Peculium re, non verbis augetis

Маёмасць павялічваецца справай, а не словамі.

Имущество увеличивается делом, а не словами.

бел. Меней гавары ‒ болей рабі. Лес не сякуць языкамі. Салаўя байкамі не кормяць. Ласка ‒ не каляска, сеўшы, не паедзеш.

рус. Из одних слов шубы не сошьёшь. От красивых слов не прибавляется масла в каше. Разговором каши не сваришь.

фр. Belles paroles ne font bouillir la marmite (Хорошие слова не заставят кипеть котёл).

англ. Bare words buy no barley (Пустыми словами ячменя не купишь).

нем. Schöne Worte machen den Kohl nicht fett (Прекрасные слова не делают капусту/щи жирной/-ными). Schöne Worte füllen den Sack nicht (Прекрасные слова не наполняют мешок).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

geríng

1.

a малы́, нязна́чны

2.

adv нязна́чна, ма́ла

nicht im Geríngsten — ані́, нізва́ння, ніко́лькі

nicht das Geríngste — зусі́м нічо́га

~ geréchnet — са́ма ме́ней

~ schätzen — vt грэ́баваць, пагарджа́ць, не паважа́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Менш, меньш, мэнш, мэнч ’меней’ (ТСБМ, ТС; пруж., драг., Сл. ПЗБ), ме́ншы, ме́ньшы, ме́нчы ’малодшы на гады’, ’меншы’ (ТСБМ, Чуд., Нас., Бяльк., Янк. 2, Сл. ПЗБ, ТС, Ян.), ст.-бел. менший, менши, меньший, менъший (Булахаў, Гіст., 130). Укр., рус. меньший, рус. ме́ньше, меньшо́й, укр. менше, польск. mniejszy, н.-луж. mjeńšy, в.-луж. mjeńši, чэш., славац. menší, славен. mȃnjši, ст.-слав. мьнии, мьн̑ьши, мьн̑ьша. Прасл. mьńьjь < mьnjь‑jь < mьnjes‑, mьnjьš‑; роднасныя і.-е. адпаведнікі: літ. meñkas ’дробны, нязначны’, лац. minōr ’меншы’, minus ’менш’, гоц. mins ’тс’, mínniza ’меншы’, ст.-грэч. μείων, μεῑον ’тс’, μινυδω ’скарачаю’, ст.-ірл. menb ’маленькі’, ст.-інд. mināti ’скарачае’, тахар. B meṅki ’меншы’ (Міклашыч, 181; Бернекер, 2, 19; Траўтман, 184; Фасмер, 2, 598; Бязлай, 2, 166; Махэк₂, 359). Сюды ж менша́к ’малодшы сын’ (мядз., Жыв. сл.; паст., швянч., Сл. ПЗБ), ме́ншаць, ме́ньшаць ’убываць, змяншацца’, меншыць ’памяншаць; вузіць боты’ (ТСБМ, Др.-Падб., Нас., Растарг., Янк. 1, ТС, Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

little​3 [ˈlɪtl] adv. (less, least) 1. ма́ла, недастатко́ва; ама́ль нічо́га;

There is little butter left. Масла засталося мала;

I see him very little. Я вельмі рэдка бачуся з ім;

He is little known here. Тут яго амаль не ведаюць;

as little as pos sible як мага́ ме́ней

2. : a little крыху́, кры́шку;

She is a little over 40. Ёй крыху за 40.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

тава́р, ‑у, м.

1. Прадукт працы, выраблены на продаж.

2. Усё, што з’яўляецца прадметам гандлю. Тавары масавага ўжытку. □ Развозяць і разносяць з .. пякарні тавар: булкі, абаранкі, хлеб. Бядуля. Калі пакупнікоў ля ларка станавілася меней, старая італьянка пачынала на ўсю вуліцу расхвальваць свой тавар. Лынькоў.

3. Абл. Свойская рагатая жывёла. На захадзе сонца, калі будуць з пашы гнаць тавар, я паеду дадому, каб заўтра зранку зноў быць тут, на гэтай ціхай лясной паляне. Сачанка. Вучыся гаспадарыць яшчэ тавар пасучы. Прымаўка.

4. У шавецкай справе — вырабленая скура. Накупіў юнак гавару і пашыў сам чаравікі. Дубоўка.

•••

Жывы тавар — людзі, якімі гандлююць у эксплуататарскім грамадстве (рабы, прыгонныя, прастытуткі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

траха́, прысл.

