сеза́м 1, ‑у, м.

Тое, што і кунжут.

[Грэч.]

сеза́м 2, ‑а, м.

1. (з вялікай літары). У выразе: Сезам, адкрыйся! — ужываецца жартам пры намеры пранікнуць у якую‑н. тайну, перамагчы якую‑н. перашкоду (першапачаткова — заклінанне ў арабскай казцы, сілаю якога раскрывалася тайна скарбніцы).

2. Тайная скарбніца; таямніца. Сезам можна адчыніць толькі сваімі ключамі. Палтаран.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адамкну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

1. Адчыніцца; стаць незамкнутым. Замок адамкнуўся. Дзверы адамкнуліся.

2. Адчыніць памяшканне, у якім знаходзішся; зрабіць свабодным уваход да сябе. Дзікі, прарэзлівы голас, поўны роспачы, выгукваў: — Адчыні! Адамкніся! Колас.

3. перан. Стаць даступным, магчымым для каго‑н. Спяць дзяды — ім былое абрыўкамі сніцца: адамкнуўся для іх зачараваны сад. Дудар.

•••

Рай адамкнуўся каму гл. рай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

afraid [əˈfreɪd] adj. : be afraid of smb./smth. бая́цца каго́-н./чаго́-н.;

She was afraid to open the door. Яна баялася адчыніць дзверы.

I am afraid (форма ветлівасці) : I can’t help you, I am afraid. Баюся, што не магу вам дапамагчы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

адвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., што.

1. Адвярнуць, адкінуць што-н. ад чаго-н.

А. камень ад дзвярэй.

А. завалу і адчыніць вароты.

2. Выдзеліць, даць, адрэзаць, расшчодрыўшыся (разм., іран.).

А. ладны кавалак сала.

А. сто тысяч рублёў.

3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець.

Параход плаўна адваліў ад прыстані.

|| незак. адва́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адва́льванне, -я, н. (да 1 знач.), адва́л, -у, м. (да 1 знач.) і адва́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.)

|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

набу́хнуць, ‑не; пр. набух, ‑ла; зак.

1. Стаць гатовым, каб распусціцца, прарасці. Набухлі пупышкі на дрэвах. Набухлі зярняты ячменю.

2. Набрыняўшы, павялічыцца ў аб’ёме; набракнуць. Гарох набух у вадзе. □ Зямля ажыла, угрэлася, набухла, як цеста на дражджах. Пташнікаў. Набухлі дзверы ад марозу, І мне іх цяжка адчыніць. Гаўрусёў. // Перапоўніцца вадой, уздуцца. [Рэчка] Брадзянка набухла і пацямнела. Крапіва.

3. Павялічыцца ад прыліву крыві, малака. Вымя набухла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адамкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.

1. Адчыніць што‑н. замкнёнае. Адамкнуць дзверы. // Зрабіць незамкнёным, адкрыць. [Гаўрусь Каляда] адамкнуў вялізны замок, выняў абадок са скабы, і скрыпучая палавіна гуменных варот адчынілася. Брыль.

2. Зняць прымкнутае. Адамкнуць штык (ад вінтоўкі).

3. перан. Зрабіць вядомым тое, што раней скрывалася, утойвалася; раскрыць. Дагадваецца войт, што Папас і ёсць той ключ, якім можна адамкнуць месца туляння дзеда Талаша. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

szerokość

ж. шырыня;

otworzyć co na całą szerokość — адчыніць (раскрыць) што на ўсю шырыню;

szerokość geograficzna — геаграфічная шырата

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

вскры́ть сов.

1. (раскрыть) раскры́ць; (обнаружить) вы́явіць; (показать) паказа́ць; (разоблачить) вы́крыць;

2. (распечатать) распяча́таць; (распаковать) распакава́ць; (открыть) адчыні́ць;

3. (разрезать) разрэ́заць; (оперировать) аперы́раваць; (анатомировать) анатамі́раваць; см. вскрыва́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

turn on

а) адчыні́ць, адкруці́ць (кран), уключы́ць, улучы́ць (сьвятло́)

б) напа́сьці

в) зале́жаць ад чаго́

much turns on his answer — шмат зале́жыць ад яго́нага адка́зу

г) Sl. вы́клікаць зацікаўле́ньне, жада́ньне; узбудзі́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

адчы́нены

1. откры́тый; отво́ренный;

2. отку́поренный;

3. см. адкры́ты 1;

1-3 см. адчыні́ць;

дзень ~неных дзвярэ́й — день откры́тых двере́й;

пры ~неных дзвяра́х — при откры́тых дверя́х;

лама́цца (бі́цца, сту́каць) у ~неныя дзве́ры — ломи́ться в откры́тую дверь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)