Пярэ́чыць ’выказваць нязгоду; спрачацца; быць неадпаведным’ (ТСБМ, Нас., Шат., Гарэц., Бяльк.), ’забараняць, перашкаджаць’ (Нас., чэрв., Сл. ПЗБ), ’працівіцца, супрацьпастаўляць’ (Варл.), перачы́ць ’выказваць нязгоду’ (Воўк-Лев., Татарк.). Дзеяслоў да пе́рак (гл.), зыходным можна лічыць адно са значэнняў дзеяслова пярэ́чыць ’перасякаць дарогу’ (Нас.), параўн. укр. пере́чити ’выказваць нязгоду, супярэчыць’, рус. пере́чить ’перасякаць папярок; супярэчыць’, польск. przeczyć ’перашкаджаць, выказваць нязгоду’, чэш. přičiti ’супрацьстаяць’, славен. prẹ́čiti ’пярэчыць’, серб.-харв. пре́чити ’перашкаджаць, ствараць перашкоды’, балг. преча ’тс’, макед. пречи ’тс’, што ўзыходзяць да прасл. *perčiti, вытворнага ад *perkъ, першапачаткова ’паставіць папярок’, далей ’працівіцца’ (Сной₂, 562; БЕР, 5, 685; Банькоўскі, 2, 823). Таго ж паходжання царкоўнаславянізм папрака́ць, параўн. папро́к і папяро́к (гл.), параўн. Фідроўская, Зб. Багародзіцкаму, 145.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
амбі́цыя, -і, ж.
1. Абвостранае самалюбства, ганарлівасць, фанабэрыстасць.
2. звычайна мн. Прэтэнзіі, дамаганні чаго-н. (неадабр.).
Нічым не абгрунтаваныя амбіцыі.
◊
Кідацца ў амбіцыю — пакрыўдзіўшыся, выказваць незадавальненне, злавацца.
|| прым. амбіцы́йны, -ая, -ае і амбі́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
уні́клівы, -ая, -ае.
1. Які пазбягае прама і адкрыта выказваць свае думкі, не прамы, пазбаўлены шчырасці.
У. адказ.
2. Які глыбока ўнікае ў сутнасць справы; праніклівы.
У. чалавек.
Уніклівая думка чалавека.
|| наз. уні́клівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
opiniować
незак. выказваць сваю думку (погляд)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
phrase2 [freɪz] v.
1. выка́зваць сло́вамі, фармулява́ць
2. называ́ць; характарызава́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Выклада́ць ’вучыць, займацца педагагічнай дзейнасцю’ (БРС, Гарэц., Яруш., Касп.), ’вымаць’ (БРС, Нас., Гарэц.), ’выказваць (думку), тлумачыць’ (БРС, Нас., Гарэц., Яруш.); ’кастрыраваць’ (Юрч., Шатал.), выклада́ти ’ткаць тэхнікай узорнага ткання’ (Влад.). Гл. кладу, класці. У значэнні ’вучыць, займацца педагагічнай дзейнасцю’ слова з’яўляецца калькай рус. излагать (Крукоўскі, Уплыў, 149); мяркуюць (Гіст. мовы, 2, 142), што значэнне ’выказваць (думку)’ — таксама калька рус. дзеяслова, але хутчэй гэта семантычнае запазычанне з польск. wykładać ’выказваць, тлумачыць’, на што можа ўказваць фіксацыя гэтага значэння ўжо ў Насовіча.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бушава́ць, -шу́ю, -шу́еш, -шу́е; -шу́й; незак.
1. Бурна, імкліва выяўляць сваю разбуральную сілу (пра вецер, агонь, ваду).
Полымя бушуе.
Бушуюць хвалі.
2. перан. Бурна выказваць сваё незадавальненне, буяніць (разм.).
Чаго ты бушуеш?
|| наз. бушава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
extend [ɪkˈstend] v.
1. пашыра́ць, падаўжа́ць, праця́гваць; распасціра́цца
2. (to) выка́зваць, праяўля́ць;
extend a warm welcome цёпла сустрэ́ць;
extend thanks/condolences to smb. выка́зваць падзя́ку/спачува́нні каму́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
condolence [kənˈdəʊləns] n. спачува́нне, спага́да;
express/give/offer your condolences выка́зваць спачува́нне
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
speak one’s piece
выка́зваць свае́ ду́мкі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)