Разм. Чуць, амаль. Касніцкі ўскінуў на плечы граблі і вілы і рушыў ісці, цень яго быў гэтакі доўгі, што галава ўпіралася ў былы папоўскі сад, а граблі з віламі каб траха, дык дайшлі б да самай царквы. Чорны. Затое мы самі назвалі пастку лаўком, гэты лавок нагадваў цыліндр даўжынёю не болей за метр, а дыяметрам траха меней паўметра. Масарэнка.

•••

Траха не... — чуць не, амаль не. Дачка акінула бацьку такім ледзяным позіркам, што таго траха не скаланула, але ён не падаў выгляду, што адчувае сябе няёмка. Чарнышэвіч.

Траха што — амаль што. Ды траха што і ўсе выкладчыкі мелі дачыненне да друку — былі аўтарамі першых беларускіх падручнікаў. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wéniger

(comp ад wénig) a

1) менш, ме́ней

mehr óder ~ — больш ці менш

désto ~ — тым ме́ней

nichts ~ als… — са́мае ме́ншае…, не менш як…

nicht ~ als… — менш за ўсё…, зусі́м не…

nicht mehr und nicht(s) ~ als… — ні больш, ні менш як…

er will darüber nicht schréiben*, viel ~ spréchen* — ён не хо́ча піса́ць пра гэ́та, а тым больш гавары́ць

2) матэм. мі́нус

sechs ~ vier ist zwei — шэсць мі́нус чаты́ры ро́ўна двум

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Garrulus esse cave: qui garrit, ineptus habetur

Сцеражыся быць балбатлівым: хто меле языком, той лічыцца неразумным.

Остерегайся быть болтливым: кто болтает, тот считается глупым.

бел. Не ўсё тое казаць, што на рот лезе. Меней гаварыць ‒ сабе ўрадзіць. 3 языковага мліва мука негадзіва.

рус. Держи язык за зубами/на привязи/за замком. Ешь пирог с грибами, а держи язык за зубами. Большое вяканье доводит до бяканья. Слушай больше, а говори меньше.

фр. Fol semble sage quand il se tait (Дурак кажется умнее, когда он молчит). Tenir sa langue au chaud (Держать язык в тепле).

англ. Keep your mouth shut and your eyes open (Держи рот закрытым, а глаза открытыми). A still tongue makes a wise head (Спокойный язык делает мудрой голову).

нем. Den Schnabel halten (Держать рот/клюв). Die Zunge im Zaum halten (Держать язык в узде).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

апіса́ць, апішу, апішаш, апіша; зак., каго-што.

1. Падрабязна расказаць пра каго‑, што‑н.; абмаляваць каго‑, што‑н. сродкамі пісьмовай мовы. Я не буду ўнутр залазіць Падзеяў саўгасных, Апішу толькі, што бачыў Болей-меней ясна. Купала. // перан. Зрабіць тое самае вусна.

2. У сістэматычным парадку пісьмова перадаць асаблівасці, прыметы або склад чаго‑н. з навуковай мэтай. Апісаць гаворку. Апісаць старажытны рукапіс.

3. Скласці поўны спіс якіх‑н. рэчаў дзеля іх ўліку. Апісаць інвентар. // Зрабіць улік і ацэнку маёмасці пры накладанні на яе арышту. Прыйшла сельсавецкая камісія і апісала малатарню. Чорны. // Завяшчаць што‑н. каму‑н. Апісаць хату на дзяцей.

4. Начарціць адну фігуру вакол другой з захаваннем пэўных умоў. Апісаць акружнасць вакол трохвугольніка.

5. Зрабіць рух па крывой, перамясціцца па крывой. Калі ракета апісала дугу і падала ўжо на зямлю, Арцыховіч.. заўважыў сілуэт салдата. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ма́лое сущ. мало́е, -ло́га ср.;

без ма́лого без не́чага, (почти) ама́ль, траха́, (чуть не) чуць не, ледзь не;

без ма́лого килогра́мм без не́чага (ама́ль) кілагра́м, траха́ не кілагра́м;

са́мое ма́лое вводн. сл. са́ма менш, са́ма ме́ней;

◊

дово́льствоваться ма́лым задавальня́цца малы́м;

за ма́лым де́ло (ста́ло), за ма́лым остано́вка за малы́м спра́ва (ста́ла), за малы́м затры́мка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)