сатэлі́т

‘дзяржава; спадарожнік планеты’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. сатэлі́т сатэлі́ты
Р. сатэлі́та сатэлі́таў
Д. сатэлі́ту сатэлі́там
В. сатэлі́т сатэлі́ты
Т. сатэлі́там сатэлі́тамі
М. сатэлі́це сатэлі́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

метрапо́лія, -і, мн. -і, -лій, ж.

Дзяржава ў адносінах да калоній, якімі яна валодае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратэ́ктар

‘дзяржава, якая ажыццяўляе пратэктарат; частка пакрышкі’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пратэ́ктар пратэ́ктары
Р. пратэ́ктара пратэ́ктараў
Д. пратэ́ктару пратэ́ктарам
В. пратэ́ктар пратэ́ктары
Т. пратэ́ктарам пратэ́ктарамі
М. пратэ́ктары пратэ́ктарах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

карале́ўства, -а, мн. -ы, -аў, н.

Дзяржава, на чале якой стаіць кароль (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эміра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.

Дзяржава, якая ўзначальваецца эмірам, кіруецца Саветам эміраў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

госуда́рство ср. дзяржа́ва, -вы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уніта́рны, -ая, -ае.

У выразе: унітарная дзяржава — форма дзяржаўнага ўладкавання, пры якой тэрыторыя дзяржавы, у адрозненне ад федэрацыі, не мае ў сваім складзе федэратыўных адзінак (штатаў, зямель), а падраздзяляецца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі (раёны, вобласці і г.д.).

Рэспубліка Беларусь — унітарная дзяржава.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шматнацыяна́льны, -ая, -ае.

У склад якога ўваходзяць многія нацыі, народнасці.

Шматнацыянальная дзяржава.

|| наз. шматнацыяна́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

султана́т, -а, М -на́це, мн. -ы, -аў, м.

Манархічная дзяржава, якая ўзначальваецца султанам¹.

|| прым. султана́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бяз’я́дзерны, -ая, -ае.

1. У якім адсутнічае ядро.

Бяз’ядзерныя клеткі.

2. У якім адсутнічае ядзерная зброя.

Бяз’ядзерная дзяржава.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)