мё́ртвы, -ая, -ае.
1. Той, які памёр; нежывы.
М. чалавек.
Хаваць мёртвага (наз.).
2. перан. Пазбаўлены жыццёвасці; апусцелы.
М. твар.
Мёртвая вуліца.
○
Мёртвая зона (спец.) — прастора вакол радыёстанцыі, у якой назіраецца паслабленне або адсутнасць прыёму радыёсігналаў.
Мёртвая прастора — прастора, якая не прастрэльваецца франтавым агнём.
Мёртвы пункт — стан звёнаў механізма, калі яны знаходзяцца ў імгненнай раўнавазе.
Мёртвы сезон — перыяд застою ў прамысловасці, гандлі.
Мёртвы штыль — поўная адсутнасць ветру.
Мёртвы якар — нерухомы якар, які пастаянна ляжыць на дне і служыць для ўстаноўкі плывучых маякоў, бочак, прыпынку суднаў.
◊
Ляжаць мёртвым грузам — быць без выкарыстання, зусім непатрэбным.
Мёртвая хватка — здольнасць упарта, неадступна дабівацца свайго.
Піць мёртвую (разм.) — піць запоем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
каранці́н
(фр. quarantaine)
1) часовая ізаляцыя хворых і асоб, якія мелі з імі зносіны, каб папярэдзіць распаўсюджанне інфекцыі; а таксама сукупнасць мерапрыемстваў, накіраваных на яе ліквідацыю;
2) санітарны пункт для агляду людзей, і грузаў, што прыбылі з мясцовасці, дзе ёсць эпідэмія.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ultimate
[ˈʌltɪmət]
1.
adj.
1) апо́шні, канчатко́вы
the ultimate result — канчатко́вы вы́нік
2) кра́йні
the ultimate limits of the universe — кра́йнія ме́жы, край сусьве́ту
3) найбо́льшы, грані́чны, максыма́льны (пра ху́ткасьць, намага́ньні)
2.
n.
канцавы́ пункт, канчатко́вы вы́нік
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
мёртвы tot;
мёртвы пункт тэх Tótpunkt m -(e)s, -e; tóter Punkt (тс перан);
мёртвая пятля́ ав Looping [´lu:-] n -s, -s;
◊ спаць мёртвым сном wie ein Tóter schláfen*;
мёртвы сезо́н Fláute f -;
мёртвая гадзі́на Rúhestunde f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
апаге́й
(гр. apogeion, ад аро = ад + ge = Зямля)
1) астр. пункт арбіты Месяца або штучнага спадарожніка, найбольш аддалены ад цэнтра Зямлі (проціл. перыгей);
2) перан. самая высокая ступень развіцця, росквіт чаго н. (напр. у апагеі славы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пры́нцып
(лац. principium = аснова, пачатак)
1) асноўнае, зыходнае палажэнне якой-н. навукі, тэорыі (напр. дэмакратычны п. кіраўніцтва);
2) перакананне, пункт гледжання (напр. трымацца цвёрдых прынцыпаў);
3) асноўная асаблівасць будовы якога-н. механізма (напр. п. дзеяння машыны).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
чата́
1. Частка, адмераны або выдзелены ўчастак зямлі (Слаўг.).
2. Вартаўнічы пункт, старожка (АВАК, т. IV, 62). Тое ж ва́рта (в. Целяшы Слаўг.), чаты (АВАК, т. IV, 62).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Ánnahme
f -, -n
1) прыём, прыня́цце
2) прыёмны пункт
3) меркава́нне, гі- по́тэза, дапушчэ́нне
in [únter] der ~ — дапуска́ючы, мярку́ючы
die ~ liegt náhe — мо́жна дапусці́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
midst
[mɪdst]
n.
сярэ́дні пункт або́ ча́стка; цэ́нтар -ру m., сярэ́дзіна f.
in our (their, your) midst — сяро́д нас (іх, вас), у на́шай (і́хнай, ва́шай) грамадзе́, асяро́дзьдзі
in the midst of — у сярэ́дзіне чаго́-н., пасяро́д чаго́-н.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
submit [səbˈmɪt] v.
1. (to) падпарадко́ўвацца, стаць пако́рным;
submit to discipline падпарадко́ўвацца дысцыплі́не
2. падава́ць на разгля́д;
submit an essay to one’s teacher адда́ць эсэ́ на праве́рку свайму́ наста́ўніку
3. law or fml прапано́ўваць (свой пункт гледжання);
We submit that the charge is not proved. Мы заяўляем, што абвінавачанне не даказана.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)