падко́ва, -ы, мн. -ы, -ко́ў, ж.
1. Жалезная тоўстая дугападобная пласціна, якая прыбіваецца да конскага капыта для засцярогі ад пашкоджання і слізгацення.
2. Наогул — усякі прадмет або размяшчэнне чаго-н. у такой форме.
|| памянш. падко́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -ко́вак, ж.
|| прым. падко́ўны, -ая, -ае.
Падкоўнае жалеза.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жалязя́ка, ‑і, ДМ ‑зяцы, ж.
Разм. Грубая жалезная рэч; жалезіна. — Ну, як, дзядзька, усё ў парадку, рэпрадуктар працуе? — бразгаючы крывымі жалязякамі для лазення на слупы, весела спытаў .. [Толік]. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гематы́т
(гр. haimatites = крывавы)
мінерал класа вокіслаў і гідравокіслаў чорнага або вішнёва-чырвонага колеру; жалезная руда.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
жалязня́к Балотная жалезная руда (Слаўг.).
□ в. Жале́знікі Ветк.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
жалязня́к 1, жалезняку, м. (толькі з азначэннем).
Жалезная руда. Буры жалязняк. Чырвоны жалязняк. Магнітны жалязняк.
жалязня́к 2, жалезняка, м.
Абл. Рыдлёўка. — Поле сваё яна жалезняком ускапала? Ускапала... Зямлянку сабе зрабіла? Зрабіла... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
духо́ўка, ‑і, ДМ ‑хоўцы; Р мн. ‑ховак; ж.
Жалезная скрынка (звычайна ўстаўленая ў пліту), у якой гатуюць ежу з дапамогай нагрэтага паветра. У духоўцы .. пяклося прыгатаванае па ўсіх правілах пячэнне. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лапа́та, -ы, ДМ -па́це, мн. -ы, -па́т, ж.
Металічная, драўляная і іншая прылада з дзяржаннем і шырокім плоскім ніжнім канцом для капання, перамяшчэння чаго-н.
Жалезная л.
◊
Грэбці грошы лапатай (разм.) — атрымліваць многа грошай.
|| памянш. лапа́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж. і лапа́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. лапа́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скаба́, -ы́, мн. ско́бы і (з ліч. 2, 3, 4) скабы́, скоб, ж.
1. Выгнутая паўкругам металічная паласа, якая служыць ручкай у дзвярах, сундуках і пад.
2. Сагнутая пад вуглом жалезная паласа ці дрот для сашчаплення якіх-н. частак.
Змацаваць вуглы скобамі.
|| памянш. ско́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.
|| прым. ско́бачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
флюга́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Рухомая частка флюгера (у 1 знач.).
2. Флажок або іншы спецыяльны знак на шлюпцы, парусах, буйках і пад., які ўказвае на прыналежнасць да пэўнага судна.
3. Рухомая жалезная надстаўная труба, якая ўстанаўліваецца над дымавой або выцяжной трубой і аблягчае выхад дыму ў ветранае надвор’е.
|| прым. флюга́рачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шамазі́т
(фр. chamosite, ад Chamoson = назва мясцовасці ў Швейцарыі)
мінерал класа сілікатаў шаравата-зялёнага або чорнага колеру; жалезная руда.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)