Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зара́нак, ‑нку, м.
Тое, што і зара (у 1, 2 знач.). Займаўся вогненна-крывавы заранак.П. Ткачоў.Вытворчая брыгада, якая нарадзілася яшчэ на заранку калгаснага будаўніцтва, і да гэтага часу застаецца асноўным звяном гаспадарання.Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прадпрые́мства ’вытворчая ці гандлёвая установа’ (ТСБМ). Калька рус.предприя́тие ’тс’ (Баханькоў, Гіст. лекс., 282), дзе каранёвая частка ‑ем‑ узыходзіць да прасл.*ęti, jьmo ’браць’ (гл. ёмкі). Рус. слова ў сваю чаргу калькуе ням.Unternehmung < nehmen ’браць’ і ўтворана з дапамогай царкоўнаславянізмаў пред‑ і приять (Фасмер, 3, 357).
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кааператы́ў, -ты́ва, мн. -ты́вы, -ты́ваў, м.
1. Арганізацыя (вытворчая, жыллёва-будаўнічая, гандлёвая і інш.), заснаваная на прынцыпе аб’яднання сродкаў яе членаў (дольшчыкаў, пайшчыкаў) для дасягнення агульных эканамічных і сацыяльных мэт.
Уступіць у к.
Жыллёвы к.
Гаражны к.
2. Кватэра, набытая ў такой жыллёва-будаўнічай арганізацыі; кааператыўная кватэра (разм.).
Пабудаваць к.
3. Магазін спажывецкай кааперацыі (разм.).
Купіць у кааператыве.
|| прым.кааператы́ўны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Betríebsgruppe
f -, -n вытво́рчая гру́па (брыгада; калектыў аддзела цэха) (у былой ГДР)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Betríebsrat
m -(e)s, -räte вытво́рчая ра́да, вытво́рчы саве́т (у былой ГДР)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гаспада́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Спосаб вытворчасці, сукупнасць вытворчых адносін таго ці іншага грамадскага ўкладу.
Натуральная г.
2. Вытворчасць, эканоміка.
Народная г. краіны.
Сельская г.
3. Абсталяванне якой-н. вытворчасці.
Г. трактарнага завода.
4. Рэчы, прадметы, якія патрэбны ў быце.
Абзавесціся гаспадаркай.
5.Вытворчая адзінка, пераважна сельскагаспадарчая.
Сялянскія гаспадаркі.
Кіраваць гаспадаркай.
6. Заняткі па ўпарадкаванні быту, доглядзе жылля і пад.
Займацца гаспадаркай.
Хатняя г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)