трэсь, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца паводле дзеясл. трэснуць (у 2 знач.). [Лабановіч:] — І раптам лейцы — трэсь! Толькі пончыкі ў маіх руках засталіся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскапу́сціцца, ‑пушчуся, ‑пусцішся, ‑пусціцца; зак.
Разм. Празмерна шырока рассесціся. [Дзяўчына] ўзяла з конюхавых рук напалавіну раменныя лейцы, раскапусцілася ў палукашку і гатова была ўжо ехаць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трохліне́йка, ‑і, ДМ ‑лейцы; Р мн. ‑неек; ж.
Разм. Трохлінейная вінтоўка. Бяры, мілы, трохлінейку, два падсумкі, патранташ, Цэлься ворагу ў сэрца, не прамаж. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тату́р ’шырокі шыты золатам пояс’ (Ласт.). Параўн. рус. дыял. татау́р ’шырокі пояс’, ст.-рус. татауръ ’баярскі пояс, пояс святароў, манахаў; скураны пояс’, якое з манг. tata‑ɣur ’папруга, лейцы’ (Фасмер, 4, 27; Анікін, 540).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́струніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Выпрастаць, распрастаць, нацягнуць як струну. Ляціць [цягнік] праз выгары і рэкі, Гудкі паўстанкам аддае. Чыгунка выструніла рэйкі, Як лейцы пругкія свае. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адвяза́ць, ‑вяжу, ‑вяжаш, ‑вяжа; зак., каго-што.
Развязаўшы вузел, аддзяліць. Адвязаць вяроўку. // Вызваліць ад прывязі, зрабіць непрывязаным. [Ваўчок] адвязаў ад слупка каня і ўзяў у рукі лейцы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пату́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Час ад часу, злёгку тузаць. Юрка патузваў лейцы, гукаў на каня. Чорны. Ніна патузвае вяроўкі калыскі і спявае тонкім галасочкам. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
popuścić
зак. паслабіць, даць волю;
popuścić cugli — паслабіць лейцы; даць волю
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
cugle
cugl|e
мн. цуглі;
popuszczać komu ~i — папусціць лейцы каму
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бале́йка, ‑і, ДМ ‑лейцы; Р мн. ‑леек; ж.
Невялічкая балея. [Іван:] — У балейцы абручы заржавелі, рассыпаецца балейка, яшчэ з тыдзень і не будзе ў чым бабе мыць бялізну... Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)