пропа́сть сов. прапа́сці, мног. папрапада́ць; (исчезнуть — ещё) зні́кнуць; (утратиться — ещё) адпа́сці; (погибнуть — ещё) згі́нуць, загі́нуць;
пропа́ли докуме́нты прапа́лі (зні́клі) дакуме́нты;
зре́ние пропа́ло зрок прапа́ў;
охо́та пропа́ла ахво́та адпа́ла;
цветы́ пропа́ли от моро́за кве́ткі прапа́лі (згі́нулі) ад маро́зу;
мно́го вре́мени у меня́ пропа́ло да́ром шмат ча́су ў мяне́ прапа́ла дарма́;
пропа́сть бе́з вести прапа́сці (згі́нуць) без ве́сткі;
◊
пиши́ пропа́ло! пішы́ прапа́ла!;
или пан, или пропа́л погов. ці (або́) пан, ці (або́) прапа́ў;
пропади́ про́падом! згінь-прападзі́!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гнуць несов.
1. (сгибать) гнуть; (нагибать — ещё) клони́ть;
г. дрот — гнуть про́волоку;
г. падко́вы — гнуть подко́вы;
ве́цер гне дрэ́вы да зямлі́ — ве́тер гнёт (кло́нит) дере́вья к земле́;
2. безл. (делать неровным) корёжить, коро́бить;
до́шкі гне ад сы́расці — до́ски корёжит (коро́бит) от сы́рости;
3. перен. (вести речь, преследуя какую-л. цель) гнуть, клони́ть;
куды́ ён гне? — куда́ он гнёт (кло́нит)?;
◊ г. горб (спі́ну, шы́ю) — (перад кім) гнуть горб (спи́ну, ше́ю) (перед кем);
г. сваю́ лі́нію — гнуть свою́ ли́нию;
г. у тры пагі́белі — гнуть в три поги́бели;
г. у крук — безл. нездоро́вится
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лі́нія ж., в разн. знач. ли́ния; (граница, предел — ещё) черта́;
перпендыкуля́рная л. — перпендикуля́рная ли́ния;
чыгу́начная л. — железнодоро́жная ли́ния;
перадава́я л. — передова́я ли́ния;
л. падзе́лу — ли́ния разде́ла;
л. палёту ку́лі — ли́ния полёта пу́ли;
генера́льная л. — генера́льная ли́ния;
право́дзіць лі́нію — проводи́ть ли́нию;
л. паво́дзін — ли́ния поведе́ния;
○ аўтаматы́чная л. — автомати́ческая ли́ния;
дэмаркацы́йная л. — демаркацио́нная ли́ния;
ко́нтурная л. — ко́нтурная ли́ния;
ло́маная л. — мат. ло́маная ли́ния;
л. агню́ — ли́ния огня́;
чырво́ная л. — архит. кра́сная ли́ния;
◊ ве́сці (гнуць) сваю́ лі́нію — вести́ (гнуть) свою́ ли́нию;
ісці́ па лі́ніі найме́ншага супраціўле́ння — идти́ по ли́нии наиме́ньшего сопротивле́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дом м.
1. (здание) дом, род. до́ма м.;
2. (домашний кров, жильё) дом, род. до́му м., ха́та, -ты ж.;
звони́ли и́з дому звані́лі з до́му;
вы́гнать и́з дому вы́гнаць з ха́ты (з до́му);
3. (семья) дом, род. до́му м., сям’я́, -м’і́ ж.;
4. (хозяйство) гаспада́рка, -кі ж.;
вести́ дом ве́сці гаспада́рку;
5. (учреждение) дом, род. до́ма м.;
дом о́тдыха дом адпачы́нку;
Дом кни́ги Дом кні́гі;
Дом бы́та Дом бы́ту;
де́тский дом дзіця́чы дом;
6. (династия, фирма) уст. дом, род. до́ма м.;
◊
на́ дом дадо́му;
на дому́ до́ма.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
возводи́ть несов.
1. (строить) будава́ць, ста́віць; узво́дзіць;
возводи́ть сте́ны до́ма будава́ць (узво́дзіць) сце́ны до́ма;
возводи́ть но́вое зда́ние будава́ць (ста́віць) но́вы буды́нак;
2. (поднимать) уст. узніма́ць, падыма́ць;
возводи́ть глаза́ узніма́ць (падыма́ць) во́чы;
3. (вести к более высокому общественному, служебному положению) перен. возводи́ть в чин (сан, досто́инство) надава́ць чын (сан, го́днасць);
возводи́ть на престо́л, на трон узво́дзіць (садзі́ць) на трон;
4. в др. знач. узво́дзіць;
возводи́ть в квадра́т узво́дзіць у квадра́т;
возводи́ть в зако́н (в при́нцип) узво́дзіць у зако́н (у пры́нцып);
5. (приписывать напрасно) книжн. узво́дзіць;
6. (к чему — относить происхождение чего-нибудь к чему-л.) книжн. выво́дзіць (ад чаго, з чаго);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
продолжа́ть несов.
1. (вести дальше начатое) праця́гваць, прадаўжа́ць, до́ўжыць; однако лучше переводить сочетаниями соответствующих глаголов с наречием дале́й;
он продолжа́л чита́ть ён чыта́ў дале́й;
она́ продолжа́ла идти́ по доро́жке яна́ ішла́ па даро́жцы дале́й;
он продолжа́л расска́з ён раска́зваў дале́й;
продолжа́йте в том же ду́хе гавары́це (рабі́це) дале́й такса́ма;
продолжа́ть стро́йку до́ма ве́сці дале́й (праця́гваць) будаўні́цтва до́ма;
продолжа́ть чьё-л. де́ло ве́сці дале́й (праця́гваць) чыю́-не́будзь спра́ву;
продолжа́ть каки́е-л. тради́ции праця́гваць (прадаўжа́ць) які́я-не́будзь трады́цыі;
2. (делать более длительным по времени) праця́гваць, прадо́ўжваць, до́ўжыць; (отсрочивать) адтэрміно́ўваць; см. продо́лжить 2;
3. (увеличивать, удлинять в пространстве) прадо́ўжваць, до́ўжыць; см. продо́лжить 3;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
указа́ть сов.
