behérrschen

1.

vt

1) улада́рыць, панава́ць

2) вало́даць (замежнай мовай)

3) узвыша́цца (над мясцовасцю)

2.

(sich) вало́даць сабо́й, стры́млівацца

sich ~ lássen* (von D) — падпарадко́ўвацца (каму-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Мовіць ’гаварыць’, ’сказаць, вымавіць’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Растарг.; брасл., Сл. ПЗБ), ст.-бел. мовити ’валодаць мовай, размаўляць’, ’прасіць’, ’сведчыць’, ’судзіцца’ (з XV ст.). Аднак мовіць па́цяры ’маліцца’ (паст., швянч., Сл. ПЗБ) з польск. (od)mówić pacierz ’чытаць малітву’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шэйх, ‑а, м.

1. Галава роду, а таксама старэйшым абшчыны ў арабскіх краінах. П’юць віно Каля ларкоў абхазцы, Штось гавораць, Нібы шэйхі ў казцы... Лойка.

2. Прадстаўнік вышэйшага духавенства ў мусульман, багаслоў і прававед. У сем’ях шэйхаў з дзяцінства вучаць валодаць абліччам. Караткевіч.

[Ад арабск. šaih.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Праня́ць ’прабраць, пранізаць’, ’моцна падзейнічаць, уразіць’, ’пранесці (аб паносе)’ (ТСБМ), праня́цца ’знервавацца’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Прэфіксальны дзеяслоў ад прасл. *ęti, *jьmǫ ’мець, валодаць’ з інфіксам ‑н‑. Гл. іма́ць. Аналагічна ў іншых слав. мовах, параўн. рус. проня́ть, укр. проня́ты і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rozporządzać

незак.

1. распараджацца;

2. мець; валодаць;

rozporządzać środkami — мець сродкі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

go to pieces

а) распада́цца на кава́лкі, бі́цца удру́зг

б) не вало́даць сабо́ю, занепада́ць фізы́чна або́ мара́льна

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

govern

[ˈgʌvərn]

v.t.

1) кірава́ць (дзяржа́вай); улада́рыць; рэгулява́ць

2) вало́даць сабо́й

3) мець уплы́ў; вызнача́ць, абумо́ўліваць

4) кірава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

губля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каго-што.

1. Пазбаўляцца чаго-н., пакідаючы невядома дзе па няўважлівасці.

Г. пальчаткі.

2. перан. Перастаць мець што-н., валодаць чым-н.

Г. надзею.

Г. слых.

3. Марна траціць што-н.

Дарэмна г. час.

4. Збівацца з чаго-н., не заўважаць чаго-н.

Г. сцежку.

|| зак. згубі́ць, згублю́, згу́біш, згу́біць; згу́блены.

Лепей з разумным з., чым з дурным знайсці (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Hándhabe

f -, -n

1) рукая́тка

2) сро́дак, магчы́масць

3) уме́нне вало́даць (чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

besítzen

* vt мець, вало́даць (чым-н.)

die Áchtung der Fréunde ~ — карыста́цца пава́гай сябро́ў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)