БЛЯСК,

1) характарыстыка ўласцівасці паверхні, абумоўленая люстраным адбіццём святла. Колькасна вызначаецца суадносінамі паміж інтэнсіўнасцямі святла пры люстраным і дыфузным адбіцці.

2) Бляск нябеснага свяціла — характарыстыка асветленасці, якая ствараецца свяцілам на плоскасці, перпендыкулярнай прамяням, што на яе падаюць (уплыў атмасферы не ўлічваецца). Вымяраецца ў зорных велічынях.

т. 3, с. 199

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЫ́БАРЫ,

працэдура выбрання шляхам адкрытага або закрытага (тайнага) галасавання. Пры прамых выбарах выбаршчыкі непасрэдна выбіраюць кіраўніка дзяржавы або інш. службовых асоб. Ускоснымі (непрамымі) называюцца выбары, у працэсе якіх выбіраюцца прадстаўнікі (выбаршчыкі) для далейшага галасавання па выбарах кіраўніка дзяржавы, дэпутатаў і г.д. Гл. таксама Выбарчае права.

т. 4, с. 300

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГАМУ́НКУЛУС

(ад лац. homunculus чалавечак),

чалавекападобная істота, якую, на думку натуралістаў сярэднявечча, быццам можна атрымаць штучным шляхам. У 17 ст. лічылі, што маленькі гамункулус заключаны ў чалавечым сперматазоідзе і пры яго пападанні ў арганізм жанчыны толькі павялічваецца ў памерах, ператвараючыся ў дзіця. Гл. таксама Анімалькулізм.

т. 5, с. 17

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«ГО́ЛАС МО́РА»,

інфрагукавыя хвалі, якія ўзнікаюць над паверхняй мора пры моцным ветры, у выніку віхраўтварэння за грабянямі хваль. «Голас мора» можа быць прадказаннем шторму таму, што інфрагукавыя хвалі распаўсюджваюцца на вял. адлегласці з-за малога паглынання, іх скорасць значна перавышае скорасць перамяшчэння вобласці шторму.

т. 5, с. 323

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

mash

[mæʃ]

1.

n.

1) мякка́я ма́са, мязга́ f.

2) по́йла з во́труб’я (для жывёлы)

3) зато́р -у m. (су́месь для браджэ́ньня пры вы́рабе гарэ́лкі, пі́ва і інш)

2.

v.t.

1) таўчы́; расьціра́ць, разьміна́ць на мякку́ю ма́су

I’ll mash the potatoes — Я стаўку́ бу́льбу

2) зава́рваць (со́лад)

mashed potatoes — то́ўчаная бу́льба, бульбяна́я ка́ша, пюрэ́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

occasion

[əˈkeɪʒən]

1.

n.

1) наго́да, акалі́чнасьць f.

on the occasion of — з наго́ды чаго́-н.

2) спэцыя́льная падзе́я або́ наго́да

this festive occasion — гэ́тая ўрачы́стая наго́да

3) прычы́на, падста́ва f.; зачэ́пка f.

the occasion of the quarrel — прычы́на сва́ркі

on occasion — ча́сам, часа́мі, калі́-нікалі́, пры наго́дзе

2.

v.

дава́ць падста́ву, быць прычы́най

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

бліжэ́йшы (выш. ст ад блізкі)

1. nächst, nächstliegend, nächstgelegen; (der) nächst(e), (der) fólgend(e), únmittelbar fólgend(e) (наступны);

бліжэ́йшая зада́ча die nächste Áufgabe;

2. (больш дэтапёва) näher;

пры бліжэ́йшым разгля́дзе bei näherer Betráchtung;

3. (пра людзей) nah, nächst, intím;

бліжэ́йшы ся́бар ein náher [intímer] Freund;

бліжэ́йшыя сваякі́ die nächsten Verwándten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мо́жна безас у знач вык

1. (магчыма) man kann, wir können; es ist möglich, es bestéht die Möglichkeit;

калі мо́жна wenn möglich, wenn es geht;

2. (дазваляецца) перакладаецца пры дапамозе дзеяслова dürfen*;

мо́жна? darf ich?, ist es erláubt?; гл тс мага;

◊ як мо́жна хутчэ́й möglichst schnell, so schnell wie möglich

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ва́хныль ’вухналь, цвік, якім прыбіваюць падкову да капыта’ (Бяльк.). Дыялектная змена слова вухналь ’тс’ (запазычанага з польск. ufnal < ням. Hufnagel; параўн. Брукнер, 592). Пры перанясенні націску на першы склад нібы «аднаўляецца» націскное «а» (якога там у рэчаіснасці ніколі не было).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вашава́ць ’глыбока рыць’ (Шат.); ’калыхаць’ (Сцяц.), вашаваць|вайшаваць ’цяжка працаваць; падымаць, варочаць; калыхаць; рыць зямлю (аб свіннях)’. Параўн. польск. waszować ’выцягваць з вады бярвенні пры сплаве лесу’ і літ. vašúoti ’рваць, торгаць кручком; біць’ (гл. Весці АН БССР, 1969, № 4, 130).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)