1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Захворваць шаленствам (пра жывёлу).
2. Прыходзіць у крайняе раздражненне, гнеў.
Ш. ад злосці.
3.перан. Бурна праяўляць сваё дзеянне, сілу.
Шалее вецер.
4. Рабіць учынкі, пазбаўленыя разважлівасці, здаровага розуму.
Ш. ад захаплення.
◊
Шалець з раскошы (разм.) — перабіраць, капрызіць ад перанасычанага ўсім, забяспечанага жыцця.
|| зак.ашале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ду́жанареч., обл. си́льно; кре́пко; о́чень; весьма́;
д. дзьме ве́цер — си́льно ду́ет ве́тер;
ён быў д. здзі́ўлены — он был о́чень (весьма́) удивлён
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэ́зкі
1.в разн. знач. ре́зкий;
р. ве́цер — ре́зкий ве́тер;
~кая кры́тыка — ре́зкая кри́тика;
2. (о вкусе) о́стрый;
р. со́ус — о́стрый со́ус
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Südwést
m
1.
invужываецца без артыкля паўднёвы за́хад
2.
m -s, -e паўднёвазахо́дні ве́цер, зюйд-ве́ст
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
сыпу́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Тое, што і сыпкі (у 1 знач.). Тут ру да сапраўды падобная на соль — сыпучая, толькі ружовая.Чаркасаў.З пылам сыпучым .. Вецер пад полем не раз пралятаў.Колас.За вокнамі скавытаў вецер і гнаў сухі сыпучы снег.Грахоўскі.Ад грэйдэрнай сыпучай магістралі Сцяжынка ўлева павяла.Астрэйка.
2. Які рассыпаецца; пушысты, лёгкі (пра валасы). Люська спярша расчэша свае вільготныя кудзеркі, затым бярэцца за Сабініны валасы — важкія, сыпучыя каштанавыя пасмы.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асна́ч, ‑а, м.
Уст. Працаўнік на сплаве лесу; плытагон. Дзьме вецер у твар аснача маладога... Удалеч імкнецца Дзвіна.Зарыцкі.Каля кроснаў — ткачы, На плытах — асначы, На палях за плугамі — аратыя.Дзяргай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баргузі́н, ‑у, м.
Паўночна-ўсходні вецер на Байкале. Плыве параход. За кармой, як і ўчора, Сівы баргузін «пашавельвае» вал.Хведаровіч.Стаю, заглядзеўшыся ўдалеч, адзін, І студзіць гарачы мой твар баргузін.Гаўрусёў.
[Ад назвы ракі Баргузін, якая ўпадае ў возера Байкал.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захо́дні, ‑яя, ‑яе.
1. Які знаходзіцца на захадзе, які ідзе з захаду, проціл. усходні. Заходняя частка краіны. Заходні напрамак. Заходні вецер.
2. Які мае адносіны да Захаду. Заходняя культура. Заходняя мода.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змякчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм.
1. Тое, што і змякчыцца.
2. Памякчэць (пра надвор’е, клімат). Надвор’е змякчэла, схмурнела, і вецер ужо дзьмуў Няваду не ў твар, а ў плечы.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́пята, прысл.
Абл. Насцеж. У расчыненыя напята дзверы і вокны нардома.. уліваўся вясновы вецер.Зарэцкі.Бывалі дні, што стаялі напята дзверы: не паспее адзін [жабрак] выйсці з хаты.. — парог пераступае другі.Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)