1. (показать) паказа́ць; (обратить внимание, отметить — ещё) зазна́чыць; (назвать) назва́ць;
указа́ть па́льцем на кого́-л. паказа́ць па́льцам на каго́-не́будзь;
указа́ть доро́гу паказа́ць даро́гу;
указа́ть на недоста́тки в рабо́те зазна́чыць, што ў рабо́це ёсць недахо́пы, паказа́ць на недахо́пы ў рабо́це;
указа́ть кни́гу назва́ць кні́гу;
2. (разъяснить) расказа́ць, растлума́чыць; (дать наставление, научить — ещё) указа́ць, навучы́ць;
указа́ть, как вести́ рабо́ту расказа́ць (растлума́чыць, указа́ць, навучы́ць), як ве́сці рабо́ту (як працава́ць);
3. (установить, определить, назвать, наметить) вы́значыць, прызна́чыць, назва́ць;
указа́ть ме́сто встре́чи вы́значыць (прызна́чыць, назва́ць) ме́сца сустрэ́чы;
указа́ть вре́мя прие́зда вы́значыць (прызна́чыць, назва́ць) час прые́зду;
◊
указа́ть (на) дверь паказа́ць на дзве́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
клони́ть несов.
1. (что-л.) хілі́ць; (наклонять) нахіля́ць, вярну́ць; (склонять) схіля́ць; (нагибать) нагіна́ць; (гнуть) гнуць;
ло́дку клони́ло на́бок ло́дку хілі́ла (нахіля́ла, вярну́ла, схіля́ла) на бок;
ве́тер клони́л дере́вья ве́цер нагіна́ў (гнуў) дрэ́вы;
2. перен. (к чему) хілі́ць (на што, да чаго, куды); гнуць (да чаго, куды); (влечь) цягну́ць (на што, да чаго, куды); (вести) ве́сці (да чаго, куды); (направлять) кірава́ць, скіро́ўваць (на што, да чаго, куды); вярну́ць (да чаго, куды);
клони́ть ко сну хілі́ць на сон;
я сра́зу догада́лся, к чему́ он кло́нит я адра́зу здагада́ўся, куды́ ён гне (хі́ліць);
он кло́нит разгово́р к тому́, что́бы… ён вядзе́ (кіру́е, ве́рне) размо́ву да таго́, каб…;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ву́ха I ср., анат. у́хо;
знадво́рнае в. — нару́жное у́хо;
уну́транае в. — вну́треннее у́хо;
запале́нне в. — мед. воспале́ние у́ха;
◊ адны́м ву́хам чуць — одни́м у́хом слы́шать;
слу́хаць кра́ем в. — слу́шать кра́ем у́ха;
в. (ву́шы) рэ́жа — у́хо (у́ши) ре́жет;
галава́ і два ву́хі — садо́вая голова́;
(гавары́ць) на в. — (говори́ть) на́ ухо;
даць (зае́хаць) па ву́ху — дать (съе́здить) в у́хо;
з в. на в. — из у́ха в у́хо;
біць з-за в. — бить из-за плеча́;
і ву́хам не ве́сці — и у́хом не вести́;
лаві́ць ву́хам — лови́ть у́хом;
мядзве́дзь на в. наступі́ў — медве́дь на́ ухо наступи́л;
ні в. ні ры́ла — ни у́ха ни ры́ла, ни бельме́са;
трыма́ць в. во́стра — держа́ть у́хо востро́;
тугі́ на в. — туго́й на́ ухо;
хоць ты ў в. кладзі́ — как шёлковый;
ці́ха як у ву́ху — полне́йшая тишина́;
у адно́ в. ўвайшло́, а ў друго́е вы́йшла — погов. в одно́ у́хо вошло́, а в друго́е вы́шло
ву́ха II ср.
1. тех. проу́шина ж.;
2. ру́чка ж. (кувшина и т.п.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
себя́ мест. возвратное в род., вин. сябе́ (дат., предл. сабе́, твор. сабо́й, сабо́ю);
у себя́ у сябе́;
◊
вне себя́ не по́мнячы сябе́;
како́в он из себя́ які́ ён з вы́гляду (сабо́й, сабо́ю);
к себе́ а) к сабе́, да сябе́;
дверь открыва́ется к себе́ дзве́ры адчыня́юцца к сабе́ (да сябе́); б) да сябе́;
дире́ктор ушёл к себе́ дырэ́ктар пайшо́ў да сябе́;
от себя́ ад сябе́;
по себе́ а) па сабе́;
он вы́брал рабо́ту не по себе́ ён вы́браў пра́цу не па сабе́; б) пасля́ сябе́;
они́ оста́вили по себе́ до́брую па́мять яны́ пакі́нулі пасля́ сябе́ до́брую па́мяць;
сам по себе́ сам па сабе́;
про себя́ сам (сама́) сабе́;
чита́ть про себя́ чыта́ць сам (сама́) сабе́;
ду́мать про себя́ ду́маць сам (сама́) сабе́;
не по себе́ нядо́бра;
себе́ на уме́ скры́тны, хітрава́ты, хі́тры, хітру́н;
само́ собо́й само́ сабо́й;
прийти́ в себя́ а) (после обморока) ачу́цца; б) (опомниться) апо́мніцца, апа́мятацца;
вести́ за собо́й ве́сці за сабо́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)