1.што. Прапускаючы нітку, дратву і пад. праз што‑н., прышыць, сшыць, зашыць. Прашыць падэшвы.// Зрабіць шво на чым‑н., прастрачыць. Прашыць каўнер.
2.што. Спец. Зрабіць скразную адтуліну ў металічнай дэталі.
3.каго-што. Разм. Прастрэліць (у некалькіх, у многіх месцах). Аўтаматычная чарга прашыла нагу Зоі.Няхай.Кулям сэрца лёс не даў прашыць.Лойка./убезас.ужыв.Сямёну Неляшу, які жыве насупраць Лобіка, партызанскай куляй прашыла грудзі.Навуменка.
4. і без дап. Шыць некаторы час. Прашыць увесь вечар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разрасці́ся, ‑расцецца; пр. разросся, ‑раслася, ‑лося; зак.
1. У выніку росту стаць большым, гусцейшым, захапіць больш месца. Цяпер ліпы разрасліся так густа, што здалёку здаваліся адным суцэльным гаем.Якімовіч.[Макрына:] — А надвячоркам пасадзім капусту. Пара садзіць — разраслася расада, пачынае старэць.Баранавых.
2. Стаць большым па велічыні, па колькасці. Увесь пасёлак разросся, абзеляніўся і нагадвае далекаваты прыгарад.Кулакоўскі.За апошнія гады горад разросся, і былая ўскраіна ўпрыгожылася вялізнымі шматпавярховымі дамамі.Пальчэўскі.// Стаць мацнейшым па праяўленню. Гучаў недзе і голас сумнення, але Мікалай не даваў яму разрасціся.Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́дкасць, ‑і, ж.
1. Якасць чаго‑н. рэдкага. Рэдкасць насельніцтва. Рэдкасць лесу.
2. Прадмет, выпадак, з’ява, якія рэдка сустракаюцца, бываюць не часта. А баравік — рэдкасць. Таму і не любяць грыбнікі гэтых мясцін.Кандрусевіч.У Запаляр’і, дзе навокал ляжыць тундра і жывыя кветкі з’яўляюцца рэдкасцю, .. [Нарыльск] увесь у кветках, дагледжаных чалавекам.Скрыган.
•••
Музейная рэдкасць — пра што‑н. устарэлае, што выйшла з ужытку, не мае практычнага прымянення.
На рэдкасць — у вышэйшай ступені, выключна. Вось Мірон Сцяпанавіч Бельскі. Добры, на рэдкасць мілы чалавек.Ракітны.Дні стаялі на рэдкасць пагодлівыя.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
састарэ́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які зрабіўся, стаў стары. Сідар Нікіфаравіч — чалавек састарэлы, хваравіты, ён амаль увесь час кашляе.Аляхновіч.Састарэлы твар [Блажэвіча] праразалі глыбокія маршчыны.Шыцік.//Разм. Які стаў непрыгодным для чаго‑н. (аб прадметах). Састарэлая страха.
2.перан. Які перастаў быць сучасным, актуальным; устарэлы. [Старшыня] Занадта давяраўся, Дэвізам састарэлым кіраваўся: «Падпісана — і з плеч далоў!» І наламаў аднойчы дроў.Валасевіч.// Які перастаў быць модным. Састарэлы фасон сукенкі.
3.узнач.наз.састарэ́лы, ‑ага, м.; састарэ́лая, ‑ай, ж. Які дажыў да глыбокай старасці; вельмі стары. Дом для састарэлых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цвы́ркаць, ‑ае; незак.
1. Утвараць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак). На розныя галасы недзе ў лістоце цвыркаюць птушкі.Скрыган.У жыце цвыркалі конікі.Новікаў.// Утвараць падобныя гукі (пра інструменты). Шоргалі звонкія пілы, гахалі і чохкалі сякеры, цвыркалі скоблі.Машара.// Імгненна прапускаць сліну праз зубы. Чакаючы, сядзеў [Пятрок] увесь час на лавачцы, курыў крадком з рукава ды цвыркаў слінай цераз зубы.Паўлаў.
2. Ліцца струменьчыкамі. Пад гарачымі промнямі сонца снег хутка раставаў, і ў нас пад нагамі хлюпала і цвыркала тонкімі струменьчыкамі вада.Рунец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Gut
n -(e)s, Güter
1) дабро́, дабро́ты; вы́гады
nicht um álle Güter der Welt — ні за што на све́це
2) маёнтак, маёмасць
Hab und ~ — уся́ маёмасць, уве́сь набы́так
3) тава́р; груз
Güter des täglichen Bedárfs — тава́ры штодзённага по́пыту
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
gross
[groʊs]1.
adj.
1) уве́сь, по́ўны; бру́та, валавы́
gross receipts — валавы́ прыбы́так
gross weight — вага́ бру́та
2) ве́льмі благі́, вялі́кі (памы́лка)
3) грубія́нскі, вульга́рны
4) ве́льмі сы́ты, таўсты́(чалаве́к)
5) густы́, зьбі́ты (за́расьнік)
2.
n.
1)
а) цэ́лая су́ма; уся́ ко́лькасьць
б) Obsol. бо́льшая ча́стка, бальшыня́
2) 12 ту́зінаў, 144 шту́кі
•
- in the gross
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)