клей жывёльнага паходжання, які выварваюць з храсткоў, сухажылля і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дэгумава́ць
(ад дэ- + лац. gummi = камедзь, клей)
выдаляць клей з натуральнага шоўку кіпячэннем у растворы мыла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Klébstoff
m -(e)s, -e клей; вя́жучае рэ́чыва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
mucilage
[ˈmjʊsɪlɪdʒ]
n.
1) клей -ю m. (такса́ма расьлі́нны)
2) сьлізь f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
касцявы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да косці (у 1 знач.). Касцявая тканка. Касцявое рэчыва.// Прыгатаваны з косці, касцей. Касцявы клей. Касцявая мука.
•••
Касцявы мазольгл. мазоль.
Касцявы мозггл. мозг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́за ’вашчына, соты’ (Гарэц., Мядзв., Др.-Падб., Касп., Бяльк.), вуза́ ’тс’ (Сцяшк.); ’пчаліны клей, пропаліс’ (БРС), рус.уза́ ’тс’, дыял.ву́за ’ячэйка ў сотах’, польск.дыял.węza, węźnia ’аснова з воску, на якой пчолы робяць ячэйкі’, чэш.дыял.uzda, huzda ’сухія соты’. Да *vǫza, звязанага з вузел, вязаць (Гараеў, 385; Фасмер, 4, 152; Ніч, JP, 28, 14; Махэк₂, 673). Значэнне ’пчаліны клей’ (БРС) замацавалася, відаць, пад уплывам рус. літаратурнай мовы.
жыццё ў го́радзе ~ты́ла — жизнь в го́роде засты́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Zemént
m -(e)s, -e
1) цэме́нт
2) клей
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ві́шня (БРС, Касп., Бяльк., Кіс., Бес., КТС). Рус.ви́шня, укр.ви́шня, балг.вишня, серб.-харв.ви̏шња, славен.vȋšnja, чэш.višně, славац.višňa, польск.wiśnia, в.-луж.wišeń, н.-луж.wišńa. Прасл.*višьnʼa ’вішня’. Слова няяснага паходжання. Параўноўваецца са ст.-в.-ням.wîhsila, с.-в.-ням.wîhsel ’чарэшня’ і далей з лац.viscum, грэч.ἰξός (< *uiks) ’птушыны клей’ (таму што клей з вішні ўжываўся як птушыны клей) (Літаратуру гл. Фасмер, 1, 325). Іншыя даследчыкі (Г. Майер, Alb. Wb., 473 і наст.; Фасмер, ИОРЯС, 12, 2, 225; Гр.-сл. эт., 44; Шрадер, 17, 30) лічаць гэта слова запазычаннем з грэч.βύσσινος ’пурпурова-чырвоны’. Параўн., напрыклад, назву фарбы ў ст.-рус.вишъневый, вишьнявый (вишньневъ бархатъ). Махэк₂ (692) лічыць гэта слова праеўрапейскім. Балтыйскія адпаведнікі запазычаны са славянскіх моў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВІ́ЦЕБСКАЯ ЛЯ́МЦАВАЯ ФА́БРЫКА.
Дзейнічала ў Віцебску ў 1895—1914. Вырабляла лямец, падхамутнікі, клей з мяздры, валеныя вырабы. Мела 4 часальныя машыны, працаваў 31 рабочы (1900). У 1913 быў бензінавы рухавік, працавала 70 рабочых.