1. Яўрэйскае абшчыннае самакіраванне і сама абшчына ў Польшчы 16–19 стст.
2.перан.Разм. Шумны натоўп, зборышча. У час перакуру ў гаманлівым кагале .. [Тодар], здаралася, забываўся, неасцярожна заглядаўся на дзяўчыну.Вышынскі.
3.узнач.прысл.кага́лам. Разм. Сумесна, гуртам, усе разам. Адзін тут нічога не зробіш. Кагалам, гамузам трэба.Ермаловіч.Бабы кагалам наваліліся на .. [Лявона], адабралі кубак.Кудравец.
[Ад стараж.-яўр. kâhâl — сход.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
boodle
[ˈbu:dəl]1.
n., Sl.
1) ха́барніцтва n., ха́бар -у m.; по́дкуп -у m.
2) нато́ўп -у m., збо́рышчаn.
2.
v.
браць ха́бар; дава́ць ха́бар; падкупля́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мардва́ ’дзеці’ (клім., Растарг., Да характ.) ’гарэзы, свавольнікі’, ’назола’, ’непакойныя людзі’, ’шумная хеўра, зборышча’ (Нас.). Рус.смал.мордва́ ’розныя дробныя прадметы, дробязь’, смал., калуж. ’малыя дзеці’. Да мардава́ць ’мучыць, непакоіць’ (Фасмер, 2, 653–654). Утворана пры дапамозе суфікса ‑ва, як дзятва́, пацанва́, братва́ (Сцяцко, Афікс. наз., 202). Параўн. драг.жымырва́ ’дзеці — гарэзы і назолы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гармі́дар ’гармідар’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк.), ’зборышча, натоўп людзей’ (Жд. 2). Форма гармідаль (Касп.: пад гармі́дар) — вынік дысіміляцыі р — р > р — л. Сюды ж гармі́дарны, гармі́дараваць (Нас.). Старая этымалогія (Нас.): < літ.armidaris. Хутчэй, аднак, гэта запазычанне з польск.harmider, hermider (Кюнэ, Poln., 56). Укр.гарми́дер (паводле Рудніцкага, 1, 573, польск. слова < укр.; першакрыніца — перс. мова; параўн. Слаўскі, 1, 407).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
crew
I[kru:]
n.
1) экіпа́ж -у m., кама́нда f.
2) брыга́да, зьме́на f.; арце́ль рабо́тнікаў
3) ша́йка, ба́нда f.; гу́рба f.; збо́рышчаn.
II[kru:]
v., p.t. of crow I
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
падпаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; зак.
1. Паўзком наблізіцца да каго‑, чаго‑н. Жанчына падпаўзла да сцяны і, сабраўшы апошнія сілы, устала.Кулакоўскі.Да варожага дота Два байцы падпаўзлі.Смагаровіч.//перан.Разм. Вельмі павольна наблізіцца, падысці (пра машыну, поезд і пад.). Уначы .. доўгі эшалон цяплушачных цялятнікаў падпоўз да дзівоснага і нязграбнага зборышча чорных рыштункаў.Чорны.
2. Паўзком забрацца пад што‑н. Непадалёк убачыў [Міша] густую елку, падпоўз пад яе лапкі.Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нато́ўп, ‑у, м.
1. Вялікае, звычайна хаатычнае, зборышча людзей. Натоўп бесплацкартных пасажыраў хлынуў да выхаду.Пальчэўскі.У парку грымеў аркестр, па асветленых алеях цяклі бясконцыя людскія ручаі, ля атракцыёнаў стаялі гаманлівыя натоўпы.Хадкевіч.У нядзельку з самае раніцы паявіліся натоўпы людзей з чырвонымі сцягамі.Сабаленка.//узнач.прысл.нато́ўпам. Усе разам, сумесна; масай, у мностве. Увайсці натоўпам.
2. Звычайныя людзі ў процілегласць героям, у адрозненне ад выдатных асоб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяля́тнік, ‑а, м.
1. Хлеў для цялят. Раптам у шырокіх дзвярах цялятніка з’явіліся дзве постаці.Колас.Даверлівыя тупыя пысы .. [цялят] заўсёды радавалі Алёну, калі яна заходзіла ў цялятнік.Ермаловіч.
2. Той, хто даглядае цялят. Вопытны цялятнік.
3.Разм.неадабр. Таварны вагон, прызначаны для перавозкі жывёлы; цяплушка. Доўгі эшалон цяплушачных цялятнікаў падпоўз да дзівоснага і нязграбнага зборышча чорных рыштункаў.Чорны.Ехалі дамоў у таварным вагоне-цялятніку. Эшалон доўга выстойваў на станцыях.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кірма́ш
(польск. kiermasz, ад ням. Kirchmesse)
1) святочны базар, які даўней рабіўся звычайна ў пэўную пару года і суправаджаўся народным гуляннем, забавамі;
2) перыядычны масавы продаж тавараў, звычайна ў пэўным месцы (напр. пераднавагодні к.);
3) перан. шумнае зборышча (напр. птушыны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
люд, ‑у, М ‑дзе, м., зб.
Разм.
1. Народ, людзі. Над краем вайна лютавала, І гінуў наш люд у галечы.Хведаровіч.//звычайназазначэннем. Група людзей, якія належаць да якога‑н. асяроддзя. Працоўны люд. □ Вайсковы люд і люд цывільны Вакзалы поўнілі сабой.Колас.
2.Зборышча людзей, натоўп. Каля клуба чутна гранне: Там пад звонкія лады Ладзіць дружбу ды каханне Люд шчаслівы малады.Гілевіч.Знаёмая плошча... Хвалюецца люд. Здарова, зямля[к], здарова, паэт!Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)