Таксо́ўка ’легкавы аўтамабіль’ (Скарбы, Сцяц. Сл., Сцяшк.), таксо́ўка, таксу́вка ’тс’ (Сл. ПЗБ), таксу́фка ’тс’ (Сцяшк.). З польск. taksówka ’таксі’ з пераасэнсаваннем на заходнебеларускай глебе ’найбольш распаўсюджаны від транспарту для пасажыраў’ (гл. таксі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Disziplín
f
1) дысцыплі́на
die ~ befólgen — захо́ўваць дысцыплі́ну
die ~ hálten* [wáhren] — падтры́мліваць дысцыплі́ну
die ~ verlétzen [untergráben*] — паруша́ць дысцыплі́ну
2) -, -n прадме́т, (вучэбны, навукі); від спо́рта
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ По́цькало ’сава’ (Сцяшк. МГ; ваўк., Сл. ПЗБ; Мат. Гом.), пуотькач ’дзікая птушка’ (Бес.), ’сыч’ (беласт., Сл. ПЗБ), параўн. укр. дыял. пу́тькало ’від чаплі; сыч’. З гукапераймальнага поць‑поць. Параўн. таксама пу́цкела ’перапёлка^™.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пялётка ’бярэт’ (паст., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. pilotka ’пілотка’, ад pilot ’пілот’, г. зн. ’шапка, першапачаткова характэрная для пілотаў’, параўн. піло́тка ’від вайсковай шапкі’ (запазычана з рус. пило́тка ’тс’, ад пило́т ’лётчык’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрыві́ць ‘азярэдзіць’ (бялын., Нар. сл.), стрыўё ‘старадаўні від азяроду, у якім папярочныя жэрдкі клаліся на елкі з часткова абрубленымі сукамі’ (там жа). Да астрова (гл.) з адпадзеннем пачатковага а‑, характэрным для гаворак Магілёўшчыны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́бель ‘від гэбля’: тубелям дзелаюць філінговыя дзверы (свісл., Шатал.), ту́блі выбіраюць вузкія фальцы на абшыўцы (Сцяшк.). Не зусім ясна. Відаць, з ням. dóppelt, ці ⁺Doppelhobel ‘гэбель, які выбірае падвойныя пазы’ (гл. яшчэ дубальт).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тушні́ ‘від туфель’ (Касп.). Няясна. Лаўчутэ (Балтизмы, 134) упершыню аднесла слова да балтызмаў, прыняўшы кантамінацыю літ. pùšnys ‘доўгія боты ў паляўнічых і рыбакоў’ ад puškė́ti ‘брысці па вадзе’ і туфлі (гл.), што малаверагодна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
армрэ́стлінг
(англ. armwrestling, ад arm = рука + wrestling = упартая барацьба)
сп. від барацьбы, пераадоленне намаганняў рукі партнёра сваёй рукой (з апорай локцямі на стол).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
курбе́т
(фр. courbette)
1) скачок з падагнутымі пярэднімі нагамі, які выконвае верхавы конь;
2) від акрабатычнага скачка;
3) перан. нечаканая выхадка, дзіўны ўчынак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Аблі́чча ’аблічча, твар, воблік’ да прасл. ob‑lik‑ije, гл. лік. Бел. аблічча, укр. обличча маюць генетычна тоесныя адпаведнікі ў серб.-харв. о̀блічје ’знешні від’, славен. obličje ’аблічча’, што сведчыць аб праславянскім характары слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)