1. (скончыць круціцца) sich zu Énde im Kréise dréhen (у танцы);
2. (закруціцца да канца) sich zu Énde dréhen lássen*;
га́йка дакру́чваецца да ка́нца die Mútter lässt sich ganz ánziehen* [féstziehen*]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
болт, балта, м.
1. Металічны стрыжань з галоўкай на адным канцы, а на другім з разьбой, на якую накручваецца гайка. Кох паказаў.. [Вейсу] канец адной рэйкі, на якой і следу не засталося ад замкоў і балтоў.Лынькоў.
2. Жалезны прут для замыкання аканіц і дзвярэй; просва. Прысніўся Дубягу ў абозе сон, Што ў родную хату прыехаў ён.. Аклікнуў — нікога, кругом цішыня. Прыкладам з балтоў аканіцы сарваў І глянуў, і хаты сваёй не пазнаў.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніт1, ‑а; мн. ніты́, ‑о́ў; м.
Металічны стрыжань, які мае на адным канцы галоўку, а на другім — разьбу, на якую накручваецца гайка; болт.
ніт2, ‑а́; мн. ніты́, ‑о́ў; м.
1. Злучэнне ніцяных петляў у ткацкім станку для падымання нітак асновы. Укідаць аснову ў ніты.
2. Спосаб ткання, ад якога залежыць від перапляцення ніцей у тканіне. А пасадзі .. [Алёну] за кросны! Няхай другая паспрабуе выткаць абрусы і коўдры ў шаснаццаць нітоў!Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
nut
[nʌt]1.
n.
1) арэ́х -а, арэ́шак -ка m.
2) га́йкаf.
3) Sl. дзіва́к -а́m., прыду́рак -ка m.
hard nut to crack, informal – мо́цны арэ́х (што-н. цяжко́е для дасягне́ньня)
2.
v.
рваць арэ́хі
3.
adj.
арэ́хавы
•
- nuts
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
паблі́зу, прысл. і прыназ.
1.прысл. Блізка, непадалёку. Сам засценак стаяў сярод чыстага поля. Ні лугавінкі, ні гайка, ні ручайка паблізу.Чарнышэвіч.Недзе паблізу ў няскошанай дзялянцы рыпнуў драч.Хомчанка.
2.прыназ.зР. Спалучэнне з прыназоўнікам «паблізу» выражае прасторавыя адносіны: указвае на размяшчэнне блізка, на невялікай адлегласці ад чаго‑н. Сенажацяў паблізу засценкаў не было.Чарнышэвіч.Сушкевіч ажывіўся, зацікаўлены тым, што скажа Андрэй. Ён устаў з травы і сеў паблізу Салаўёва.Дуброўскі.Некалькі выхадных дзён Андрэй аб’язджаў машыну .. паблізу горада.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бара́нчык, ‑а, м.
1. Маленькі баран, ягня.
2.Разм. Тое, што і бакас. І моўкнуць птушкі ў цёмным лесе; Баранчык божы ў паднябессі Бляе маркотна над балотам.Колас.Ведаеш, што гэта за птушка? Баранчык — бакасова мянушка.Лужанін.
3.толькімн. (бара́нчыкі, ‑аў). Невялікія пеністыя хвалі на вадзе. Праз паўгадзіны ўжо не было сумнення, што будзе бура. Трывожна забегалі баранчыкі, вецер зрабіўся парывісты і ўвесь час змяняўся.Маўр.//толькімн. (бара́нчыкі, ‑аў). Невялікія кучаравыя воблакі. Па небе плылі баранчыкі.
4.Гайка з двума вушкамі, якую закручваюць рукамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарары́нка ’від клямара, скабы (у коле воза)’ (нясвіж., Нар. словатв.), тарары́лка ’дэталь у возе’ (шарк., Цыхун, вусн. паведамл.). Укр.дыял.тараре́нька, тарари́нька ’жалезны хамуцік, якім змацоўваецца вось, падушка і падвосьнікі ў возе; хамуцік на восі воза, які не дае змазцы пыліцца і выцякаць’, палес.тарари́нка, тари́нок, три́нка, трайри́нок ’жалезнае колца, што злучае вось з навосьнікам і насадам’, таралі́нка ’ўнутраная гайка восі’ (Нікан., Трансп.), польск.дыял.trarynki ’кольцы, якімі насад у возе мацуецца да восі’. Слова нямецкага паходжання, параўн. н.-ням.Teerring ’дзягцярнае кола’, старое ’дзягцярнае кола на восі воза’ складаецца з Teer ’дзёгаць, смала’ і Ring ’круг; кола’ (ЕСУМ, 5, 520). Гл. таксама тарадынка, тардынка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сла́бый
1.в разн. знач. сла́бы;
сла́бый уда́р сла́бы ўдар; (о больном, дряхлом человеке — ещё) няду́жы; (о снеге, ветре, морозе и т. п. — ещё) невялі́кі;
сла́бый ребёнок сла́бае (няду́жае) дзіця́;
сла́бая наде́жда сла́бая надзе́я;
сла́бая во́ля сла́бая во́ля;
сла́бый свет сла́бае святло́;
сла́бый контро́ль сла́бы кантро́ль;
сла́бый чай сла́бы чай;
сла́бое госуда́рство сла́бая дзяржа́ва;
сла́бый отве́т сла́бы адка́з;
сла́бые стихи́ сла́быя ве́ршы;
сла́бый желу́док сла́бы жыво́т;
2.(не тугой, не плотный) сла́бкі;
сла́бый у́зел сла́бкі ву́зел;
◊
сла́бое ме́сто сла́бае ме́сца;
сла́бая сторона́ сла́бы бок;
сла́бая струна́ сла́бая струна́;
сла́бый пол сла́бы пол;
га́йка слаба́(у кого)га́йка сла́бая (у каго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
1.(1і2ас.неўжыв.). Завіцца (пра валасы). Валасы закруціліся.//Разм. Загнуцца, завярнуцца. А якая чарга за білетамі была! Уздоўж сцяны два разы закруцілася.Васілевіч.
2.(1і2ас.неўжыв.). Абматацца, абвіцца вакол чаго‑н. Лейцы закруціліся за кола.
3. Абматаць, абгарнуць сябе чым‑н. Андрэй адышоў ад гурту, закруціўся ў кажух і лёг каля мяжы.Чарнышэвіч.
4.(1і2ас.неўжыв.). Круцячыся, зашрубавацца, дайсці да патрэбнага месца, да канца. Гайка закруцілася. Кран закруціўся.
5.Разм. Стаміцца, змучыцца ад розных клопатаў. — А што ты да нас не прыходзіш? — Справы, закруціўся.Гурскі.
•••
Галава закруціласягл. галава.
Закруцілася ў галаве — тое, што і закружылася ў галаве (гл. закружыцца).