пе́сціць, пе́шчу, пе́сціш, пе́сціць; пе́шчаны; незак.
1. каго. Любоўна даглядаць, пялегаваць; патураць усім жаданням, балаваць.
П. дзяцей.
2. каго. Лашчыць, галубіць.
П. дачку.
3. перан., каго-што. Выклікаць прыемныя адчуванні (пра вецер, сонца і пад.).
Вецер песціць твар.
4. перан., што. Жадаць здзяйснення чаго-н. прыемнага.
П. надзею.
|| зак. вы́песціць, -пешчу, -песціш, -песціць; -пешчаны (да 1 знач.) і спе́сціць, спе́шчу, спе́сціш, спе́сціць; спе́шчаны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазво́зіць, -зво́жу, -зво́зіш, -зво́зіць; -зво́жаны; зак.
1. што. Звезці ў адно месца ўсё, многае.
П. жыта ў зернясховішча.
2. каго-што. Забраўшы, адвезці куды-н. усё, многае або ўсіх, многіх.
П. каменне з палёў.
3. каго-што. Везучы, перамясціць зверху ўніз усё, многае ці ўсіх, многіх.
П. дзяцей на санках.
4. каго-што. Едучы, узяць з сабою ўсё, многае або ўсіх, многіх.
П. чужыя кнігі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ку́ча, -ы, мн. -ы, куч, ж.
1. Вялікая колькасць чаго-н. сыпкага або якіх-н. прадметаў, у беспарадку наваленых адзін на другі.
К. пяску.
К. камення.
2. Скапленне людзей, жывёл.
К. народу.
Авечкі збіліся ў кучу.
3. Мноства, вялікая колькасць (разм.).
К. кніг.
К. непрыемнасцей.
К. грошай.
К. дзяцей.
|| памянш. ку́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малако́, -а́, М -лацэ́ і -лаку́, н.
1. Белая вадкасць, якая выдзяляецца груднымі залозамі жанчын і самак млекакормячых для выкармлівання дзяцей.
Мацярынскае малако.
2. Такая вадкасць, якую атрымліваюць ад кароў, коз і іншых жывёл, як прадукт харчавання.
Казінае м.
Каша з малаком.
Кіслае м.
3. Белаваты сок некаторых раслін.
Міндальнае м.
|| ласк. малачко́, -а́, н.
|| прым. мало́чны, -ая, -ае.
Малочная прамысловасць.
М. статак.
М. суп.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
двана́ццацера, ‑ых, ліч. зб.
Дванаццаць (падліковага значэння не мае, ужываецца з назоўнікамі мужчынскага, ніякага або агульнага роду, якія абазначаюць асоб, маладых істот, а таксама з назоўнікамі, якія маюць толькі мн. лік і з асабовымі займеннікамі ў мн. ліку). У іх было дванаццацера дзяцей. Дванаццацера сутак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзевя́цера, дзевяцяры́х, ліч. зб.
Дзевяць (падліковага значэння не мае, ужываецца з назоўнікамі мужчынскага, ніякага або агульнага роду, якія абазначаюць асоб, маладых істот, а таксама з назоўнікамі, якія маюць толькі мн. лік, і з асабовымі займеннікамі ў мн. ліку). Дзевяцера дзяцей. Дзевяцера сутак. Нас было дзевяцера.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэле́кт, ‑у, М ‑кце, м.
Розум, здольнасць чалавека мысліць, разважаць. Тонкі інтэлект. □ [Чалавек], які ўдасканальвае свой інтэлект, імкнецца самага добрага, светлага.. — ён, сапраўды самы прыгожы. Дубоўка. // Узровень разумовага развіцця. Чалавек вялікага жыццёвага вопыту і багатага інтэлекту. Адам Юр’евіч вельмі сур’ёзна ставіўся да выхавання дзяцей. Майхровіч.
[Лац. intellectus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лесаві́к, ‑а, м.
Разм.
1. Чалавек, які звычайна жыве ў лесе, займаецца лясным промыслам, паляваннем. [Стары Міхайла], спрадвечны лесавік, не можа бачыць замест гордых і прыгожых дрэў — голыя пні. Кучар.
2. Лясун. Колькі казак расказвалі [Васілінцы] пра густы цёмны лес! Там водзяцца лесавікі, што хапаюць непаслухмяных дзяцей. Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязру́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Пазбаўлены зручнасці ў карыстанні; дрэнна прыстасаваны для чаго‑н. Пад зямлёй праход нязручны, вузкі Выглядае просекай лясной. Аўрамчык. [Сцяпан:] — У.. [гаспадара явачнай кватэры], і праўда, куча дзяцей. Месца для шапірографа нязручнае. Арабей.
2. Які не садзейнічае поспеху, непрыдатны для дасягнення жаданых вынікаў. Нязручны момант.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ня́ньчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак., каго.
Даглядаць дзіця. Аньцы дазвалялі хадзіць у школу, увесь іншы час яна павінна была няньчыць дзіця гаспадара. Мележ. Я падумаў сабе з болем: «Насця такі навучылася дзяцей няньчыць, усіх жа гэтых хлапцоў перакалыхала ды перанасіла на сваіх руках...» Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)