дыспа́ша
(фр. dispache)
вылічэнне страт пры аварыі судна і размеркаванне іх паміж арганізатарамі рэйса.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дэ́мерэдж
(англ. demurrage)
штраф за прастой судна ў час пагрузкі звыш абумоўленага дагаворам тэрміну.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
караве́ла
(іт. caravella, ад ісп. carabela)
старадаўняе марское паруснае судна са складанай сістэмай парусоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кліно́метр
(ад гр. klino = нахіляю + -метр)
прыбор для вымярэння нахілу адхонаў насыпу, крэну судна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пі́лерс
(англ. pillars, мн. ад pillar = слуп, падпора)
вертыкальная стойка для падтрымкі палубы судна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ют
(гал. hut = хата)
кармавая надбудова судна, дзе размешчаны жылыя каюты і службовыя памяшканні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
БУ́ЕР
(галанд. boeier),
1) лёгкая кабіна ці платформа з парусамі на трох каньках (лыжах, пнеўмаколах). Кіраванне робіцца заднім каньком (лыжай, колам) і парусам. Скорасць руху перавышае 100 км/гадз. Выкарыстоўваецца як спарт. прылада (гонкі на буерах па лёдзе), для перавозкі грузаў.
2) Невял. аднамачтавае пласкадоннае паруснае судна для ўстаноўкі буёў і швартоўных бочак (устар.).
т. 3, с. 318
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАЛЯ́РА,
драўлянае пласкадоннае хадавое судна без палубы, з двухсхільнай страхой або без яе, з разгорнутымі ці амаль прамымі бартамі, з тупымі носам і кармой. Даўж. 20—30 м, шырыня 2—5 м, грузападымальнасць 15—75 т. У 19 ст. галяры хадзілі па Дняпры, Бярэзіне, Бугу, Нёмане, Дзясне, Вісле. Служылі 8—12 навігацый.
т. 5, с. 8
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРУЗАЁМІСТАСЦЬ транспартнага сродку, сумарны аб’ём памяшканняў (судна, вагона, самалёта, аўтамабіля і інш.) для размяшчэння грузаў. Вымяраецца ў кубічных метрах. Тэарэтычна вызначаецца па абводах грузавых памяшканняў. У суднаў адрозніваюць таксама зерневую (для сыпкіх грузаў), стосавую (для штучных грузаў) і грузаёмістасць для вадкіх грузаў. Удз. грузаёмістасць — аб’ём (або плошча) грузавых памяшканняў на адзінку грузападымальнасці.
т. 5, с. 454
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Пужо́к ’схованка для рыбы ў карме лодкі’ (ТС). Няясна, магчыма, да пыж (з мясцовым чаргаваннем ы > ў) ’патаўшчэнне; затычка’, што, на думку Фасмера (3, 417), звязана з пуга ’тупы канец яйка’ і роднаснае лат. pugulis ’уздутае ўзвышэнне’, pauga ’падушка’, грэч. πυγή ’зад’; параўн., аднак, рус. пыж ’нос судна’, што паходзіць з комі, удм. piž ’лодка’ (там жа), відаць, выпадковае супадзенне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)