obraza

ж.

1. абраза, знявага; крыўда;

obraza majestatu — абраза вялікасці;

obraza sądu — абраза суда;

2. парушэнне; правіннасць;

obraza moralności — парушэнне правіл маралі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

afront, ~u

м. абраза; знявага, прыніжэнне;

zrobić komu afront — абразіць (зняважыць, прынізіць) каго;

znieść afront — знесці знявагу;

afront kogo spotkał — абразілі каго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Zurücksetzung

f -, -en

1) грэ́баванне, пагарджа́нне; абра́за, знява́га, крыўда; адцясне́нне на за́дні план

2) зніжэ́нне цэн, уцэ́нка (тавараў)

3) (вы)брако́ўка; гл. zurücksetzen

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пощёчина ж.

1. апляву́ха, -хі ж., по́ўха, -хі ж.;

дать пощёчину даць апляву́ху (по́ўху);

2. перен. апляву́ха, -хі ж., по́ўха, -хі ж.; (удар) уда́р, -ру м.; (оскорбление) знява́га, -гі ж.;

нра́вственная пощёчина мара́льная апляву́ха (мара́льны ўдар).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Herábsetzung

f -, -en

1) паніжэ́нне, зні- жэ́нне, скі́дка

~ der Rüstungen — скарачэ́нне ўзбрае́нняў

2) паніжэ́нне (у пасадзе)

~ in den Stand der Schützen — разжа́лаванне ў радавы́я

3) знява́га, дыскрэдыта́цыя

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пренебреже́ние ср.

1. (действие) грэ́баванне, -ння ср.; пагарджа́нне, -ння ср.; занядба́нне, -ння ср.;

пренебреже́ние пра́вилами движе́ния пагарджа́нне (грэ́баванне) пра́віл ру́ху; см. пренебрега́ть, пренебре́чь;

2. (презрение) пага́рда, -ды ж.; знява́га, -гі ж.;

вы́казать пренебреже́ние вы́казаць пага́рду (знява́гу);

относи́ться с пренебреже́нием ста́віцца з пага́рдай (знява́жліва);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

надруга́тельство ср. здзек, род. здзе́ку м., насмяя́нне, -ння ср., кпі́ны, -наў ед. нет (з каго, чаго); (оскорбление) зневажа́нне, -ння ср., знява́га, -гі ж., абра́за, -зы ж. (каго, чаго); (обесчещивание) абнясла́ўленне, -ння ср., знясла́ўленне, -ння ср., аганьбава́нне, -ння ср. (каго, чаго); (изнасилование) згвалтава́нне, -ння ср., згва́лчанне, -ння ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пятно́ ср.

1. пля́ма, -мы ж.; (место другого цвета, голое место) ла́піна, -ны ж.;

жёлтое пятно́ анат. жо́ўтая пля́ма;

со́лнечные пя́тна со́нечныя пля́мы;

2. перен. пля́ма, -мы ж.; га́ньба, -бы ж., знява́га, -гі ж.;

◊

роди́мое пятно́ а) (родинка) радзі́мы знак, радзі́мка; б) перен. (пережиток) радзі́мая пля́ма.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Студзі́ць ‘рабіць халодным, астужаць’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Шат., Варл., Сл. ПЗБ, Бяльк.), ‘ліхаманіць’ (Байк. і Некр.), ‘халадзіць, марозіць’ (баран., Сл. ПЗБ), студзі́цца ‘астуджвацца, ахалоджвацца’ (ТСБМ, Бяльк.), студзёны ‘халодны’ (Бяльк.), студзёна ‘холадна’ (Бяльк., Мат. Маг.). Параўн. укр. студи́ти, рус. студи́ть, польск. studzić, в.-луж. studzić, н.-луж. stuźiś, чэш. studiti ‘студзіць’, славац. studiť, серб.-харв. сту́дити, сту́дјети ‘быць халодным’, славен. stúditi ‘адносіцца з агідай’, балг. студя, макед. студи ‘астуджаць; халадаць’. Прасл. *studiti ‘рабіць халодным, астужваць’. Шустар-Шэўц (1369–1370), Бязлай (3, 337) дзеяслоў лічаць вытворным ад прасл. *studъ, *studa ‘холад’, параўн. укр. дыял. сту́да ‘холад’, студ ‘сорам’, рус. дыял. сту́да, студь ‘холад’, студ ‘сорам, знявага’, польск. ostuda ‘прастуда’, чэш., славац. stud ‘сорам’, серб.-харв. сту̑д ‘холад’, славен. stȗd ‘агіднасць’, балг., макед. студ ‘холад, мароз’, ст.-слав. стоудъ ‘сорам, ганьба’. Борысь (585) выводзіць з *stydnǫti (гл. стыць) з чаргаваннем галосных у корані ŭ/ou/y/u. Параўноўваецца з ст.-інд. tudáti, tundatē ‘штурхае, коле, джаліць’, tōdas ‘той, хто дасаліць’, tōdas ‘укол’, лац. tundō, tutudā, tū(n)sum, tundere ‘біць, калаціць, удараць’, гоц. stautan ‘штурхаць’ і інш., гл. Бернекер, IF, 10, 154. Славянскую дзеяслоўную аснову *stud‑ узводзяць да і.-е. *stou‑, *stū‑ ‘стаяць’ і звязваюць з стыгнуць (гл.) і роднаснымі (Младэнаў, 614; Бязлай, там жа) аналагічна да і.-е. nomen actionis *stou̯do‑s. Параўн. стыд. Гл. яшчэ з аглядам літ-ры Фасмер, 3, 786–787; а таксама Махэк₂, 589–590; ЕСУМ, 5, 456–457.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Schánde

f - га́ньба, со́рам

Schmach und ~! — со́рам і га́ньба!

Ármut ist kéine ~ — ≅ сярмя́га – не знява́га, а жупа́н – не вялі́кі пан

die ~ muss gelöscht wérden — га́ньбу трэ́ба змыць

j-m ~ máchen, j-n in ~ bríngen* — выкліка́ць га́ньбу на каго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)