеагульны воінскі абавязак з’яўляецца законам. Канстытуцыя БССР. // Уласцівы ваеннаслужачаму. Сям-там завіхаліся ў натоўпе камандзіры, намагаючыся прывесці гэтых людзей у больш-менш воінскі выгляд. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ано́на1
(лац. annona, ад annus = год)
гадавы запас хлеба, неабходны для забеспячэння старажытнарымскага горада, а таксама павіннасць насельніцтва забяспечваць прадуктамі і фуражом старажытнарымскую армію.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Літургі́я ’галоўнае хрысціянскае набажэнства з прычасцем; абедня’ (ТСБМ), ст.-рус. литургиꙗ, литоргиꙗ < ст.-слав. литоургиꙗ < ст.-грэч. λειτουργία ’грамадская служба, павіннасць, звязаная з грашовымі выдаткамі’, пазней у Новым запавеце ’служба, служэнне наогул’ > ’набажэнства’ (Фасмер, 2, 503; Слаўскі, 4, 307; Вясноў, Бел. лекс., 35; Пацлава, Paleoslovenica, 120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
must [mʌst, məst] v.
1. (азначае неабходнасць, павіннасць) паві́нен, трэ́ба;
I must go му́шу/трэ́ба ісці́
2.(азначае меркаванне, якое мяжуе з упэўненасцю) ма́быць, му́сіць, пэ́ўна, напэ́ўна, віда́ць;
It must be late. Напэўна, ужо позна.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прызва́ць, ‑заву, ‑завеш, ‑заве; ‑завём, ‑завяце; зак., каго.
1. Паклікаць або загадаць прыйсці куды‑н.
2. Прыцягнуць для адбывання воінскай павіннасць. З шахты Мікалая прызвалі на службу ў армію. Хадкевіч. Праз гадзіну Міця ведаў усё, што здарылася з Іванам, Нупрэем і другімі дзесяцікласнікамі, якіх тады, у ліпені, прызвалі. Навуменка.
3. Заклікаць да ўдзелу ў якой‑н. важнай справе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падво́дны I подво́дный;
~ная ло́дка — подво́дная ло́дка;
~ныя плы́ні — подво́дные тече́ния;
п. спорт — подво́дный спорт
падво́дны II (к падво́да) подво́дный;
○ ~ная паві́ннасць — ист. подво́дная пови́нность
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АСА́ДА,
від феад. зямельнай рэнты ў грашовай форме, асн. павіннасць асадных сялян ВКЛ у 16 ст. Узнікла з развіццём таварна-грашовых адносін. Паводле «Уставы на валокі» 1557 у велікакняжацкіх (гаспадарскіх) уладаннях складала 30 грошаў з валокі. У маёнтках інш. феадалаў памеры асады перавышалі гэту норму. У канцы 16 ст. асада паступова злілася з чыншам.
т. 2, с. 18
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)