Трэбяза́ (трэбэза́) ‘густы зараснік на балоце ці рацэ’ (Бес.). Гл. таксама трабяза́, трапе́за1, трапяза́. Як магчымае запазычанне з польск. trzebież ‘зямля ці поле, ачышчанае ад зарасніку, выцерабленае, інакш — карчовішча’, адпаведнае лац. suppertum (Жлутка, 329), можа разглядацца ў межах зямельнага права ВКЛ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

акцэ́нт

(лац. accentus)

1) асаблівасці вымаўлення, якія праяўляюцца пры размове чалавека не на роднай мове;

2) націск у слове, а таксама знак націску;

3) перан. падкрэсліванне асобных думак, слоў пры гаворцы;

зрабіць а. на чым.-н. — звярнуць увагу на што-н.;

4) муз. выдзяленне гуку або акорда шляхам яго ўзмацнення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

камуні́зм

(фр. communisme, ад лац. communis = агульны)

паводле вучэння марксізму-ленінізму, грамадска-эканамічная фармацыя, заснаваная на грамадскай уласнасці на сродкі вытворчасці, а таксама, у больш вузкім сэнсе, — другая, вышэйшая ў параўнанні з сацыялізмам, бяскласавая ступень гэтай фармацыі, пры якой будзе ажыццяўляцца прынцып «ад кожнага па яго здольнасцях, кожнаму — па яго патрэбнасцях».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ка́псула

(лац. capsula = каробачка)

1) аддзяляльная частка касмічнага лятальнага апарата, якая дасягае паверхні нябеснага цела;

2) абалонка для вадкіх або парашкападобных лякарстваў, якая прыгатаўляецца прыгатоўваецца з крухмалу, жэлаціну і лёгка раствараецца ў арганізме;

3) анат. тонкая абалонка або сумка, якая абвалаквае розныя органы, а таксама і паталагічныя ўтварэнні ў арганізме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

марш

(фр. marche)

1) пераход войск паходным парадкам з аднаго раёна ў другі, а таксама сам працэс гэтага пераходу;

2) спосаб мернай рытмічнай хадзьбы ў страі (напр. цырыманіяльны м.);

3) музычны твор выразнага рытму, прызначаны для суправаджэння ўрачыстых шэсцяў, паходаў, дэманстрацый (напр. ваенны м.);

4) частка лесвіцы паміж дзвюма пляцоўкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

по́шта

(ням. Post < іт. posta, ад лац. postus = пастаўлены)

1) установа, якая займаецца перасылкай пісем, пасылак, грошай, газет і інш., а таксама памяшканне, дзе знаходзіцца гэта ўстанова;

2) перасылка, дастаўка чаго-н. з дапамогай гэтай установы (напр. адправіць пасылку поштай);

3) тое, што дастаўлена гэтай установай (пісьмы, газеты і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

размары́н

(н.-лац. rosmarinus, ад лац. ros marinus = марская раса)

1) вечназялёная кустовая расліна сям. ясноткавых з лінейным лісцем і блакітнаватымі або белымі кветкамі, пашыраная ў Міжземнамор’і; дае эфірны алей; на Беларусі вырошчваецца як лекавая і дэкаратыўная;

2) зімовы сорт яблыні з пахучымі салодкімі пладамі, а таксама плод гэтай яблыні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рандо́

(фр. rondeau, ад rond = круг)

1) верш з 8,13 або 15 радкоў, звязаных дзвюма скразнымі рыфмамі; словы (часам радкі), якімі пачынаецца верш, паўтараюцца ў сярэдзіне яго і ў канцы, ствараючы арыгінальнае архітэктанічнае кальцо;

2) закруглены рукапісны ці друкаваны шрыфт, а таксама пяро з парным канцом, каб пісаць такім шрыфтам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэ́пліка

(фр. réplique, ад лац. replicare = паварочваць назад, адбіваць)

1) кароткая заўвага, пярэчанне, адказ, выкрык з месца на сходзе;

2) адказ на словы субяседніка ў сцэнічным дыялогу, а таксама канец фразы, апошнія словы адной дзеючай асобы, непасрэдна за якой гаворыць другая;

3) паўтарэнне музычнай фразы іншым голасам або ў іншай танальнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фарма́цыя

(лац. formatio = утварэнне, від)

1) пэўная стадыя ў развіцці грамадства, а таксама структура грамадства на гэтай стадыі з уласцівым толькі ёй спосабам вытворчасці;

2) сістэма поглядаў, унутраны склад;

3) комплекс генетычна звязаных горных парод аднаго часу і спосабу ўтварэння;

4) расліннае згуртаванне, якое характарызуецца адным або некалькімі агульнабіялагічнымі відамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)