тро́шачку, прысл.

Разм. Тое, што і трошкі. Хоць бы трошачку ценю, Хоць бы кроплю вады, Хоць бы сівы арол Засланіў крыллем сонца! Панчанка. Нос быў трошачку задзёрты, але кірпатым яго нельга было назваць. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

называ́ць несов., в разн. знач. называ́ть; (давать наименование, называть по имени — ещё) именова́ть; см. назва́ць;

◊ н. рэ́чы сваі́мі імёнамі — называ́ть ве́щи свои́ми имена́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

указа́ть сов.

1. (показать) паказа́ць; (обратить внимание, отметить — ещё) зазна́чыць; (назвать) назва́ць;

указа́ть па́льцем на кого́-л. паказа́ць па́льцам на каго́-не́будзь;

указа́ть доро́гу паказа́ць даро́гу;

указа́ть на недоста́тки в рабо́те зазна́чыць, што ў рабо́це ёсць недахо́пы, паказа́ць на недахо́пы ў рабо́це;

указа́ть кни́гу назва́ць кні́гу;

2. (разъяснить) расказа́ць, растлума́чыць; (дать наставление, научить — ещё) указа́ць, навучы́ць;

указа́ть, как вести́ рабо́ту расказа́ць (растлума́чыць, указа́ць, навучы́ць), як ве́сці рабо́ту (як працава́ць);

3. (установить, определить, назвать, наметить) вы́значыць, прызна́чыць, назва́ць;

указа́ть ме́сто встре́чи вы́значыць (прызна́чыць, назва́ць) ме́сца сустрэ́чы;

указа́ть вре́мя прие́зда вы́значыць (прызна́чыць, назва́ць) час прые́зду;

◊

указа́ть (на) дверь паказа́ць на дзве́ры.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

указа́ць, укажу́, ука́жаш, ука́жа; укажы́; ука́заны; зак.

1. з дадан. Даць указанне, настаўленне.

У., як весці работу.

2. на што. Адзначыўшы што-н., звярнуць на яго ўвагу.

У. на памылкі.

3. што. Паказаць, назваць для ведама, кіраўніцтва.

У. лепшы метад.

4. каму на каго-што. Тое, што і паказаць (у 2 знач.).

У. месцазнаходжанне друкарні.

|| незак. ука́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. указа́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прывы́клы, ‑ая, ‑ае.

Які прывык да чаго‑н., мае прывычку да чаго‑н. Праўда, назваць гэта «зацішшам» мог толькі хіба такі цярплівы, прывыклы да бою воін, як Шчарбацюк. Мележ. Прывыклае да цішыні вуха ўлавіла частае тупанне мноства ног. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назва́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад назваць.

2. у знач. прым. Які не знаходзіцца ў кроўных, роднасных сувязях. Названы сын. Названая нявеста. □ Нарэшце, перацалаваўшыся са свёкрам і свякрухаю, з цешчаю і названым цесцем, яны накіраваліся ў расчыненую хату. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адрэкамендава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

Назваць пры знаёмстве сябе, свой занятак. — Я Рапецкі! — адрэкамендаваўся Ані маленькі чалавечак з дробненькім тварам. Карпюк. — Вы старшыня сельсавета? — спытаў ён і, заўважыўшы, што Васіль Ціханавіч прыглядаецца да яго, адрэкамендаваўся: — Я загадчык аддзела прапаганды і агітацыі райкома. Сіўцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́звішча, ‑а, н.

Найменне, агульнае для ўсёй сям’і, якое дзеці атрымліваюць звычайна па бацьку, а жонка па мужу. Запісаць прозвішча. Назваць сваё прозвішча. □ — Дазвольце быць знаёмым з вамі. Маё прозвішча — Шулевіч. Колас. Апошнім чытаў вершы сціплы на выгляд хлопец па прозвішчу Заранік. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заскару́злы, ‑ая, ‑ае.

Агрубелы, шорсткі, шурпаты. Грубыя, заскарузлыя рукі нагадвалі ўсохлую патрэсканую зямлю. Дуброўскі. // перан. Адсталы, закаснелы. Дзесьці ў цёмных нетрах заскарузлай Данькавай душы ёсць нешта такое, што можна назваць падабенствам да чалавечых пачуццяў. Шкраба. Кіпела Затонне, выбітае з каляіны заскарузлай плыні вясковага жыцця. Перкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адлічы́ць, -лічу́, -лічыш, -лічыць; -лічаны; зак., каго-што.

1. Лічачы ад умоўнай адзінкі, назваць, паказаць колькасць чаго-н.

Гадзіннік адлічыў дзесяць гадзін.

2. Налічыўшы, аддзяліць пэўную колькасць чаго-н.

А. дваццаць рублёў.

3. Вылічыць, утрымаць з якой-н. сумы.

А. з зарплаты частку грошай.

4. Выключыць з ліку навучэнцаў з якой-н. установы і пад; тое, што і звольніць (афіц.).

А. прагульшчыкаў з завода.

А. з універсітэта.

|| наз. адлі́к, -у, м. А. часу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)