сістэма ўмацаванняў і загародаў у 1961—89, якая аддзяляла ўсх. частку Берліна ад зах. (гл.Берлін, Заходні Берлін). Пабудавана паводле рашэння ўлад ГДР, каб стрымліваць уцекачоў з краіны. Берлінская сцяна — бетонны мурдаўж. 45,1 км, абнесены калючым дротам, вакол якога выкапаны акопы і ўстаноўлены мінныя прыстасаванні, самастрэлы і інш. Пры шматлікіх спробах пераадолець Берлінскую сцяну загінула каля 80 чал. Дэманціравана ў 1989.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
агаро́джаж. Umzäunung f -, -en; Éinfriedung f -, -en; Zaun m -(e)s, Zäune; Máuer f -, -n (мур); Gítter n -s, - (краты); Hécke f -, -n (жывая агароджа)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Муроўка1 ’мураванне’, ’матэрыял для муравання’ (ТСБМ, Нас.). Да мурава́ць (гл.).
Муроўка2 ’божая кароўка, Coccinella septipunctata’ (міёр., Шатал.). З ⁺мороўка, роднаснае да польск.mrówka < прасл.morvьja ’муравей’. Гл. мураве́йнік.
2.(результат укладки кирпича, камня и т. п.)мур, род. му́ра м.; кла́дка, -кі ж.; муро́ўка, -кі ж.;
кирпи́чная кла́дка цагля́ны мур;
3.(яиц) нясе́нне, -ння ср., но́ска, -кі ж.;
4.(холощение) паклада́нне, -ння ср.;
5.обл. (доска, бревно через ручей) кла́дка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
fortification
[,fɔrtəfɪˈkeɪʃən]
n.
1) фартыфіка́цыя f., умацава́ньні (як форт, мур, роў)
2) вае́нныя збудава́ньні pl.
3) фартыфікацы́йная інжынэ́рыя
4) павышэ́ньне пажы́ўнасьці е́жы дадава́ньнем вітамі́наў і мінэра́лаў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Тэ́гус ‘бульбяная бабка’ (Сцяшк. Сл.). Паходжанне няяснае. Відаць, запазычана вусным шляхам з ідыш, параўн. tejgexe ‘бабка, запяканка’, што ад ням.Teig ‘цеста’ (Астравух, Ідыш-бел. сл., 792), якое ўзыходзіць да і.-е.*dheigh‑ ‘мясіць цеста’, больш ранняе ‘мясіць гліну’, адкуль і грэч.τεῖχοης; ‘мур’, τοῖχος ‘сцяна’ (Duden. Ethymologie, 841).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
crumble
[ˈkrʌmbəl]1.
v.t.
1) крышы́ць, раскры́шваць, расьціра́ць на дро́бныя кава́лкі, раздрабля́ць
2) разбура́ць, разьбіва́ць, ні́шчыць
2.
v.i.
1) крышы́цца
2) абсыпа́цца
3) распада́цца, разва́львацца (пра мур)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Му́раха ’муравей’ (драг., КЭС і З нар. сл.; малар., стол., Сл. Брэс.), мура́ха ’тс’ (Бес., Дразд.; бяроз., Шатал.), мурахо́уё ’мурашкі’ (рэч., Нар. сл.). Укр.мура́ха ’тс’, ’мурашкі’. Утвораны ад мур‑ы (гл. мурава́ты) пры дапамозе суфікса ‑аха (Слаўскі, SP, 1, 72). Палескае. З семантычным пераносам — мураха ’кузырка’ (Дразд.). Аналагічна ў іншых гаворках: параўн. рус.ярасл.мураша́ ’ўсялякія дробныя кузуркі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падму́рак ’каменная або цагляная кладка пад чым-н.; фундамент’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Шат., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ), подму́рок ’тс’ (ТС), ’невялікая прыбудова да адрыны’ (Шушк.), падмуро́вак ’падмурак’ (ТСБМ, Гарэц., Касп.), падмуро́ўка ’тс’ (Касп., Янк., Жд. 2, Сл. ПЗБ), ’выступ каля печы’ (Мат. Гом.). Запазычанне з польск.podmurek, podmurówka, дзе яны з’яўляюцца дэрыватамі ад podmurować ’падвесці каменны (цагляны) фундамент’. Гл. таксама мур.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГРАЦ
(Graz),
горад на ПдУ Аўстрыі, у перадгор’ях Штырыйскіх Альпаў, на р.Мур. Адм. ц. зямлі Штырыя. Гар. правы з 1281. 237,8 тыс.ж. (1991). Вузел чыгунак і аўтадарог. Другі (пасля Вены) па велічыні і эканам. значэнні горад краіны. Трансп. (аўта- і вагонабудаванне), с.-г. машынабудаванне; вытв-сць вырабаў дакладнай механікі і оптыкі; эл.-тэхн., хім., тэкст., шкляная, папяровая, гарбарная, паліграф., харч.прам-сць. Ун-т (з 1586). Музей Штырыі, першы ў свеце музей крыміналістыкі. Арх. помнікі 13—18 ст., епіскапскі палац (13 ст.), Ландгаўз (16 ст.) і інш.