затаі́ць, ‑таю, ‑тоіш, ‑тоіць; зак., што.
Скрыць, утаіць ад іншых (думкі, пачуцці і інш.). Затаіць сваю віну. Затаіць крыўду. Затаіць мару. □ Рэдкі казак не затаіў нянавісць да палкоўніка, калі была абвешчана воля апошняга: кожны казак, як і салдат, мусіў быў праходзіць строй. Мікуліч. Бацька будзе злаваць. Злосці сваёй ён не выкажа Алесю, затоіць яе ў сабе. Галавач.
•••
Затаіць дыханне (дых, дух) — стрымаць дыханне (перастаць дыхаць ад вялікага хвалявання, здзіўлення і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́АРНЕ
(Aarne) Анці Аматус (5.12.1867, г. Б’ёрнеборг, Фінляндыя — 5.2.1925),
фінскі фалькларыст; прадстаўнік т.зв. фінскай гісторыка-геагр. школы ў фалькларыстыцы. Распрацаваў і абгрунтаваў тэхн. прыёмы параўнальнага метаду, даў узоры яго дастасавання да казак, загадак, песень. Гал. працы: «Паказальнік казачных тыпаў» (1910), «Асновы параўнальнага вывучэння казак» (1913), «Параўнальнае вывучэнне загадак» (т. 1—3, 1918) і інш. На аснове яго паказальніка амер. казкавед С.Томпсан склаў свой «Паказальнік казачных тыпаў» (1928). Міжнар. сістэму класіфікацыі казачных сюжэтаў А.—Томпсана выкарыстаў Л.Р.Бараг у паказальніку «Сюжэты і матывы беларускіх народных казак» (1978).
т. 1, с. 8
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
паліндро́м
(гр. palindromos = які вяртаецца)
слова або словазлучэнне, якое аднолькава чытаецца злева направа і справа налева (напр. казак, дом мод).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
БА́БА-ЯГА́,
Баба-Юга, персанаж чарадзейных усх.-слав. казак. Падобна на Ендзі-бабу польскіх, Ежы-бабу чэшскіх, Гіндзі-бабу славацкіх казак, мае агульныя рысы з героямі казак інш. народаў. Каларытны вобраз Бабы-Ягі на касцяной назе: яна лётае на ступе, паганяючы памялом, жыве ў лясной хатцы на курынай ножцы, якая паварочваецца, калі сказаць магічныя словы. Ён складваўся на працягу эпох і ўвабраў у сябе ўяўленні аб пачынальніцы мацярынскага роду, царстве мёртвых, абрадзе ініцыяцый. Паступова зліўся з вобразам злой варажбіткі, ведзьмы і стаў служыць яго заменай. У некат. казках Баба-Яга выступае як дарадчыца героя, якому памагае. Аднак часцей яна — пярэварацень, злая варажбітка, выкрадальніца-людаедка.
Л.Р.Бараг.
т. 2, с. 179
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
калі́сь, прысл.
1. Тое, што і калісьці. Мы наслухаліся казак, Што калісь расказвалі дзяды. Аўрамчык.
2. Абл. Калі-небудзь у будучым. [Зоська:] Гляньце, — якое прыгожае неба на захадзе! Там, на гэтым небе, мы калісь жыць будзем. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казачо́к I, -чка́ м.
1. (уменьш. к каза́к I) казачо́к;
2. казачо́к; ма́льчик-слуга́
казачо́к II, -чка́ м. (танец) казачо́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паліндро́м
(гр. palindromos = які вяртаецца)
слова або словазлучэнне, якія маюць аднолькавы сэнс пры чытанні злева направа і справа налева (напр. казак, дом мод).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
казачо́к, ‑чка, м.
1. Памянш.-ласк. да казак 1 (у 2 знач.).
2. У рускіх дваран, памешчыкаў — хлопчык-слуга, звычайна апрануты ў казакін і падстрыжаны па-казацку.
3. Народны танец з паступова нарастаючым тэмпам, а таксама музыка да гэтага танца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыка́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Казаць у дадатак да чаго‑н.; прыгаворваць. Парагатаў казак, а потым давай бізуном .. [мужыка] хвастаць... Лупіць і прыказвае: — Вось табе за тваю дурноту! Жонка поле арэ, а ты што робіш? Якімовіч. Сама .. [матка] стала галасіць над дзіцем ды прыказваць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лесаві́к, ‑а, м.
Разм.
1. Чалавек, які звычайна жыве ў лесе, займаецца лясным промыслам, паляваннем. [Стары Міхайла], спрадвечны лесавік, не можа бачыць замест гордых і прыгожых дрэў — голыя пні. Кучар.
2. Лясун. Колькі казак расказвалі [Васілінцы] пра густы цёмны лес! Там водзяцца лесавікі, што хапаюць непаслухмяных дзяцей. Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)