застая́цца, -таю́ся, -таі́шся, -таі́цца; -таі́мся, -таіце́ся, -тая́цца; -то́йся; зак.
1. Доўга прастаяць без руху.
Коні застаяліся.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Страціць нармальны стан, сапсавацца, доўга знаходзячыся ў нерухомасці.
Вада застаялася.
3. Затрымацца, прастаяўшы доўга на адным месцы.
З. перад карцінай.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Застацца на доўгі час не выкарыстаным (разм.).
Летам асвяжальны напітак у магазіне не застаіцца.
|| незак. засто́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
тэхні́чны, -ая, -ае.
1. гл. тэхніка.
2. Які мае адносіны да работы машын і механізмаў, звязаны з абслугоўваннем тэхнікі якой-н. вытворчасці.
Тэхнічная дапамога.
Т. аддзел.
3. Які падлягае выкарыстанню або апрацоўцы ў прамысловасці.
Тэхнічная вада.
4. Які выконвае розныя дапаможныя работы ў якой-н. справе, не адказны.
Т. сакратар.
5. Які вызначаецца высокай тэхнікай, майстэрствам (у спорце, мастацтве).
Т. футбаліст.
|| наз. тэхні́чнасць, -і, ж. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Ніга́дкі ’бесклапотна, ні аб чым не думаючы’ (Бяльк.), ’добра’ (Ян.), ’хоць бы што, нядоўга думаючы’ (ТС), ні гадкі ’як ні ў чым не бывала, як з гусі вада’ (Шат.). Гл. гадка ’размова’, г. зн. ’без доўгіх размоў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расо́л, ‑у, м.
1. Салёная вада з вострымі прыправамі для засолкі, вымочвання харчовых прадуктаў (агародніны, рыбы і пад.). Заліць расолам грыбы. // Вадкасць з вострымі прыправамі і сокамі засоленых у ёй прадуктаў. Была на стале добрая вячэра: смачная сопкая бульба, квашаная капуста з расолам, кубак малака. Пестрак. Але па звычцы .. [Павел] зайшоў у хату, з’еў некалькі бульбін з гурочным расолам. Ваданосаў.
2. Моцна насычаная солямі прыродная вада. У Палессі гэтыя ж воды вельмі мінералізаваны і нават пераходзяць у моцныя расолы. Прырода Беларусі.
3. Спец. Водны раствор солей, які прымяняецца ў тэхніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запле́снелы і заплясне́лы, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты плесняй, цвіллю; цвілы. Брудныя, мабыць, ніколі не беленыя сцены пакрыты заплеснелымі плямамі. Мядзёлка. Камера была маленькая і вельмі сырая. З столі капала вада, сцены былі слізкія і запляснелыя. Зуб. // перан. Закаснелы, адсталы, устарэлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абці́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.
1. Сціснуць з усіх бакоў, каб выціснуць вільгаць, ушчыльніць. Злосны на ўсіх на свеце, Суконка абціснуў далонямі штаны, каб з іх сцякла вада, выкруціў анучы і ўсцягнуў боты. Паслядовіч.
2. Прымяць. Абціснуць салому.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лімо́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лімона, лімонаў, уласцівы ім. Лімоннае дрэва. Лімонны пах. // Прыгатаваны з лімона, з лімонам. Лімонны сок. Лімоннае марожанае. Лімонная вада.
2. Светла-жоўты, колеру скуркі лімона. Лімонныя пальчаткі.
•••
Лімонная кіслата гл. кіслата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наскіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Скінуць пэўную колькасць чаго‑н. Наскідаць камення. □ Паліва на беразе поўна. Веснавая вада пакінула тут трэскі, карчэўе, кавалкі дошак і нават ладныя паленцы.. Можа за якіх дзесяць мінут мы наскідалі цэлую груду. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аквіле́гія
(н.-лац. aquilegia, ад лац. aqua = вада)
травяністая расліна сям. казяльцовых з буйнымі сінімі або фіялетавымі кветкамі, пашыраная ва ўмераных зонах; ворлікі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
жаве́ль
(фр. javel, ад eau de Javelle = вада Жавеля, мясціны пад Парыжам)
хлорысты раствор, едкая зеленавата-жоўтая вадкасць, якая выкарыстоўваецца для адбельвання тканін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)