Надзе́жнік ’кавалак палатна, якім пакрывалі дзяжу’ (Сл. ПЗБ, Жд. 1, Сцяшк., Бяльск.; талач., Шатал., Мат. Гом., круп., Нар. сл.), надіжнык ’тс’ (драг., З нар. сл.), надзежніца ’тс’ (Мат. Гом.). У выніку семантычнага згортвання надзежны абрус або накідка на дзяжу > надзежнік, надзежніца, да дзяжа, дзежка, адносна словаўтварэння параўн. набожнік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
cape
I[keɪp]
n.
накі́дкаf. (шыро́кая, без рукаво́ў), пэлеры́на f.
II[keɪp]
n.
мыс -у m.
Cape of Good Hope — Мыс До́брае Надзе́і
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бу́рка
(цюрк. bür, bürk = маршчыніцца, закрывацца)
1) шырокая і доўгая вопратка з даматканага сукна з башлыком, якая надзяваецца паверх кажуха;
2) накідка з тонкага лямцу, якой карыстаюцца коннікі на Каўказе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ро́йба, ст.-бел.ройба: ручъниковъ осмъсотъ жомойтъскихъ ройбъ чотырыста (Булыка, Запаз., 286). Гутшміт (ZfSl, 23, 675) прывязвае гэтае слова да літ.ráibas ’каляровы, плямісты, з рабаціннем’. Руце–Дравіня (ZfSl, 26, 555–557) мяркуе, аднак, што слова ўзыходзіць да лат.raîba або raibe ’каляровая накідка, каляровая хустка’, якое было пашырана па ўсёй Латвіі і пазней распаўсюдзілася ў Летуве.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адубе́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які адубеў, акалеў; змёрзлы. Уначы ад марозу лопаліся бярвенні ў сценах, а неяк раніцай Сяргейка знайшоў у сенцах двух адубелых вераб’ёў.Хомчанка.// Які стаў нягнуткі ад холаду; скарчанелы. Здавалася, што адубелыя рукі не вытрымаюць, міна паляціць уніз.Новікаў.
2. Цвёрды, каляны ад вады, холаду. Галіна адварочвалася, пазірала ў самы куток машыны, дзе, уваткнуты між рамай і брызентам, калыхаўся адубелы ад вады зялёны плашч-накідка.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тараба́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Разм.
1. Моцна стукаць, утвараючы шум, грукат. Там, дзе былі сабакі,.. [хлопчык] замаруджваў хаду і, каб раззлаваць іх, тарабаніў палкай па штакецінах.Гамолка.
2.што. Несці што‑н. цяжкае, вялікае, грузнае. Азірнуўся — зямляк-аднакашнік Алесь Садовіч. Ідзе — калыхаецца, чамадан з распёртымі бакамі тарабаніць, а цераз плячо накідка звешваецца.Колас.А пасля .. [Антону] карцела схадзіць на рынак — і ён тарабаніў па вуліцы скрынкі і зэдлікі.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рато́нда1 ’круглая пабудова’ (ТСБМ), ’тоўстая жанчына’ (Сл. ПЗБ), параўн. польск.жарг.rotunda ’таўсцяк’. Праз польскую з лац.rotundus ’круглы’.
Рато́нда2 ’жаночая доўгая накідка без рукавоў’ (ТСБМ), ратэ́нда ’шырокае адзенне’ (Сл. рэг. лекс.), параўн. рус.рото́нда ’жаночы плашч без рукавоў’. Праз польск.rotunda ’тып пелерыны ці спадніцы’ (Віткоўскі, Słownik, 166) з франц.rotonde ’тс’, што да лац.rotundus ’круглы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
throw1[θrəʊ]n.
1. кі́данне, кідо́к;
a throw of 100 metres кідо́к на 100 ме́траў;
at a single throw адны́м ма́хам, адра́зу;
have a throw at smth. накі́нуцца на што-н.
2. лёгкая накі́дка на кана́пу
♦
at a stone’s throw на невялі́кую адле́гласць, як кі́нуць во́кам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
narzut, ~u
м.
1.эк. налічэнне, нацэнка, налік;
narzut kosztów — налічэнне затрат;
narzut procentowy — працэнтная нацэнка;
z ~em — з нацэнкай;
2.накідка; накідванне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
robe
[roʊb]1.
n.
1) хала́т, шляфро́к -а m., даўга́я, шыро́кая адзе́жына
2)
а) ма́нтыя, то́га f.
a judge’s robe — судзе́йская то́га
б) мана́ская ма́нтыя
3) на́кідкаf ., плашч -а́m., капо́та f.
2.
v.
апрана́цца, убіра́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)